Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Reg. No. B. snes. zrI jaina zvetAMbara mati papha eDi"ganA hitArthe prakaTa thatu, sarva paravazaM duHkhaM, sarva yAtma vazaM sukham / etaduktaM samAsena lakSaNaM sukha duHkhayoH // (LIGHT OF REASON.) -- ke jo buddhiprabhA. nA . nAI puGgala bhAvAnAM kattAkArayitA na ca / nAnu santApi cetyAtma-jJAnavAn lipyate katham / / pragaTa kartA. adhyAtmajJAna prasAreka maDaLa. vyavasthApaka zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka bA ga; - nAgArIsarAhu-amadAvAda - vArSika lavAjama-peTeja sAthe rU. 1-4-0. - sthAnika 1-0 -- amadAvAda ' satyavijaya' presamAM sAMklacaMdra harIlAle chApyuM.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukramaNikA. 1 kSamApanA. 193 6 aMtarAya (vina.) .. 2 11 2 zrI guru odha. 195 19 atha zrI somAbhAgya kAM- . 3 zrI satyavijayajI panyAsanuM | vyanA gujarAtI bhASAMtaranA to jIvana caritra. 199 saMbaMdhamAM keTalAka vicAra. 21 6. che jenAnI taMdurasti. re 05 8 uca grAha. . . pa Ame dRSTi. 2 09 9 eDa'prakaraNa. . . guradarzana. mATe kAMI vicAra thAya che ? adrazya gurU tamane suvarNanI sAta kucI Apaze. e kucIothI svarga ane mokSanAM dvAra tamAre mATe khullAM thaze. A " gurUdarzana pustakamAMne upadeza ujavana gALavAne atyaMta lAbhadAyaka thaI paDaze e bAbatanI khAtrI ApI zakAze. vizeSa khAvI joItI hoya te mAtra 06-6 nI TIkITa nIcene ThekANe mekalI tame pote ja pustaka vAMcI juo. US 66 buddhiprabhA 2 nA grAhakone 0-4-6 maLaze. pustaka maLavAnuM ThekANu buddhi prabhA eDIsa amadAvAda. jhaverIlalubhAi rAyacaMda hAmaphAra kayurebalapeparsa. amadAvAda, je lokonA roga koIpaNa rIte maTI zake tema na hoya, tevA asAdhya ragavALA garIbone madada karavAne upara jaNAvelI IspITAla tA. 1 3 jAnevArI sane 1909 nA roja amadAvAdanA maherabAna kalekaTara sAhebane hAthe khelavAmAM AvI che. tene je kaI madada ApavAmAM Avaze te AbhAra ! sAthe svIkAravAmAM Avaze. madadanI rakama nIcene zIranAme mokalI ApavI. " buddhiprabhA ? ophIsa, nAgArIzarAha, amadAvAda.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. (The Light of Reason. ) rAjAnAvidhAna paMta zAntiprota che satyAsatyavivekadaM bhavabhaya-bhrAntivyavacchedakam / / mithyApAnivartakaM vijayatAM syAdvAdadharmapadam / To sUryanArA puddhijamA' vAra varSa 1 luM. tA. 1pa mI okaTembara sana 1909, aMka 7 me. kSamApanA. rAga dhIrAnA padane. ane huM namAvuMre, rijhera dUra karI. mitre sarve mahAre, khamA sahu prema dharI; lakSa rAzI, jIvanani , upa vAra anaMta. mana vANI kAyAthI duhavyA, cha mehe atyaMta; pazcAtApa tene re, karU have jJAna dharI. ane. 1 manuSyajanma dhArI A bhavamAM, bAMdhyAM meM je vera. ramaraNa karI huM dura karuM chuM, samatAe lIlA lahera; verInAM vera nAsare, upazama bhAve mukti kharI. jIne 2 phedhamAna mAyAne lebhe, jIva saMtApyA bahu.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 ajJAne mAThuM je je kIdhu, khamAvuM chuM te sahu; namI namI namAvuMre, sakalasaMgha bhakti dharI. jIne. 3 pApa mithyAtvI cho tema, mitro bhakta sarva. kheda aprIti je upajAvI, khamAvuM chuM tajI garva; paryuSaNanA parvara, parabhAva pariharI. jIne. 4 ke kapaTa kAmAdika doSa, saMta nija jIva. piote potAne huM namAvuM, nizcayathI jIva ziva attaranA deze utarere, kSamApanA zuddha karI. chene. 5 siddhasamA sarveche che, sattAe gugRvaMta. keI na zatra temAM hAro, nizcaya cittavasaMta; zivene namAvuMre, gurUone premabharI. jene. 6 karUNA sarvajIpara raheze, dravyabhAvathI nitya. paraguNa paramANu parvatasama, bhAse pramode citta; mAdhyabhAve rahIne, khamukhamAvuM karagarI. jene. 7 ahaMbhAvane kheda TaLe saha, nA mAyA dUra. dravyabhAvathI chava khamAvuM, jJAnAnaMda bharapUra drabhAvapere, malInatA dUra harI. jone. 8 traNa bhuvanane nAtha aha huM, sattAe kahevAu. Apa svarUpe thAne rahuM te, vyaktipaNe zuddha thAuM, buddhisAgara jJAnera, jAgaMtAM zivazAMtivArI, chone. 9 kAra. 2
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 zrI gurUbodha. (lekhaka muni zrI buddhisAgarajI.) ucita vinaya, vadharmanI sAthe yathAyogya vinaya sAcavavo, temaja anyadhama manu bonI sAthe paNa yathAyoga je samaye jema ghaTe tema vinaya sAcavavo jeIe. kAI vidvAna manuSyono samAgama thAya to tenI sAthe premathI vartavuM, vinayathI bAlavuM yathA yogya sanmAna ApavuM, nAkare petAnA uparanA vi naya sAcavavo. zeTha agara sattAdhikArI hoya tenI kare uparIne sAthe nItithI vartavuM. uparInA kadI vizvAsaghAta vinaya sAco ko nahi, pAnAnA uparInuM kharAba ciMtavavuM nahi, nAkare zeThanI dukAnamAMnA gupta banAvone anyanI agra prakAzavA nahi, cheda kadApi nokara upara kaMdhAyamAna thAya te nokare te prasaMge zAMti dhAraNa karavI, paNa zeThanA sAmuM. krodha yukta vAthI bAlavuM nahi. zeTha zAMta thAya tyAre prasaMga joI yogya hakIkata prakAzavI. AvI uttama nokaranI vartaka joI zeTha nokaranA paga ranI vRddhi kare che, ane tenA upara sadAkAla prema dhAraNa kare che, tenA bhalAmAM zeTha khuzI rahe che, jenuM rAjya hoya tene rAjA kahe che. prajAe prajA pAlaka rAjAne vinaya karavuM joIe, rAvaLanuM burU . rAjAne vinaya. chavuM nahi, guHsamayamAM paNa rAjAnI niMdA karavI nATi, rAjAnuM apamAna thAya tevA zabdo uccAravA nahi, rAjanI zAMti chavI, keTalAka loko rAjya viruddha varte che ane tRpatinuM bura karavA prayatna kare che te yogya kahevAya nahIM. rAjAe paNa prajAne putranI peTha pALavI joIe prajAnA upara trAsaprada karo vadhAravA nahi, prajAnI unnati thAya tevA upAyomAM tallIna rahevuM. prajAnA sarva vibhAganuM eka sarakhI rIte bhaluM karavuM. praja upara viSama daSTi dhAraNa karavI nahIM prajAnA prema vinAno rAja rAjAja nathI. prajAnuM bhaluM karyA vinA prajAnA prema rAjA upara thato nathI. rAjA rAjAnA dharma na sAcave ane prajAne kanaDe prA kayAMthI rAjAne vinaya sAcavI zaka pitA bALakanuM mana manAve che te pitAne bALaka cAhe che, tema rAjAe paNa prajAnuM sadAkALa bhaluM chavuM. gADI vADIlADI tADI mAjamajhAmAM prajAnuM dhana vAparavAthI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ % = .. purU zabda gALI zakatA nathI, uccayA, dezadAjha, praznanuM bhaluM karavAthI rAnta zALA zake che. uttama rAtanI prazna sadAkALa rAnane zubhAzIH Apa che, prazna rAkhanu kadI khurU Ai nahi, vratanI utine AdhAra rAna upara che tema 1nI unnatinA AdhAra prazna upara , praznasthya nRpatimAM je je saguNA khAdhelA hoya tenuM kArtana karavuM, pAtAnA karatAM je vRd hAya tenA vinaya sAcavavAthI anekadhA saddaguNAtI vRddha purUSAne viprApti thAya che. potAnAthI jJAnamAM adhika hoya te naya sAcavavA. paNa vRddha kahevAya che tevA puyAnI savA karavAthI jJAnanI prApti thAya che. kai mAtAnA karatAM kaLAmAM vRddha hAya to te strA puSThAnA vinaya karavAthI yogya kalAAnI prApti thAya che. pAtAnA karatAM anubhavamAM vizeSa hoya te anumava vRddha kahevAya che. anubhava vRddhe dhAnI savA pharavAthI aneka prakAranA anubhavA maLe che, tapamAM je vizeSa hoya te tamAraha kahevAya che, tapAH purUSonI sevA karavAthI ane temanI ma 7 saMpAdana karavAthI tapaguNanI prApti thAya che, sarva prakAranI ja vastu AnI anA nirmANa karavA te uttamAttama tapa kahevAya che. varyaddha purUdhonI paNa cina vyavahAra vinaya sAcavavAthI anyanI prItimAM kAre thAya che. putrIe paNa pAnAnAthI mArI mana hAya, I hAya, sArA hoya, TAkI ya, bhALI heya ityAdi moTAMnA vinaya karavA temanA sAmuM uddatapaNAthI va6 naha. dhyAvalAM dha moTAMone maheNAM mAravAM he, sAmAnya vastuM mATe mAMTA sAthe phleza karavA nahiM, meTAMne apamAna bharyAM zabdothI kaMI kahevuM nahi, moTAonI nidA TapaTa thatAM kAtI AgaLa karavI nahi, luccA Adi zAne kadI mukhamAMthI hAra kADhavA nahi, moTA kadI dAdha kareto samata! rAkhavI. sAmA nya bAbatamAM moTAonI sAthe laDavuM nahi. moTAJa je je zikhAmaNa Ape te AmAnA hita mATe che ema samajI hRdayamAM dhAraNa karavI. pAtAnAthI je mATI jJAnavAdikamAM sakhI ( bahenapaNIA hAya tenuM mAna karavuM, dhana agara sattAnA tAramAM tenuM apamAna karavuM nahi, kadI temane rIsamAM mahebu mAravu nahi, henapaNIne sArI zikhAmaNA ApavI, kadI nahArI salAha ApavI nahI, sAhelIonA bhalAmAM sadAkAla citta devuM, temanA manamAM ochuM AvavA devuM nahiM, vitta samayamAM bane teTalI madada karavI, temanA pratrIoe paNa meTAMne vinaya karavA.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara badalo levAnI icchA vinA upakAra karavA sAhelIo ADA mAge jatI hoyato samajAvI ThekANe lAvavI, mukhathI phakta mIThuM belI khuzI karavAnI Teva rAkhavI nahi, mukhamAM ane manamAM bhaluM rahevuM joIe. sAhelIAmAM je je duSaNo dekhAya te anyanI AgaLa kahI halakI pADavA prayatna karavo nahIM. sAhelIomAM je je saguNo hoya tenI prazaMsA karavI. AvI nItithI sAhelIono uttama prema vinayacaMDa sAcavI zakAya che. dharmanA mArgamAM ka karmanA mArgamAM paNa vinayanI te khAsa jarUra che. sAhelIo khAnagImAM kahelI guptavAtane aNabanAva thatAM kAInI AgaLa kahevI nahi. vAtavAtamAM henapaNIone mAThuM lAge evAM mamavAya hasatAM hasatAM kahevAM nahi, vireAdha thAya evo asabhyavyavahAra kadI manamAM ciMtavavo nahi. svArthanI khAtara bahenapaNIone A avaLuM bharAvavuM nahi. kAraNa ke tema karavAthI mAnasika uttama vinayane dezavaTe maLe che. bahenone uttama dharmamAM joDavI, miyAtva dhamano tyAga karAve a vaNa sarvottama vinaya che. bahenAe paraspara aMka bIna prati jaje aparAdha thayA tenI kSamApanA (mApha) IvI. A paNa uttama vinaya che. bahenonuM tana mana dhanathI bhaluM karavuM A pramANe baheno dharma che. bahenoe sadAkAla saMpIne rahevuM. putrIoe upakArI prati vinaya sAcavo. koinI sAthe bolavuM hoya te amRta jevA mIThA zabdothI bAlavuM. potAnA karatAM je mATI strI hoya tenuM madamAM AvI apamAna karavuM nahIM, bane teTaluM temanuM mana vANI kAyA ane virathI bhaluM karavuM, kadI mATAM upara gusse thaI avinaya bharI kuceSTAo karavI nahIM. je putrIo, bahene, vinayanane hRdayamAM dhAraNa kare che te vaza kAti, lakSmIne pAme che. temanA guNa sarvatra gavAmitrae mitro ya che. mitroe vahu pitAnA karatAM je jJAnamAM, umaprati vinaya kare. ramAM, sadaguNamAM, vRtamAM meTA mitra heya temano vinaye karo. jJAnamAM mArA hoya te minuM bahu mAna karavuM, temanI AgaLa laghutA dhAraNa karI, temanA hitazikSA bahu mAnapUrvaka sAMbhaLavI. temanAM vadelAM vacano hRdayamAM dhAraNa karavAM, je je hRdayamAM zaMkAo thAya teno nirNaya kara, vitaMDA vAdamAM utarI jJAnimi ne satAvavA nahi, jJAnimitronI pAsethI vinayathI jJAna levuM, temanI mazkarI karavI nahi, temanI yathAzakti vivekathI ane tana mana dhanathI sevA karavI, teo zikhAmaNa Ape te kedha kare nahi, mIThuM bolanArA ghaNuM maLe
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 che paNa kaDavI hita zikSA denArA alpa maLe che, mitrAnA durguNone anyanI AgaLa prakAza karaye! nahi, mitranI guptavAtA tenA vidhAna kahevI nahIM, mitrAnA durguNono nAza karavA hene ekAMtamAM zikhAmaNu ApavI, mitranI AgaLa sarala pariNAmathI vArtA karavI, lokonA dekhatAM mitranI caDasAcaDasImAM halakAi karavI nahIM. mitranA vizvAsa ghAta kadI karavA nahi, durjananI mitrAda punamanA caMdranI peThe kSINatAne pAme che ane sumitranI mitrAda khIjanA caMdranI peThe vRddhi pAma che. mitranA guNNAnA anyanI AgaLa prakAza karavA, mitranA avaguNI anyanI AgaLa DhAMkavA, mitrane saMkaTamAM shAya karavI, mitranuM sadAkALa sArU icchavuM. mithyA mArga mAMthI mitrane samyakatva mArgomAM lAvavA e vinayanA uttama bheda che. rAjya sattA, phULa rUpa vidyA, yAvanAdikanA madayI mitranuM apamAna karavu nahi, prasa Mge prasage mitrane zula mArga dekhADavA, mitranu dhana pholI khAvA athavA kai svArthanA lIdhe keTalAka mitrAI dhAraNa kare che, tame mitranA vinaya mArga samajI zakatA nathI. zubha samayamAM te sarva mitra banI jIda kare che paNa dhana sattAno nAza thAya che tyAre suvarNanA peMTha mitranI kharI parIkSAnI mATI nIkaLe che. mitranuM krodhamAM ujjata bda apamAna karavuM nahI. ane samAna miSTa dethA mitrane molAvavA mitrAnI pharzane jALavavI, dharma mArgamAM sthira karavA tyAdi mivacce paraspara vinaya mArga samajI vinayamAM tatpara thavu. vinayaya ta mitra! huM - sanI poLI zake che temanA uttama AcAra, vicAra, ane vANIthI sarvatra mAna vRkta pAme che, mATAnI sAthe putrAe laghunAthI vartavuM. mAnamAM AvI mana vANI ane kAyAthI kAnu apamAna karavuM nahi, dravya ane bhA 1 mitranA paNa dravyathI ane bhAvathI vinaya karavA, bhakti ane humAnathI karelA vinaya satya phaLane apa che, dravya vinaya athavA vyavahAra vinaya karatAM bhAva vinaya vizeSataH uttama A bhavamAM ane parabhavamAM che. vinaya karatAM sarvesita vastunI prApti thAya che temAM kAH 1tanA zaMkA nathI. samyakatvavata thavA bhAva vinayane pAmI zake che. lArdika vinaya karatAM lAMkattara vinaya vizeSata: ArAdhya che, pramAtma padanI prAptI lAkAttara vinayathI zighra thaI zake che. vinayanI ArAdhanA karatAM devatA, nRpatiye, ane mAyA saheja vaza thAya che. vinaya vazIkaraNa karatAM anya vargIkaraNa vidyA mArI jaNAtI nathI. yogya kSetra dravya vinaya karatAM bhAva vinaya zreSTha che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAlamAM jyAM tyAM jevo dhaTe tevo mana vANI ane kAyAthI UMcita vinaya sAcavanAra strIo tathA purabo A bhavamAM tathA parabhavamAM sukhI thAya che. bhavyabaMdhuo vinayano uttama mahimA jANI ahaniza vinaya rAkhe tenuM sevana karo. vinaya karavAthI jaithi surata sukha tethI che, hadayamAM pragaTa thAya che. karmanI vaNAo kharI jatAM AbhA nimala thAya che. vinayanuM phaLa pratidina A bhavamAM tema anubhava, vAraMvAra vinayanuM sevana karavuM yogya che. 3 zaniH + tapAgaccha vijaya zAkhAmAM agragaNya saMgI zrI satyavijya panyAsanuM jIvana caritra. (lekhaka muni, buddhisAgara) mahAmA purabAnA caritrathI aneka prakAranuM jJAna thAya che ane temanA sadavartanane lAbha paNa vAcakandane thAya che. paMDita zrI jina munirAjezrI satyavijayajInuM nivANuM banAvyuM che tenA AdhAre A lekha lakhavAmAM Ave che. zrI satyavijayajIno janma deza mALavA hatA. sapAdalakSanA nAme te deza ALakhAya che. mAnavAmAM lADakuM nAmanuM gAma deza gAma, ane hatuM te samayamAM tyAM vyApAra sAra cAlato hato. astha vaNika lAkA vasatA hatA. tyAM eka vIracaMda nAme zeTha vasatA hatA. temanuM dugaDa gotra hatuM. temanA AcAra vicAra sArA hatA. ane temanI jaina dharma upara zraddhA sArI hatI. temanI mAtuzrI vIramade hatAM. temanAmAM aneka saNoe vAsa karyo hato. panInA dharmonuM sArI peThe pAlana karatAM hatAM, sarvanI sAthe premathI saMbhApaNa karatAM hatAM. sAdhu sAdhvI zrAvaka, zrAvikA, jIrNoddhAra, jJAna ane citya e sAta kSetranuM yathAzakti dhanathI paNa sAta kSetramAM dAna karatAM hatAM. dAna ApavA upara sArI ruci hatI. ApavuM vyApArathI AjIvikA karIne satiSamAM jIvana nirga mana nAM hatAM anukrame devagurU dharmanI ArAdhanA karatAM
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ temane eka bAgyavana putra thayA tenu zivarAja nAma pADayuM khAlaka putra upara mA Apane atyaMta prema thayeA tenAM lakSaNa sArAM hatAM. dharma upara prema saheje thavA lAgyA dharmakriyAmAM vizeSata: rUci thavA lAgI. eka dIvasa tyAM eka munIzvara padhAryA. temanA darzanathI suninA satyamAgama zivarAjanA hRdayamAM dharmanI UMDI asara thaI kahyuM che ke oja. zivarAjaputra janma. 4. sAdhUnAM darzanaM puNyaM, sIrtha bhUtAhi sAdhavaH tIrthaH phalati kAlena sadyaH sAdhu samAgamaH 1 sAdhuonA darzanathI puNya thAya che. sAdhue jaMgama tIrtha rUpa che sthAvara tIrthanI sevA te parabhavamAM phaLa Ape che ane sAdhuSmAnA samAgama te virata phaLa Ape che muninA upadezanI asara zivarAjanA hRdayamAM vidyut va tha vairAgye hradayamAM vAsa karyo, sAMsArika padArthonI kSaNikatA 5 bhAsavA lAgI, mAtA pitA sagAM vhAlAM eka bhavanAM sabaMdhI che, parabhavamAM kaI sAthe AvanAra nathI. zarIre vAravAra vaccenI ra badalavAM paDe che ema nizcaya thaye. saMsAramAM vAsa anAdikALathI karyAM paNu sasAranA pAra AbyA nahI dharma che te ja sAra che. sAdhu mArga AdaravAthI mukti maLe che ema niya thaye. mAtA ane pitAnI pAre AvI dADhamA levAnI na mAgI. jananI ane janake putrane aneka prakAre samajAvyA paNa zivarAjanA dIkSA levAnA nizcaya ja rahyA. mAtAe paraNAvavA dhaNA Agraha karyo sAdhunAM trata pAlatAM karINa che mAtA parAjaya karavo muzkela che saMsAramAM hI dharma karavAnI kAzaza karI paNa sarva prApacika kALAze vyartha thA, mAtA ane pitAe aMte azrupUrNanayane dIkSA levAnI rajA ApI ane kahyuM ke he zivarAja putra tuM mAApanu kahyuM mAnato hoya te amArI sammatitaH ludhamAM late bahu sArUM. zivarAjane pUrve sAdhu maLyA hatA tenA pratApathI temane jJAna thayuM hatuM tethI kahyu ke bhuMkA gacchanA AcAryane teDAvaze nahi. kAraNa ke huM temanI pAse dIkSA lenAra nathI. viSTi ane zuddha samAcArI jemAM che ane jemAM jinAjanI jananI janakane dIkSA mATe prArthanA
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 bhati mAnavAmAM Ave che evA vIra bhagavAnanI avicchinna padaparaMparAmAM AvelA suvihita muni gurUnI pAse dIkSA aMgIkAra karavAno chuM te mATe he mAtA AjJA Apa. zivarAjanI buddhi tapagacchamAM dIkSA levAnI hatI. mAtAe putranuM mana nizcaya sthira joI zrI vijayasiMha sUrIne teDAvavA vicAra karyo. vIracaMdranI salAha le, gAmanA zrAvaka saMghane puchI, ga75ti sUrine AnaMdathI teDAvavavA vijJapti karI. sUrirAja zrI vijayasiMha paNa lAbhanuM kAraNa jANI vihAra karatA praveza mahemUrine teDAvavA vi. tsava pUrvaka tyAM AvyA. saMdhamAM AnaMda thayo hajAro jAma khAvAgamana. manuSya dharma dezanA sAMbhaLI niIkamanavALAM thaI dha meM sAdhana karavA lAgyAM. laMkAmatanI zraddhAvALAo 5Na pUrvanI pUrI zraddhAmAM joDAI mUrtine mAnavA lAgyA. dIkSA mahotsavanI taiyArIo thavA lAgI. aAlvikA mahotsava zarU thaze tIkSA mahotsava. zrI vijayasiMha sUrivare zivarAjane kSaNika padArthonuM | svarUpa samajAvyuM. he bhavya zivarAja, anaMtabhava 5ribhramaNa karatAM mahA puNyAge satya tatvanuM bhAna thAya che. AmAmAM ane naMta sukha bharyuM che chatAM jIva mehathI ja vastumAM sukhanI bhrAMtithI rAtre mAge che, syAdAda darzanapUrvaka AtmAnuM svarUpa jJAna nA uparA. darzana cAritrarUpa che, ghaDadravyamAM ramaNatA karavAthI - gala saMgathI chUTAya che. zrI vItarAga prabhunA upadeza pramANe karmathI chUTavAne sAdhu mArga cheka che, kAraNa ke sAdhu thavAthI A zravane tyAga thAya che. AtmA bAhya vastuone pinAnI nathI mAnatA tyAre te vakhate nirmamatva bhAvavALo thAya che, chakAyanA jIvonI mA paNa cAritra levAthI bane che. te bhavamAM mukti pAmanAra tathA traNa jJAna sahita evA tIrthaMkara paNa cAritra aMgIkAra kare che. ityAdi upadeza sAMbhaLI zivarAja kahevA lAgyA ke he gurUrAja mahane A asArasaMsAramAMthI tAro-sadagura vinA jagatamAM kaI tAranAra tathI. ApanuM ja mahane zivarAjanI prArthanA, zaraNa thAo. kRpA karIne dIkSA ApI muktimArga sanmukha kare. A pramANe vinaMti karI zivarAja ghera AvyA, sAta ATha varAchA kADhayA, sarva gAma jamAyuM, snAna karI vastra AbhUSaNa paherI dhADA upara zivarAja caDhayA, aneka prakAranAM vAjiMtra vAgavA lAgyAM, varaghaDe gAjate vAjate guru pAse Avya, mAtAnI cAmAMthI
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 azrunI dhArA vahevA lAgI. mAtAe gurUne kahyuM ke he gurUrAja- ApanI dezanAthI mane tathA mArA pati tathA putrane dharma upara pUrNarAga thayo che. mArA putra ratnane huM Apane soMpu chuM. mArA hRdayano hAra che, mAro prANa che tene ApazrI putranI peThe sAcavaze. ApanA khoLAmAM arpe che mATe ene mADI vANIthI hitazikSA Apaze. nhAnA bALaka udIkSA. para kadI rIsa karaze nahIM. enI bAlyAvasthA che mATe tapa karavAnI ugravRttine nivAra. ane sArI rIte sAra saMbhAla karaze. mArA putranA avaguNa tarapha daSTi dezo nahIM. thoDuMka hevAmAM ghaNuM samajI leze. cauda varSanI umare zubha vAra tathA zubha veLAmAM zrI vijayasiMha rie zivarAjane dIkSA ApI satyasatyavijaya. vijaya nAma pADyuM.-sAdhunA veve nhAnA munivarya varAvyanI mUrti jANe sAkSAta heya nahi ? tema zobhavA lAgyA-gurUmukhe jJAna zikhavA lAgyA. vyAkaraNa zAstra tathA nyAya zAstra, sUtro, TIkAo, cUrNa- bhAva niryukti Adine abhyAsa, sArI peThe abhyAsa karavA lAgyA. utkRSTa kriyA karavA lAgyA, paMcamahAtrata sArI peThe pALavA lAgyA. paMcama ArAnA pati pramAdI thavA lAgyA, mULavanamAM paNa deSa lagADavA lAgyA tyAre satya vijayajInA manamAM vicAra thaze. suhA-mUtra nirvANa 1, " . zrI AcAraja pUchIne, karu kriyA uddhAra, zrI vijayasiMha AcAinI A nina mAtama sAdhana , vahune hoya upAra; jJAthI satyavijapuzrI guru ja nathI , sivAre, ekiddhAra karyo. "anumatI jo mujane dIyo, to karu kriyA uddhArore. kAla pramANe khapa karu, doSI hala karma dalevAre, tapa karu ALasa mUkIne, mAnava bhavano phala levAre. 2 guNavaMta guru iNipare kahe, yogya jANIne muvicArore, jima mukha thAe tima karo,nija saphala karo avatArore.3 dharmamArga dIpAvavA, pAMgarIyA muni ekAkIre, vicare bhAraMDanI pare, zuddha saMyama dila chAkI re. 4
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka dIvasa zrI satyavijyajI zrI vijayasiMha surine kahyuM ke ApanI AjJA hete huM krioddhAra karU. dravya, kSetra, kAla, bhAva pramANe saMyama pALuM zrI AcArye kahyuM ke--jema sukha thAya tema kare(jahA sukhadevANa piyA ) pitAne avatAra saphaLa kare. A pramANe kahyuM tyAre dharmamArge dIpAvavA zrI satyavijayajIe ekAkIpaNa vihAra karyo. udepuramAM AvI comAsuM karyuM. ghaNA lokone bodha ApI dharmamAM sthira karyA. cha chaThThanuM ugratapa karavA lAgyA, mevADamAM vicArIne mAravADa dezamAM vihAra karyo-mAravADa dezamAM ghaNuM lokone jaina dharmamAM sthira karyA--makatA gAmamAM ke tyAM zrI AnaMdaghanajI paNa prasaMge rahetA hatA tyAM AvI comAsuM karyuM. tyAthI vihAra karatA karatA aneka bhavyajIne pratibodhatA nAgoramAM AvI mAsuM karyuM. tyAM aneka manuSyane dharma pamADI vihAra karatAM jodhapuramAM AvI comAsuM karyuM. ema vihAra karatA karatA ja gAmamAM padhAryA. zrI vijayasiMharinI paTapara virAjita saM. 1729 - zrI vijayaprabha sUrie sejita gAmamAM saM. 1729 nI je gAmamAM sAlamAM satyavijayajIne panyAsapada ApyuM. tyAMthI vihAra panyAsapada. karatAM sAdaDI gAmamAM AvyA. tyAM AvI eka mAsuM karyuM, tyAMthI vicaratA anukrame gujarAta dezamAM AvyA. pATaNamAM AvatAM saMdhanA Agrahe tyAM rahyA tyAMthI amadAvAda AvI cAmAMsI karI. amadAvAdamAM dhaNo mahimA thayo. sarva garachamAM mahApurA zrI satyavijayaja che evI khyAni thaI ? tyAMthI pATaNa padhAryA. zrAvaka tathA zrAviko zrI satyavijayajI panyAsanA mukhathI vyAkhyAna sAMbhaLavA lAgyAM vRddhAvasthA thavAthI pATaNamAM ghaNAM comAsAM karyA, temanA sAdhu tarIke keTalAka ziSya paNa thayA. zrI satyavijayajI panyAsanI umara abhyAsI varSanI thaI-amadAvAdanA samakaraNa zAhano putra sUracaMda zAha vyApAra mATe pATaNamAM A vyA hatA, te zrI satyavijaya panyAsane pratidina vAMdI dharmopadeza sAMbhaLatA hatA, eka dIvasa panyAsajIne maMdavADa thayo, cAra pAMca dIvasa maMdavADa rahyo. paNa zrI satyavijayajI dharma bAnamAM lIna thayA, samabhAve vedanA sahI calesaraNa payano Adi sArI rIte gaNavA lAgyA. atyAvasthA naNuM ghaNAM strI para vAMdavAM AvavA lAgyAM. rUpiyAdika nANAvaTe panyAsanA nirmaLa nava aMganuM naranArIo pUjana karavA lAgI. nirvANa graMthamAM rUpiyAdika nANAMthI nava aMge pUjana karI ema lakhyuM che. ghaNuM lekee trata pratyAkhyAna
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 kayA. pirA zudI bArase sikyoga ane zanivAra hatA tyAre panyAsajIe dehatyAga karyo. suracaMda zAhe te prasaMge baMdIvAne para thI 12 choDAvyA, anupama mAMvIsvIne temAM panyAsanA - svAgamana rIrane padharAvyuM. prAtaHkAlamAM mAMDavI kADhI. AgaLa sUracaMda zAha hatA. hAkemanA sipAIone paNa sAthe garabaDa maTADavA lIdhA, jaya jaya nA jaya jaya jadA zabda bolatA saMdha mAMDavI sAthe cAlavA lAge. zrAvaka zrAvikAo sonA rUpAnA phaLa che. baLavA lAgyAM. vADImAM zarIra padharAvyuM, rUDA sthAnake citAracI agaratagara caMdana, dhRtAdikathI zarIra prajavALyuM, ane tyAM anupama zUbha banAvyuM, je dhUbha dekhatAM ghaNA manuSyone temanA jIvana caritranI yAda Ave che. ane temanA saddaguNa tarapha dRSTi jAya che, guNInA guNa gAvatAM te guNe sattAmAM potAnAmAM rahyA che te pragaTa thAya che. zrI vijayasiMha sUrinA e aMte vAsI ziSya hatA, temanuM jIvana nirmaLa cAritrathI sArAM. saphaLa thayuM. temanuM nAma sagI munivareAmAM Ava purUSa tarIke amara thayuM. temanA ziSya kapUravijaya thayA. zithilAcAramAM paDI na rahetAM nirmaLa AcArane dhAraNa karyo. tene dhaDe hAla levA cogya che, apramattadAthI teo ghaNuM karI zakayA, temanI vairAgya dazA hRdayamAM dhAraNa karavA yogya che. cauda varSanI umare dIkSA lIdhI. sarva AyuSya bahAsI varSanuM hatuM, te uparathI siddha thAya che ke temaNe aDa. saTha varSaparyata saMyama mArganuM paripAlana karyuM. zrI vijayasiMha rie kaI sAlamAM dIkSA ApI te nirvANa graMtha upasthI siddha thatuM nathI paNa 1729 nI sAlamAM panyAsapada lIdhuM te vakhatamAM zrI vijayaprabha surIzvara hatA. tyAre siddha thAya che ke 1729 nI sAla pahelAM dIkSA lIdhI hoya, dIkSAnI sAla ane mRtyunI sAlano abhyAsa vagerethI nirNaya karavAno bAkI rahe che. AcAryonI paraMparAmAM cAritra mArgamAM sAdhuo zithila thAya che tyAre kiyoddhAra thAya che. zrI satyavijayajInA pahelAM zrI AnaMdavimalasUrie paNa diyoddhAra karyo hato. zrI satyavijaya nivaNa jatAM temaNe prihAra karyo te vAta sAbIta thAya che. sattaranI sAlamAM 1438 ke 39 sudhI zrI vinaya vijayajI vidyamAna hatA. te paNa panyAsanA samakAlIna hatA. paNa vinaya vijaya upAdhyAe krihAra karyo nathI. ema temanA sAthI jaNAI Ave che. zrI satyavijayajInA samakAlIna zrI yazovijayajI thayA. te zrI upAdhyAya
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 205 e 1745 nI sAlamAM bhAImAM svargagamana karyuM. temaNe paNa kriyAhAra saMbaMdhI kaI hakIkata jaNAvI hAya ema jaNAtuM nathI. paNa panyAsajIe diyAhAra karyo. e vAta to nirvivAda siddha thAya che. temanI kriyAdhAranI icchA temanA samakAlIna patine mAnya hatI ke nahiM tenA nirNaya karavA cha bAkI rahe che. savagI mArgamAM zrI satyavijayajI prathama thayA. temanAthI zi cilAcAra nAza pAmyA te paNa AnA te AcAryanI mAnatA satyavijayajI paNa vijayasi'suribAda vijayaprabhasUrinI AjJAmAM hatA. nirvANunA kartA zrI jina mahA vidvAna hatA. nirvANa graMthanI sAla. satyavijaya guru gAvatAe, thAe harSa apAra, karyo gurue sadAe, zrI saMghane jayakAra, hatA. zrI sattara chuppanna vatsaree, mahA zudI dazamI pramANa, nirvANa panyAsano e thayo jina harSa sujANa. ra sattarge chappananA mAzudIdazamInA dIvase jina paMDite sa ya. vijaya nirvANuM banAvyuM, niyaM paNa panyAsanA samakAlIna che, satyavijyane gurU kahI melAve che tethI te paNa temanA rAgI siddha thAya che, pUrNa rAga vinA nirvANu krama banAve. zrI satyavijayanA caritranI vizeSa hakIkata navA mATe AgaLa pAchaLanA thAnI tathA rAsAnI jarUra che. temaNe sAdhAraNa jinastavana banAvyuM che te amadAvAdamAM DahelAnA upAzrayamAM che te vinA panyAsae gurjara bhASAmAM garbha saMskRta bhASAmAM graMtha anAvyA hoya ema jaNAtu nathI. tapAgaccha saMvegI vijayanI zAkhAmAM kriyAdvAra karanAra prathama A purUSa che. ema spa STa jaNAI Ave che. khatara, acaLa vagere anya gacchamAM satyavijayajInI peThe kriyAhAra thayA. ama vAMcavAmAM ALyuM nathI. tenuM kAraNu vicAravA yAgya che. zrI satyavijaya panyAsanA ziSyAnA vanacaritrA cAgya lAgaze te yathA cimati navarAza prasaMge lakhavAmAM Avaze. OM zAnti.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ || jenAnI taMdurastI. ( lekhaka mhetA velacaMda umedacaMda vAkATa plIDara, ApaNuM jainone tihAsa vAMcIe chIe temaja derAsarAnI hAlanI saMkhyA vagere ee chIe to ApaNane nizcaya thAya che ke jainonI trasti eka vakhate kADrAnI saMkhyAnI hAvI jAa thADA vakhata upara 5jAbanI uttare knTIyarsa pAse jainAnAM mIrAnAM khaMDera mAluma paDayAM che te savAya AkhA hIMdustAnamAM jainanAM tIrthA maMdIre vagere yAtImAM temaja khaMDera sthitimAM mAluma paDe che. temaja jainAnI vastI sabaMdhI karA vAMce vAmAM Ave che te uparathI ema cokhkhu mAluma paDe che ke jainonI vastI karADAnI hAvI ya, te hAla phakta codalAkha ane tethI pazu AchI saMkhyAmAM AvIne rahI che tenu kAraNa zuM ? te savAla dareka jaine manana karavA jevA che. mArA mAnavA mujba tenAM maiM kAraNa che. eka graMka keTalAka jaina tatvajJAnanA abhAve hIMdu dharma aMgIkAra karyAM che eTale ke TalAeka vaiznava zaiva, svAmInArAyaNa, AryasamAjIsTa vagere thayA che. vastI AchI cavAnuM bIjuM kAraNu jainAmAM maraNanuM pramANa ghaNuM vadhAre ane janmanu pramANa ghaNuM AchuM che ane teja kAraNathI vadanA caMdranI mAphaka pratidina ghaTatI jAya che. ane te aTakAvavA upAya levAmAM AvazenahI te| amAsanA aMdhArA sarjI thane raheze. tenA purAvA baMtA hoya tA mubAdanA patrAmAM juA nAnu maraNa pramANa sauthI vadhAre ane janmanuM pramANa sauthI Adhu mAluma paDaze. bIjI jagyAethI tevI rIte khabara bahAra paDatI nathI, paraMtu tapAsa karaze to mAluma paDaze ke dareka jagyAe vastI ghaTADA upara che. te tenAM zu kANu che ane te aTakAvavA huM upAyo levA joIe te mArA mata mu, nIce pramANe ApuM chuM. ( 1 ) mukhya kAraNu jainAmAM bhAlagna che. sanI uMmara hoya ane chokarA paNa taiAda vasanI sAdhAraNa rIte ananu lagna thAya che, ane tenA tyArathIja zarU thAya che. je vIya baMdhAvavAno vakhata raste mukhya AdhAra pUrI naya che, pariNAme zarIra nabaLu paDI jAya che. keTalAka purUSo juvAnaavasthAmAM yathI pIDAda nAnI vIdhavA pAnAnI pAchaLa mukI macchune zaraNu thAya che. AmAnA ghaNA bhAgatA vaLyA rahe chokarInI khAtarvauMmaranA hAya te vakhata saMsArIka vyavAra paNa che. teja vakhata surI
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane keTalIkane prasavano prasaMga Ave che to temAMnI keTalIka suvAvamAMja teno bhaMga thaI paDe che, ane keTalAka purUSo e traNa ane vakhata cAra pAMca vakhate paraNe che ane keTalIka strIo bALapaNamAM vidhavA thAya che. ane AmAMthI bacI ja ghaNI vakhata jIvavA bhAgyazALI nIvaDe ane temane nati thAya te te nirmAlya thAya che. AnA kAraNathI vasti kevI rIte ghaTe che. te nIcanA AMkaDAthI pada mAjhuma paDaze. dAkhalA mATe meM chokarIo ane sA chokarA lo, temAMthI vAsa AkarA tathA vIsa chokarIonAM lagna thayelAM che. te chokarAo kSaya rogathI gujarI javAthI vIsa chokarIo vidhavA o thaI che. paccIsa hAka mArI umara sudhI javA pAmyA che. paraMtu temanI strIo suvAvaDa tathA nabaLApathI be vakhata paravyA che paraMtu temane saMtatI nathI. bAkInI trIsa karI rahI che trIsa chokarA sAthe paraNI che. eTale pacIsa chokarA vAMTA rahyA che ane vIsa chokarIo vadhavA thaI che. ane bAkI trIsa kuTuMba rahyAM temAMthI paMdara saMnatI vagaranAM che ane sau kuTuMbamAMthI phakta paMdara kuTuMba saMtatI vALAM nIkaLe che temanI saMtatI paNa nirmAlya thaze. A AMkaDA manasvI nathI paraMtu ekaMdara jainAnA chokarA chokarInI saMkhyA amuka vakhate gaNI temanI chevaTa sudhInI sthiti nIhAla to thoDA pheraphAra sAthe ghaNe bhAge AvuM pariNAma jaze ane chokarAne vIsa pacIsa varasanI umare ane chokarI saLathI arAda varasanI umare parasuvavAmAM Ave te seMkaDe navaTakA kuTuMba sArA vistAravALAM mAluma paDaze. koI mane puchaze ke jenA karatAM anya kAmamAM bALalagna nAnI uMmare thAya che tenuM kema ? teno javAba huM ApIza ke anya kAmamAM bALalagna thAya che paraMtu saMbaMdha moTI umare thAya che, ane je kAmamAM saMbaMdha nAnI uMmare thAya che te kAmamAM paNa AvuM ja pariNAma samajavuM. je dhama brahmacaryane ghaNI uMca mahatvatA Ape che te ja dharmanA anuyAyIo potAnA baccAM pAse brahmacarya pAse rahI DhIMgalA DhIMgalInI avasthAmAM teDAve che, tyAre tevA mANasAnI adhogati thAya temAM navAI zuM che kAI kaheze ke bhAI A vakhata bArIka che mATe nAnI umaramAM paraNAvavAM sArAM. eTale zuM ? soLa varasa sudhI chokarIne ane trIza varasa sudhI chokarAne rAkhavAthI teo anuvAthIo anItine mAge caDaze tema tamAruM kahevuM che? tema hoya to nItinA saddavicAra tabAe temanA mana upara hasAvyA nathI tema sAbIta thAya che. tethI nAja pakAne pAtra che. acAne sAruM zikSaNa Ape ane sAro dAkhalo
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ besADe te AvI dhAstI jarA paNa raheze nahIM. ulaTuM temane nAnI umara paraNAvavAthI temaja temane kuchaMdamAM nAMkhe che. keTalAMka mAbApe pitAnAM baccAMne nAnI uMmare paraNAvI lA levAnI icchAthI baccAMne saMsAra bagADe che paraMtu ema vicAra karatA nathI ke chokarI rAMDaze athavA putra maraze te AkhI jiMdagIne baLApo raheze. zrI nAbara jaina DIrekaTarIne pAne 93 kaDI prAMta saMbaMdhI lakhelI hakIkata--- kaDI prAMtamAM vidhavAonI umaravAra saMkhyA nIce pramANe che. 20 varSa aMdara 20 thI 30 ka thI 80 80 uparAMta. kula. 114 700 634 1874 karavuM upara pramANe vidhavAo che jemAM aDadhA karatAM kAMIka vadhAre bhAga moTI ummare pahoMcelI vidhavAone che, jyAre cothAbhAganI vidhavAo Aghera avasthAe AvelI che. bharayuvAvasthAmAM vidhavyanuM duHkha bhagavatI strIonI pAMcamA bhAga karatAM saheja ochI saMkhyA jasuI Ave che. pitAnI khIlatI yuvAvasthAmAM ja kahe, athavA saMsAramAM dAkhala thavAnA pra mapagathIe kaho, game te kahe, paNa pitAnI jIMdagInI zarUAtamAM ja AvA vadhavyanuM aniSTa darzana thaeluM. A saMkhyA paNa ghaNI moTI gaNI zakAya, te sAthe te uparAMtanI umaravALI vidhavAone paNa AvuM vidhavApaNuM kaI umare prApta thayuM haze, te paNa vicAravAnuM che. A vidhavAonI saMkhyAnA AMkaDAnA tarapha jatAM dhaNI dIlagIrI ane nirAzA upaje e svAbhAvika che, kAraNa ke kuLa nI saMkhyAnA cAdhA bhAga karatAM paNa vadhAre che. cAlu.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma dRSTi. ( lakhanAra:--AbhA. ) eka pazcAtApa. zrI vIra prabhunA dezanA samayane saMbhArI pazcAtApa masta AtmAnuM zrI vIra prabhune udezIne kathana. A mahA pratihAyanI karAIthI vibhUSita thaI cAvI AtiphAyavaDa dedipyamAna, ane pAMtrIsa vANInA gugathI gajita madha samAna, mahAvANIthI gat mAtranuM Ama dAridaya TALatA ha vIra prabhu ! AmAnI ane naMta zakti karavI je kalyANI veLA Apa samavasaraNumAM bIrAjaMlA te vakhate huM pAmara pAMpI te kathA pAtALamAM paDI gayo hoIza ? athavA ja tyAMja hato te he devAdhi deva ApanAM bhedI ane divya vacane mane evA te kayA aMtarAyavaDa asara karI zakavA nahi hoya ? hA ........ eka tiraskAra, pitAnI anaMta zakitamAM masta banelA svabhAva vilAsI AbhAnuM meha maLe kathana, " mArA dUra thAo. tamArI mahArAjadhAnIne baM baMdha karI nAkhavAnI mahArI anaMta zani huM pragaTa karuM chuM ke mArI te agAdha zaktinI pracaMDa AgamAM mAro bava palaka mAtramAM bharamAbUta thai jaze. kAraNa ke svabhAva ramaNatA aja hamArI vahAlI strI che, adhyAtma doDA aMja hamArA atIndriya AtmAne saMtoSa ApI zake te viSaya che. ane anubhavAnaMda teja hamArI khA AnaMdasa che. te sivAya have hamane mAMI paNa rUci thavAnI nathI. 3 eka brAnti. saMsAranA khuzAmatiyA vyavahArathI kaMTALelA AtmAnA udagAra, anAdi kALathI Ama dhana luMTAvI bali AriTA athavA
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 nirdhana ave hu temAM te zuM joine ane zI AzAe zra, putra, badhuM, mitra, nAkara, vigere mhArI khuzAmata karatA duko ? athavA te mhArAmAM tevA kAMi camatkAra hoya to huM bIjAnI, bIjA trIjAtI, te rAjAtI, ane rAjA mahArAjAno ama paraparA khusAmate kema cAlatI haze ! ahAdAnA ! khuzAmate khuzAmata " adhadha pulAya k Azcarya ! brAntinuM A sAstrAjya tA jIA ! shi eka mahA Azcarya. pAyAnA khare sthaLe prayoga ajamAvavAmAM pramAdI AtmAnuM darzana na AtmAne krodha thato hoya te anAMde kALathI bramaN karAvanAra karAya jevA prabaLa zatru upara krodha kema utpanna thato nathI ? je mAna thatuM hoya te potAnI anata maktinI khumArInuM mAna krama pragaTa thatuM nathI ke jethI pumbhAdika AgaLa sainya dhAraNuM kare che? je mAyA pragaTa thatI haiAya te peAtAnI jJAna darzana cAritra rUpa anata riddhi upara mAyA krama pragaDha thatI nathI ? ane te lAbha thatA hAya te jagat mAtrane brAntimaya mAnI hI raheluM sarva zreSTha siddhipada jevI mahA padavInA lAbha paNa krama thatA nathI! AvA kharA hekANe kapAyAnA upayoga karatA nathI chatAM jJAnIe te AtmAne krodha mAna mAyA ane lAbhamAM sIpI rahelA gaNe che ! Ate kevI gaDabaDa, pUrvadhara mahAtmAe A mahA AzrayaM ne aImbAramu Azcarya krama nahiM gayuM. DrAya ? " + eka azruSAta. cAdarAja lokanA davA je karmanI naLamAM sekSA che te pratye maMtrI bhAvanAnA azruSAta. " huM kamarAya A hArI naLa kharekhara Azcarya bhuta che ! kasAI khA nAmAM gAyA, pAradhInI naLamAM mAMchalAM, zikArInA sapATAmAM sasalAM, a sa sapaDAyA pachI mahAduHkha mAMnI mRtyu pAmavAthI eka rIte te phruTa che; paNa A hArI mahAALamAM sapaDAyelA cAdarAja lAnA vA ane
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka vAra hArI jALamAM anAdi kALathI janma maraNa karyA ja kare che, paNa chuTakA thatA nathI. chatAMye pUrvokana jevo kasAI khAnAM vigeremAM sapaDAI duHkha mAne che, tyAre huM to nahArI jALamAM jakaDAyelA ceda rAjalokanA jIvone pastAvo karavA jAgavA paNa deto nathI! uMghatAMja phasAve che! ulaTA A naMda pamADI bhavAMtara nA bhavAMtara karAvI tenuM sarvasva luMTI le che ! aphasAsa ! amAsa! che koI mArA A mine chAvanAra ? Atma pratye prayatna preraka vacane. Amadeva ! samartha ! samartha ! paMcI pApI kamaMpAradhInI jALamAMthI chuTavuM hoya to sapaDAyA samajI ayanavAna thAo ' jALamAMne jALamAM sAmagrIo taiyAra che ! zrI sarva prANuna svAdvAda zailIe svasvarUpa prApta karI svabhAvarUpI pAba meLavI parabhAvarUpI jAvAnAM baMdhano toDI nAMkhe ! akSaya pada svAtaMya (mI) meLavokAmamAM uI jAo! aMtarAya (vipna) | lekhaka, dezI malAla nathubhA: bI. e. . aMtarAya e zabdanA artha mArgamAM AvatI aDacaNe-muzIbata e thAya che. badhA purUSone eka sarakhA aMtarAya mArgamAM AvatA nathI. dareka manuSyanuM sAbiMdu juduM hoya che, ane tethI tenA mArgamAM maLI AvatAM vidane paNa judA judA prakAranAM hoya che. vastuo athavA banAvo tamane anuphaLa nathI tema pratikULa paNa nathI. paNa amuka manuSyanA mArganI apeDhA amuka saMjoga anukRLa gaNI zakAya, teja saMjoga bIna manuSyane anarAyarUpa lAge, ema paNa banavA joga che. A bAbata spaSTa rIte samajAya mATe amuka dAkhalA lene tapAsIzuM. je sthaLe koi paNa manuSya paga sarakhA paNa na muko hoya, tevA pradezano vicAra karI. tyAM pAMcabhUta ( pRthvI, pANI AkAza, vAyu ane teja)nuM rAjya svecchAe cAlI raheluM hoya che, tyAM AgaLa uMcA parvate AvelA hoya che, tenI bAjumAM vizALa vRkSAnI ghaTAvALAM jaMgalo mAluma paDe che, ane pa
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatonI khANamAM thaIne ADA avaLo jharo vahe che, je eka samudrane maLe che. A badhuM te pradezamAM svAbhAvika rIta mAlUma paDe che. AvA pradezamAM prathama aka manuSya Ave che. te purA te ujaDa pradezane rasAla banAvavA mAge che, sudharelA dezanA lAbha te pradezane maLe ema te agarathI icaka che, A sarvasArU eka deza ane bIjo deza vacce javA AvavAnA rastAnAM sAdhano taiyAra karavA joIe, ke A bAMdhavI jAhae, tAra nAkhavA joIe. AvA manuSyane parvatA, jaMgalo ane jhaA aMtarAyarUpa nIvaDe che. ane je tenI dhAraNuM tene pAra pADavI hoya te A aMtarAyanA sAmA thavuM naMie ane temane vaza karavA joIe. - A cIjo aMtarAyarUpa zAthI banI ? zuM te manuSya tyAM AvyA te pahalAM parvata jharAo ane jaMgalo tyAM na hatAM ? A badhI cIjo te pradezamAM svAbhAvika hatI. ane te manuSya paNa banne sAmAnya manuSya jevA svAbhAvika prANI hato. tenI tenA jAtabhAIonA sukha ane sukhanAM sAdhana vadhAravAnI IcchA paNa vakhANavA lAyaka hatI. paNa A tenI IcchA ara lAvavAmAM svAbhAvika kare aMtarAyarUpa nIvaDayAM. tyAre te ne sudayamAM te pradezamAM sudhAro karavAnI IcchA utpanna thaI tyAre aDacaNa ubhI thai, ane jyAM sudhI ta prayatna na kare tyAM sudhI te agraNo dUra paNa na thaI zake. A niyama bAhyavazvane samaja AMtazvina eka sarakhI rIte lAgu paDe che. koi paNa prakAranuM phaLa meLavavA je manuSya mAge che, tenA mArgamAM aMtarAya AvavAne bAbate nizcita che, jo tenAmAM jarA paNa dara chAbaLa haze to jarUra tena mArgamAM aDacaNa maLI Avaze. jema jema ApaNe jIdagI pasAra karatA jaIe chIe, tema tema ApaNA mAgamAM vinei AvatAM jAya che. dareka vina ApaNane amuka prakArane anubhava Ape che, ane anubhavanA pagathIyApara paga mukI ApaNe AgaLa vadhIe chIe. je amuka vastu prApta karavAnI ApaNI dara IcchA hAya, ane te meLavavAne je ApaNAmAM daDha manobaLa hoya te jarUra Apaga mArga mAM vinA AvavAnAM. AvuM dareka manuSyanA saMbaMdhamAM bane che. mATe vizna Ave jarA paNa gabharAvAnuM kAraNa nathI. je manaya kAMI paNa meLavavA mAgatA nathI. tene vinA paNa AvatAM nathI. A phira ! yA na ka mAne che hari ! tunA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ svarUpa pramANe judA judA aMtarAya naDavAnA. darekane judI judI muzIbato naDe che. A kAraNathIja jyAM sudhI ApaNe ApaNuM jatane bIjanI sthinimAM na mukIe tyAM sudhI tene kevA prakAranI aDacaNa naDatI haze, tene saM pUrNa khyAla ApaNe bAMdhI zakIe nahi, ane jyAM sudhI ApaNe Ama na karIe tyAM sudhI bIjo manuSya zI dhAraNAthI kAma kare che tenI paNa Apa ne barAbara khabara paDe nahi. ane tethI tenA mArgamAM AvatI aDacaNe dura karavAne joItI madada ApI zakavA samartha tha a nahi A uparathI e siddha thAya che ke jeno udeza laya bina-dhAraNA sarakhI hoya che, teo eka bIjhananA Azayane bahu sArI rIte samajI zake che ane prayANamAM aka banane bahu sArI madada karI zake che. A uparathI ApaNe samajI zakIe chIe ke koI svAranA prANI ApaNA mArgamAM vina nAkhano nathI. vinA svAbhAvika che, ane te vina je pramANamAM ApaNe AbadhI jaIe te pramANamAM AbhAnI gupta rahelI zaktio prakaTa thatI jAya che. jema jema vinono nAza karavAne pAnAnI zakti vAparavAmAM Ave che, tema tema te vRddhi pAmatI jAya che. A sAthe e paNa yAda rAkhavuM jarUranuM che ke zaktine upayoga karAvanAra aMtarAyo je mArgamAM na hoya te AtmazaktinA kadApi upaga paNa na thAya ane te prakaTa paNa na thaI zaM; ane zAna vAparavAthI vadhatI hovAthI ama kahIe ke A aMtarAyo jarUranA che. to te paNa eka apanAye satya che. je manuSyane pATAmAM moTAM vinA maLe che, ane je temanA para parAjaya meLave che, teja puma daTa cAritravALo bane che. besI rahevAthI zarIra kadApi khIlanuM nathI, paNa kasa-magadaLIyA sAthe zarIrane kavAthI tenA snAyu A majabUta thAya che. ane zarIra vRddhi pAma che. AmAne svabhAvaja evA che ke dhAre te karI zake. tene vArta japharanAM sAdhanAmAM prathama bAbata daDha nizcaya ane bIjI bAbata samaya che. jo tame dhIrajavAna che ane daDha nizcayathI tamArA lakSyabindune vaLagI rahetA he te jarUra nama manuSyathI je sAdhya thaI zake tevuM sarva prApta karI zakaze. nepolIyane kahetA hatA azakya A zabdane kAramAMthI (kizanarImAMthI kADhI nAkhavA joIe. AmADAsa aTale sudhI jaNa va hato ke "pAnI kAranI pAsa ramanuM paka bindu mane A ka
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyAM huM mArI lAkaDI TekavI zakuM ane huM AkhI pRthvIne te lAkA upara upADI zakIza." teja rIte ApaNe paNa satya rIte kahI zakIe "amane vakhata ApA ane dareka bAbata ame sAthe karI zakIzuM" kAMI paNa A jagatamAM azakya nathI. phakta AtmAmAM je guma che, te prakaTa karavAnuM che. kavalajJAna paNa AtmAmAMja raheluM che, ane te pazu prakaTa karI zakAya. je manuSya A niyamane samaje che, ane sAthe meLavavAnAM yoga sAdhanono khaMtathI upaga kare che, te bahulA mAM pitAnuM dhAreluM phaLa meLavI zake che. jo koI mANasane zikSaka thavuM hoya te tarataja tevA mArgamAM aMtarAyo Ave che, ane te aMtarAya tenA svAbhAvika ajJAnane lIdhe udabhave che. paNa zikSakane yogya guNa meLavavAnI tenI icchAthI ane AmAmAM te bAbatanI rahelI zaktithI aMtarAyapara parAjaya te meLave che, ane te sAre zikSaka nIveDe che. A niyama dareka dhaMdhAne lAgu pADI zakAya. A sarvane sAra vakhatanI jarUra che. koI paNa dhaMdhAmAM pravINa thavAne samaya le lAgaze tenA AdhAra aMtarAyanA svarUpa upara ane tenAmAM maLI AvatA AtmabaLa para rahelA che. jema aMtarAya mATA tema samaya vadhAre lAge. ane je pramANamAM AmabaLa tenAmAM vadhAre hoya te pramANamAM samaya Acho lAge che. aDacaNAthI dUra nAzI javAthI athavA temane AgaLa upara mulatvI rAkhavAthI aDacaNa para kadApi jaya maLavI rAkAya nahi. paNa temanA sAmA thavAthI ane ApaNA jJAna pramANe jaNAtAM yogya mArgathI dareka vakhata the cheDe tenA para jaya meLavavAthI Akhare bhAmAM bhAre aMtarAya paNa ALavI zakAya che. jema bhaNavAno kAI sarala mArga nathI, tema Atmazakti prakaTa kavAno ane aMtarAya para jaya meLavavAne kAI sarala mArga nathI. dhana ApavAthI ke kAInI khuzAmata karavAthI A kAma banI zake tema nathI. tene vAste dhIraja rAkhI kArya karavuM joIe. e ja praya-nathI badhI aDaca ekadama dUra thaI zake nahi. lAkaDIno bhAro game tevA sakhta prayatnathI paNa kaI bhAgI zake nahi. dareka lAkaDI chuTI pADvAthI te Ta bhAgI zakAya che, teja rIte badhA aMtarAnA sAmA ekadama thai zakAya nahi, tema te saghaLAne ekadama vinA paNa na karI zakAya. mATe eka eka aMtarAyanA sAmA thavA prathama prayatna karo. vinanA sAmA thavAthI ane tenA para nya
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ meLavavAthI Atmazakti vizeSa vizeSa bIlatI jAya che, ane AthI AbhazaktimAM vize zraddhA utpanna thAya che. TalIkavAra bhAre muzIbata najare paDe to tethI jarA paNa himmata hAravI nahi. AgAmArga aMdhakArathI DhaMkAyelA mAlUma paDe to tethI paNa jarA gabharAvuM nahIM paNa yogya sAdhanathI AgaLa vadhavuM. AgaLa vadhatAM tenI AgaLanuM pagaluM svayamava jaNAI Avaze. zrI zatruMjaya parvatanuM zikhara taleTIethI daSTie na paDe to tethI ApaNe hiMmata hArI jatA nathI ke gabharAtA nathI, paNa dhIme dhIme uMce caDhIe chIe. uMce caDhatAM AgaLano mArga tenI meLe ja thai Ave che. mATe potAnA samIpa dekhAtA aMtarAya upara prathama parAjaya meLavo eTale mArI kaTIAmAMthI pasAra thavAne tama lAyaka banatA jazo jeTalA bAghajagatamAM aMtarAya thA vinA nahI Ave che tenA karatAM vizeSa mahatva aMtarAya AMtara uchavana gALavAno prayatna karanAranA anubhavamAM Ave che. te aMtarAya adazya chatAM bahuja prabaLa hoya che. tevA zatru para parAjaya maLavavAnuM kAma sugama nathI. tevA zarUpara jaya maLavanArane jagata mAna ApatuM nathI. chatAM AMtara rAvane parAjya jagatanI kIrti ke mAna khAtara karavAnuM nathI, paNa AmAnI zaktionA prakAzamAM te aDacaNarUpa hovAthI temano nAza karavA joIe. ane jenuM lakSya Atmazaktino prakAza karavAnuM hoya che, te ja manuSya A prayatna AraMbhe che. aMdaranA mAnasika zatruo upara 1 maLavavAthI tene je AnaMda thAya che te avarNanIya che, kavi bhAravI karAtAjunIyAmAM lakhe che ke:--- mananI aMdara utpanna thatA dujaya zatruo-duSTa manA vikAro-kAma, dha, mAha, bha, mAna rAgadha vagere-sAthe bahAdurAIthI ane mANasAthI laDavuM joIe, je temane parAjaya meLave che, te traNa jagatanA jItanAra tulya che. mATe AtmazaktimAM vizvAsa rAkhI bairyathI dareka manuSya A aM. tarApara jIta meLavavA prayatnazILa thavuM. hajAre zatruo tavA karatAM eka aMtargu ne ja te dukara kAma che, je tene te che tevA jInane ha vAra namaskAra che !
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha zrI sema sobhAgya kAvyanA gujarAtI bhASAMtaranA saMbaMdhamAM keTalAka vicAra ( lekhaka rA. rA. zAha. gIradharalAla hIrAbhAI } 8 vaLI aApadanuM ke dakSiNa dizAmAM ja che ane A baMne derAMnA vacamAM dakSiNane daravAjo che. A achApadanA derAmAM badhI rI mRti A nathI aMdara naMdIzvara dIpano paNa bhAva che. 9 pazcIma ane dATalunA vaccenA khuNAmAM deharA aMdara abhinaMdana ane mahAvIra svAmInI mutio che. mULa gabhAre cAmukha che. te upara be mALa bIjA cAmukhajanA che. dakSiNa dizAmAM je aSTApadanuM daherU kahyuM te upara pAvuM hare che. uttara dizAmAM vIza haramAna vigerenuM doDe kahyuM te upara samAcaraNanuM deharUra che. temAM prArabbI kAma kANuM sarasa che. amadAvAda najIka usamApuranA rahenAra khetAzAe saMvat 6 1 ana saMvata 1951 mAM uttara dizAmAM da. ravAjA AgaLanA be maMDapa karAvyA hatA. temAM eka maMDapa meghanAlInA che. te ghaba sarasa che. amadAvAdamAM khAnapara ane zAhapuranA ArAma vacce sAbaramatI nadIne sAmA kAMThe jai usamApura che, teja upara batAvela usamApura che. A baMne maMDapa karAvatAM Azare pAMca daza lAkha rUpiA thayA haze ema lAge che. pazcima dizAnA daravAjAnA mALa upara mazIdanA AkAra karelA che, te musalamAno vadha kartA na thAya te mATe karelA lAge che. upara varNana karela moTA daherAM tathA saMdhane utaravAnI dharmazALA che. tenA najIka kharatara gacchanuM devuM che, te pArzvanAtha svAmInuM che. e dekarAmAM pisatAM maMDapamAM jamaNI bAju rIkhavadeva svAmInI pratimA che. tenA paraghara upara saMvata 15100 ne lekha che, te cuka jaNAya che. eka mIThuM jade thayeluM lAge che. A deharAnI bahAra deharA pharatAM yugalIyAM karelAM che. tethI tene pAtaranuM deruM kahe che, te paNa bhUla che. A deharAthI jarA jaTe namanAtha svAmInuM deruM che temAM lakhyuM nathI. ane tene punamIyA nuM hara kahe che. A baMne ke dhanAsAvALuM devuM thayA pachI baMdhAyelAM lAge
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. dhanAsAvALuM dehasuM bAMdhanAra mukhya kArIgara zAmaparAvaLanA salATa dIpa nAme hato. siddhapura pAse lAlapara gAmane rahenAra te hato. dhanAsAe deharUM bAMdhavAne dhaNuM kArIgaro akaThA karelA hatA, paNa potAne mana gamatuM deharU bAMdhe evI kArIgara temane nahi jaNAyAthI upara kahela dIpAnuM nAma temane koi sUcaveluM; ane e dIpAne teDAvyAthI teNe nakazo karI zeThane batAvelo, te temane pasaMda paDa hatA. dIpa prasiddha kArIgara nhoto, paNa dhanAsAe tene kyAre pasaMda karyo tyAre bIja ekaThA thayelA kArIgaroe tenI hAMsI karI hatI. evuM kahevAya che ke dIpAne koI devane hAthe hato ane tenA prabhAvathI te deharAno nakaze karIne dhanAsAne batAvyo hato. game tema haze, paNa dIpAnI buddhi ane phaLA, deharAMnI bAMdhaNI jotAM aNahada ja. NAya che. A deharAmAM mULa gabhAre prabhunIpalAMTha nIce lekha saMvata 1898 nA che, te mane samajAya tevuM nathI. pratA saMvat 1496 mAM thaI hatI, tethI teja sAlane lakha palAMThI nIca hovo joIe. e rIvAja che. tyAre varSa pachInA lekha kema thayo haze te vicAravA jevuM che. vaLI - bhArAmAM bIjI pratimAnIpalAMThI nIce saMvata sArI ane sattara vaccenI sAlanA lakhe che, tenuM kAraNa mane evuM kahevAmAM AvyuM hatuM ke prathamanI pranimAe bAna thavAthI te khaseDI navI padharAvelI tethI tevA lekho thayA haze. saMvat 1941 mAM " rANakapuranI jAtrA karI tyAre tyAM bhaMDArInuM kAma karanAra salATa khumAtuLazI hatA. ta. mane badhe pharIne deha3 batAvyuM hatuM. vaLI teNe mane deharAno nakazo paNa karI Apo hatA. te uparathI elipepara upara meM nakala karAvelI mArI pAse haju paNa che. je samaye A deharuM thayuM te samaye rANakapura sAruM AbAda zahera hovuM joie, evuM mAruM anumAna hatuM, te A sema saMbhAgya kAvyathI kharUM kare che. rAsamALAmAM pAne ra71mAM A deharUM I. sa. 1440mAM thayAnuM batAvyuM che. vaLI doDa sAheba temanA rAjasthAnanA ItihAsamAM pAne 302 mAM lakhe che ke A deharU sane 1938 mAM bAMdhavA mAMDayuM hatuM, ane jAhera ugharANuM karIne, te pUruM karyuM hatuM. vakhate deharAnA maM vigere adhurI rahelA hoya te pAchaLa kyA mujaba usamApuranA zAhukAre tema bIjAoe paNa te pUrA karyA hoya te asaMbhavatuM nathI. A jagyAe mAre dhI rAkhavuM joIe ke A derAMnI jAtrA meM pharI saMvata 1959 mAM karI
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 tyAre deharAmAM ghaNe ThekANe marAmata karavAnI jarUra jaNAi hatI; te Aja sudhImAM nA thaI hoya to lAgatA vaLagatAe agara bIjA udAra gRhasthoe te saMbaMdhamAM pitAthI banatuM karavuM joie che. bhAvanagaramAgInazodhasaMgraha bhAga 1 nAme pustaka, bhAvanagara - rabAre saMvata 1942 sane 1886 mAM chapAyeluM che. temAM rANakapurane de. harAMnA lekhanI nakala Abehuba ane tenuM bhASAMtara vigera che, te meM vAMceluM che. e lekha saMvata 1496 ne che. temAM mevADanA ghaNA rAjAonAM nAmAM AvelAM che. temAM "ladA" ane temanA pachI thayela "mAla" rANAnA paNa nAma dekhAya che. A baMne rAjya kartAo vize meM pAchaLa beluM che. tene AthI puSTI maLe che. vaLI A lekhamAMthI bIjI hakIkata nIkaLe che, te paikInI keTalIka AvI matalabanI che -kuMbhakarNa ( kuMbhArANA ) nA rAlya samaye rIkhavedeva prabhunuM cAmukhajInuM trAdhyadIpaka deharUM baMdhAyuM,-dhanAsA upara te rAjyanI maherabAnI hatI-pAravADa vaMzamAM dhanAsA bhUpaNarUpa hatA-temanA bApanuM nAma saMdhavI kurapAla sAMgaNa hatu-ane mAnuM nAma kAmaladevI hatuM-dhanAsA vinayI-vivekI-dhIrajavAna-udAra ane sArA svabhAvanA hatA-temaNe guNarAja zeThanA saMdha bhegAM zetruMjA vigere tirthonI jAtrA karI hatI--ane e guNarAjane ahamada sulatAnano Azaro maLe hato-rANapuranuM devaLa bAMdhatAM pahelAM dhanAsAe ajADa pavADA ane sAlerA Adi dhaNa sthAnamAM navIna jaina maMdIra tathA jIrNoddhAra ane pagalAMonI sthApanA karI hatI-temaja dukALa vigerenA vakhatamAM sadAvrato tathA nAnA prakAranA paropakAra ane saMdhano satkAra temaNe karyo hato temanA maTAbhAI nAsA vigere parIvAranA nAma ane pratiSThA karanAra zrI sAmasuMdarasUri vigerenAM nAma nathI dehasuM bAMdhanAra salATa dIpAnuM nAma paNa temAM che. kAvyamAM karAMnuM-nAsAnuM ane temaNe je AvA karyA tenuM vina kAmAM paNa yathAsthita kareluM che. ane upara meM je hakIkata lakhA che, tethI tene puchI maLatAM ApaNA karIe mana kIta nathI lakhyuM tenI khAtrI Ape che. - kuMbhArANe saMvata 147pa (sane 1419 ) mAM gAdIe beDA ane saMvata 15ra 5 (sane 1469) mAM tenuM khUna thayuM hatuM. je sAlamAM rANapuranA deharAmAM pratiSTA thI te sAlamAM mALavA ane gujarAtanA sulatA
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ noe ekasaMpa karIne mevADa upara caDhAi karI hatI. tethI kuMbhArANAe aka lAkha dharivAra tathA pAyadaLI ane 1400 hAthInuM lazkara akaDuM karI mevADanI sarahada ane mALavAne medAnamAM te baMnene harAvyA hatA ane mALavAnA gIlajIsulatAnane pakaDIne mevADamAM te lAvyo hate. (juo TA rAjasthAna pAne 300 thI 304). navamA sargamAM je cItrakuTa kaheluM che te citoDa gaDha che, ane te mevAtanI rAjadhAnI hatI, akabara bAdazAhe tane nAza karyo. tyAM sudhI te rAjadhAnI kAyama hatI, tyAra pachI udepura zahera agnimAM AvyuM hatuM. ane te rAjadhAnInuM nagara thayuM hatuM te Aje paNa kAyama che. vaLI A navamA sarga mAM, kapIla pATakapura, suMdara adara, mukiMganagara, panananagara, pacavAraka dezanAM nAma Ave che, paNa te oLakhAvavAne mane koI AdhAra maLyo nathI. suragIrI athavA devagIrIzahera AsargamAM kaheluM che, te dakSINamAM dolatAbAda zaheranA nAmathI je nagara cAvuM thayeluM che, teja e sugIrI ke devagIrInagara hatuM ema lAge che. have dasamA sarga vi-AmAM rohiNInagara ane dakSiNamAM calATa pallInagarI lakhela che, te kayAM hatAM te nakkI karavAnuM sAdhana mane jaNAvyuM nathI. karNadurgazahera je kaheluM che. te hAlanuM junAgaDha che. uraca grAha" (HIGH ITAL) ( lekhaka. mAranAra bhogIlAla maganalAla zAha. gedhAvI ) Adhunika jamAnAmAM vaibhava, sukha (vilAsa) nAM sAdhane dinapratidina vRddhi pAmatAM hovAthI ane tene lIdhe svArthaparAyaNatA paNa vRddhigata thatI hevAthI lAke vizepa tika ane syuladiyaviSayasukha prApta karavAmAM Atura ane e saMbhavita che. pUrvakALanA loko sAthe Adhunika samayanA lekonuM jIvana sarakhAvatAM dinapratidina prakRttinuM baLa vizeSa daSTigocara thatuM jAya che. paraMtu saghaLI doDAdoDa prati daSTi karatAM tenuM kendra svArtha lubdhatAmAMja samAyeluM siddha thAya che. jemane svArtha daSTivALA ane tethI vyavahAra mu tarIke leke ALakhe che. teo to vAstava sthala ane nika viSayanA sukhopabhAgara laya vA prayajanamAM ja akatAna { concentrated ) banelA dAsa che. svArtha ane svayasukha aja temanuM daSTibindu che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22. namatAM, sahudayatA, satya AMdi ziSTa bhAvanA vA AcAra patyenA temanA prema nirmULa ane nahivata thayA hoya che. temanA hRdayamAM svArtha sivAya anya kAIpaNa lAgaNI udbhavatI nathI. thA, pApakAra ane satya pratye tIvra anurAga guNothI alaMkRta ziSTapurUSane vA sadnAnavaDe jemanAM hRdaya rasanna thayelAM che. paraMtu bhaitika puchyA jemane mAtra kAlpanika vana gALArA lakhe che tevA IzvaranA aMza samAna pavitra guNAvALA manuvyeza athavA je pavitra yarA prApta karI potAnu alpa jIvana pAvana karI nAma amara karavAnI mahatvAkAMkSA dharAve che, tevA manuSyone bAda karIe to prajAvarga nA moTA bhAga svArthakSubdha dIse che. temane prema piDa pAvAmAM ane tyAM tyAM svArtha sAdhavAmAMja samAyelA hAya che. te svArtha khAtara nIce vA ucca kApaNuM manuSyanI khuzAmata karavA nizadina tatpara rahe che, paraMtu temanI eka paN ANu ka, rAgI, lAcAra ane sakeMdramAM AvI paDelA tathA zakIgnithI prajvalatA manuSyanA hRdayane sAMtvana ApavAmAM jatI nathI, te pachI temanAM duHkha dUrakaravAnu te kayAM rahyuM ! A pramANe eka tarapha svArtha sAdhavAmAM temanI utkaTa ane tIvra kAjI chatAM paNa bIjI tara Atmiya subhASabhAga--vizvAsamAM temaja didina vizeSa vRdaMgata thatI sukhanI vastu prApta karavAmAM ane tenA paritRptIthI vizeSa vadhatI temanI vAsanAAne pAvavAmAM temanuM atizrama prApta kareluM dravya, ane temanA ati upayogI samaya evI teA udAratAthI kharcAya che ke tenA vicAra karatAM temanI ukta kAla mATe dareka manuSyane Azcarya lAge, tyAre A purathI svArtha nA mAhinI dunIAmAM kAra Ara prakAranI jaNAya che. sarva koI svArtha ne lIdheja kAryamAM baMDAya che. dareka manuSya svArthane lIdheja udyama kare che. svArtha na hAta te AdunI paramasatAyanuM dhAma banI raheta; ane udyAganI pravRtti dRSTie na paData ? chatAM ApaNe bhUlavuM na oe ke bhaitika manudhyamAM svArthanuM vizeSa prAthya jaNAya che. ekadare dAdAdathI vicAratAM kudaratamAM pApakara daSTie paDe che. kudaratanA sarve vastune parasparana sabadha vicAratAM paramArtha siddha thaI zake che. parasparanI sohAvyavinA manubya jIvana cAlI zake nahi. pAramArthika punAdaSTi bahu vizALa ane umadA hAI temAM uttamatAnA sarvoguNA rahI zake che. ethI ulaTuM svArtha parAyaNu manuSyanA vicAra| huMja sAMkaDA ane sa MrakSaka ( conservative ) hAya che. tenuM dRSTibindu sva-artha-hetu sAdhavAmAMja samAyeluM haiAya che. AvA manuSyanA sIja A jagane hu sahana karavuM paDe che. tezrA anya kApaNu manuSyane
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ :: AdhAra ApI zaktA nathI paraMtu anyanA upara AdhAra rAkhe che. anyanA vyAjabI hekane pacAvI paDe che. AthI ja kahevuM che ke - ayaM nijaH parobatti gaNanA laghu cetasAm / udAra caritAnAM tu vasudhaiva kuTumbakam / / ( amuka mAruM ane amuka bIjAnuM avo vicAra suda-halakAmanA manuSya kare che, paraMtu udAra puravA te AkhI vasudhAne potAnA kuTuM tulya mAne che. ) svArtha manamAM sanyAsatyanA nirNayanI zakti bahera mArI baya che. teo svArthane laIne satya vastune anya rAMka ane asatyane satya tarIke gaNe che. AthI dharma, adharma, pApa, punya AdinI temaja kartavya, akartavyanI hadayanI AjJA nirbaLa thatI jAya che, ane tenI zakti ghaTe che. svArthodhatA vadhavAthI manuSya vyavahAramAM paNa vijyA thatI nathIsvAthI manuSyane kAdapaNa sAhA karatuM nathI. tenA para koIpaNuM manacaMne prema utpanna thato nathI. phakta bhoLAM manone potAnI kapaTa jALamAM phasAvavAmAM teo vijayI thAya che. ethI ulaTuM teo svArdhanA lAbhamAM maMtra jaMtra jANanArA jAdugaranA bhAga thaI paDe che. vAstave vArtha A duniomAM sarva manone hoya che. ane tenuM to anAyAse paNa rahANa thAya che. je manuSya svArthamAM ati kALajI na rAkhe topaNa te pAnAnA svArthane sAcavI zake che. ethI ulaTuM kAI samaye svArthane parityAga vyavahAramAM paNa bahuja upayukata gaNAya che. sva-artha-lAbhanI nizrAne nigraha karavAthI manuSya mahAbhArata kAma karI zake che. ItihAsamAMnA daSTa vAMcatAM e sahaja samajAya tema che ke svArtha lubdhatAthI sAtrAnA nAzarUpa pariNAmo uddabhavelAM che. AthI aihika temaja Amika unnata jIvanano vicAra karatAM svArtha nigrahanI AvazyaktA siddha thAya che. manuSya unnata vicAra-Azaya rAkhavo joie. game tevI sthitimAM hoya paraMtu ucca-Azaya rAkhI zake che, ane te sthitimAM ucca Azaya e anahada AnaMda bhogavavAnuM sAdhana ane eka mahAna AzIrvAda rUpa che. ucca Azapa viSe lakhatAM harbarTa nAmanA vidvAna lakhe che ke "Pitch thy behavior low, thy projects high So bball thou bumble:& magnanimour le
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Sink not in spirit; who aimeth at the sky Shoots higher wuch than be that siweth at the tree tArI rItabhAta bahu sAdI rAkha. paraMtu tuM tAre uddeza ucca rAkha, ke jethI tuM namra ane udAra thada rANIza; kAraNa ke je manuSya AkAzane tAkIne ghA pheke che teno ghA hA sudhI paNa pahoMcI zake che," thulasukhanI paritRmImAMja vA tenIja bhAvanAmAM jIvananI parisamAkhI mAnavI enA jevuM manuSya janmane akaLa gumAvavArupa bIjuM kaI paNa mukhInuM kRtya nathI. te manuSyanuM jIvana ne paNa AnaMdanuM zaraNa thA' paDatuM nathI. tevA manone satya vastu pratyeno prema ane sahadayanA avAM te nibaLA ane nirmAlya thaI rahe che te uttamatAnA namunArUpa. sthaLa viSayasukha svAthane parityAga karanAra purUSA sAdhupuphAnAM janakalyANanAM koI paNa kAryamAM temanI sahAnubhUti maLatI nathI. jema senApatinI AjJAnuM pAlana senikone vijayane abhimukha kare che, tema prakata sahudhAnA janakalyANanAM kAryanI prazaMsA, kadara ane sahAnubhUti te kAryanI sAdhaka thAya che. udAratA a IzvarI aMza che. mAruM mana e sarva kAInA guNa hovo joIe. svArtha sarva kAine hoya che. sthaLamukhA jaganAM sarva prANIone nyunAdhika aMze rahelAM che, paraMtu temanA pratye jema vize abhAva ane uttama bhAvanA ane guNe prati jema adhikanara prIti, sanmAna ane A dara tema manu uzcakoTimAM mukAya che, ane jagatane upayogI ane sahAyaka thaI paDe che. mahatvAkAMkSAno guNa uttama che, kAraNa ke skulasukhaprati nirlobha ane nidaSTi thayA vinA mahatvAkAMkSI thavAtuM nathI. re bhaitika manuSyo ! khAnapAnanI jagA lAlue vadhAranAra, vastuomAM A naMda mAnI, vA AMkhane AhalAda ApanAra sAra suzobhita vastro paherI, tuM piMDa pAdhI na thA ! tAruM jIvanasuta vAmasaMtoSa ane tene uttejaka - tika viSayothI judA prakAranuM che. tArA mAnava baMdhuo ne ! jJAtibaMdhuonI anAna avasthA, raMka avasthA, duHkha dAridya dUra karavAmAM nAravya kharca temane AzvAsana ApavAmAM tArA samaya ane buddhi cAturyanA sadupayoga kara ! yuktiprayuktithI khuzAmatava dhaniko ane bhALA mananI AMkhe AMjI temanA dravyane arapaNa karI svArtha paritRpta karavAmAM saMtuSTa na thA ! je dravya mATe nuM ane mAha dharAve che, jagatane vAna ane jaLaprapaMcathI DagI tuM vArtha sAdhya che te vya paNa nAzavaMta che atra paNuM rahevAnuM che, te miyA Amika vinipAtane mArga
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ na dha ti dhArelI sarva vastuothI para evo tAre AtmA che, tenI unnati mATe satata yatna kara! tene ja tArUM kharuM ane vAstavika dravya samaja suvAsanA ane sukhopabhogano nigraha karI, janakalyANanI bAbatamAM AnaMda mAna! tethI tuM vyavahAramAM paNa ujavaLa kIrti meLavaze, ane mRtyu pAchaLa paNa tuM nAM kAtila mukavA zaktimAna thaiza ! "vAstava kIrti zAMta AtmanigrahathI ja prApta thaI zake che. ane te sivAya sarva prakAranA aihikavijaya manuSyane pAzavattinI gulAmagIrInI dhurAmAMthI mukta karI zakato nathI. AmanigrathIja parArthano vikAsa thAya che. AthI ja manuSya sAdu chavana gALavAnI jarUra che. Plain living & high thinking sAduM jIvana ane ucca vicAra e manano mudrAlekha hovo jaie. sAdI rItabhAna vinA hadayamAM ucca vicArane saMcAra ya rIte thaI zakatA nathI. je manuSya svArtha ane su sukhamAM ekAgra rahe che te evo to hAthadha thAya che ke zAstranI AjJA ke anya koIpaNa prakAranI nIninA pharamAne vA upadeza tene asara karI zakatAM nathI. tenAmAM sujanatA, satya, pramANikapaNAdinA guNa dRSTie paDatA nathI. aihika jIvananA amulya AnaMdanA prasaMge te gumAve che ane nizadina ciMtAtura rahe che. je manuSya jIvananA samaya alpa che, te tene kaThora ane zekaprada banAvavAne badale AnaMdI ane saraLa banAvI svArthanI dhanamAM ciMtAtura na rahena, udAratA, paropakAra, satya, sujanatAdinA unnata guNethI paramasukha anubhavavAne prasaMge prApta kara! dalapatarAma kahe che ke - vAsanA verI je kAma evAM kare, nAma nizAnI rahI jAya jethI; dAkhalA ApaNe jene kAra jana manakI mAnI le dhIra ethI; suda vAsanA, dUra karIne evAM kAma karo ke jethI tamAruM nAma amara rahe ane tamArUM dRSTAMta laIne anya paNuM tevAM kRtyo karavA prerAya! re mana ! tuM A jagane udAra ane moTA manathI nihALa! svAtmabhAva mUcha savomabhAva dhAraNa kara ! vyApI amRtadaSTithI tuM ane nikALa ! sujanatA dhAraNa karI sarva pratye premadaSTi kare che tethI svArthanI maryAdAmAM samAyelA viSama havana kalA dUra karI tuM svastha AnaMda anubhavI - kIza ! udAra carita purUdhAmAM guNa kudaratI rItija mUkAyelA hoya che, vadanaM prasAdasadanaM sadayaM hRdayaM sudhAmucI vAcaH / karaNaM paropakaraNaM yeSAM keSAM na te vayAH
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 temanuM mukha prasAdanuM ghara hemanI tevuM pralita lAge che. temanuM hadaya mArTa hoya che. temanI vANI amRta jevI mIThI lAge che, temanAM sarve pho para pakArI hoya che, ane temane sarve kAI sanmAna Ape che. ukata manuSya piti kevI sthitimAM hoya che te jANutA paNa hotA nathI tema jANavAnI paNa darakAra karatA nathI teo phakata bIjAnA kalyANa mATe kAryo kare che ane jIvana gALe che. AvA udAracarita manuSyo ane zudra svArthI manuSyanA jIvanamAM keTaluM sthityaMtara che. je ekanuM dRSTibindu che tene bIjAmAM abhAvaja dIse che. AthI svalpamAM e upayukta che ke sukhanAM sAdhananI vRddhinA A jamAnAmAM dareka manue AtmasaMyamane mahAvaro pADe che ane majavAkAMkSA dhAraNa karavI joie. anya sarva guNanI mAphaka ukta guNa paNa janmathI ja manuSyamAM mukAyelA hoya chechatAM paNa saMgenA pramANumAM tene prAdurbhAva thaI zake che. anukuLa saMyogomAM vRddhigata ane pratikuLa sogomAM te nirmaLa thAya che. A guNa phakta moTA ane dravyavAna manubamAM hoya ema kAMI nathI. nAnA agara mATe je svarU5-sthitimAM manuSya heya temAM A guNano vikAsa thaI zake che. jAnsa lakhe che ke "It is not growing like a tree In bulk doth make men better be; Or standing long an oak, three hundred year, To fall a log at last, dry bald & sere; A lily of a day, IA fairer far in- may, Although it fall & die that night; It was the plant & fower of light, In small measures we just beauty see, And in spall measures life may perfect be. vRkSanI mAphaka kadamAM vadhavAthI vA traNase varSaparyata jIvana gALI A khare phakta sukA haMThA ekSa jevuM thaIkharI paDavAthI koI manuSya uttama thaI zakatA nathI, eka dahADAnuM kamaLanuMla, joke teja rapha kharI paDI
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ cimaLAi jAya che nAM bahu suMdara lAge che. evI ja rIte ApaNane nAnA svarUpamAM jIvananI suMdaratA satyapUrNatA jAya che ane nAnA svarUpamAMja vane saMpUrNa hoI zake che. AthI siddha thAya che ke manuSya game tevI sthitimAM hoya tyAM sAdI rItabhAta dhAraNa karI Abhannati sAdhI zake che. te sujananA dhArI zaMke che. paraMtu Ane mATe tenAmAM prAraMbhathI uca uddeza hovAnI jarUra che. jevI chAzakita te kriyA vyApAra thAya che. mATe chI-vI udeza ucca rAkhavAnI jarUra che. nAnA svarUpamAM paNa satya pratye prema. A ma nizrA, urAdanA Adi rAkhI zakAya che. ane vAstave je dravyAdithI nathI thatuM te pramajanone premathI siddha thAya che. eka aMgreja vidvAna kahe che ke "Vuture your mind with great thoughts, To believe in heroic makes heroes." ucca vicArothI tamArA mananuM poSaNa kare. patha parAkramamAM zraddhA rAkhavAthI tema paNa parAkramI thaI zakaze ! purUSArtha vaDe manane nigraha karI tene unnata vicAra karavAnA mahAve pAvAthIti Akhare unnata thaI zake che. mahApurUSonA caritranA vAcanataM? mazaH temanuM anukaraNa karavAno mahAvare paDe che. dhI satye prema jAgRta thAya che ane tethI Akhare uttamatAnA guNanA AvirbhAva thaI zake che. thomasana nAma aMka agreja kavi lakhe che ke:-- "In the service of menlind tobe A vaurdian God below, still to employ, Mind; brune ardour in heroic aims Such as may raise us over gronelling herd And make it shine for evi'r, That is life. (Thomson.) "manuSya jAtanI sevAmAM eka rakSaka devadUta samAje thaI rahevuM ane niraMtara purUSatvanI aja umadA AkAMkSA-udezamAM mananI zauryavAna A tura che. AvI ke jethI karIne ApaNe zuka samuha karatAM ucca sthitimAM rahI zakI ane niraMtara ApanI prajA phelAvI zakIe ! eja vAstava jIvana che." AvuM unnata jIvana gALavAne dareka manuSya prarAvuM e upayukta che. A uddezamAMja dareka manuSya potAnI Atura hAne rokavI joIe ke jethI karIne purArthanA pramANamAM te nyUdhika aMze saphaLa thaI zake je manuSyanA hRdayamAM kAda paNa prakArane udeza-kAryanI rUparekhA na hoya te e spaSTa che ke tenAmAM ucca vA nIca koI paNa prakAranA bhedanI telanazakti rahI zake nahi ! AthI tenAmAM pasaMdagIno prabhAva rahe ane tenI daDhatA nirbaLa thAya ! kamaraH satya vastu pratye tene abhAva thAya ane je mArga tene saraLa lAge te prati niraMtara gati kare ! AthI manuSya zarUAtathI ja ucca uddezanI rUpa rekhA deravI joie. tene mahAvaro paDatAM te ja vicArIne tenAmAM saMcAra thAya !
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ mADIMga prakaraNa. bhASaNatA. 15-8-09 ne ravIvAranA roja bArDIMganA vidyArthI'ee muni mahArAja zrI buddhisAgarajInA pramukhapaNa nIce " jainonnatti ?" -nI viSaya upara bhASaNa ApyuM hatuM tathA tA. ra1-8-09 nA roja " bruhmacarya" nA viSaya upara bhASaNa ApyuM hatuM, " brahmacarya" nA bhASaNa vakhate nIcenA sagRhasthAe nIce mujaba rakama bhASaNa karanAra vidyArthIone InAma ApavA mATe ApI hatI. e rU. 10-0-0 jhaverI. bApAlAla nhalizA rU. 2-0-0 zAM. kerAlAla jamanAdAsa pAlakhIvALA rU. 1-0-0 zA. lAlabhAI maganalAla. uparanI rakamamAMthI vakIla. velacaMdabhAI umedacaMde bhASaNa karanAra vighAthIone teonI lAyakI mujaba inAma ApyuM hatuM tenI vigata. rU. 3-0-0 zA. caMdulAla mathuradAsa rU. 2-8-0 zA. dharamasIha purUSottama rU. 2-0-0 zA. caMdulAla mayAcaMda rU. 1-8-0 zA. vADIlAla DuMgarazI rU. 1-4 - 0 zA. lalubhAI AdhaDa rU. 1-0-0 zA. harIlAla kevaLacaMda rU. 0-1ra-0 mahetA. maganalAla mAdhavajI ' rU. 0-8-0 zA. AlAbhAI maMgaLazI. madada ApaNI mahAna kAnpharansa taraphathI gayA sapTembara mAsathI bAra mahInA sudhI A bADIne dara mahIne rU. 25-0-0 ApavAnuM nakkI thayuM che. A bAbata tenA kArya vAhakone upakAra mAnIe chIe. judA judA saMgrahasthA thA bahene taraphathI A beDIMgane rokaDA rUpiA ApelA tenI vigata. 3. o. pAI. 25-0-0 bAI bApI u jekAra zA. dalapatabhAI hakamacaMdanI vidhavAnA vAlI lallubhAI maNIlAla sagIranA TrasTI telI maNIlAla lallubhAI tathA zA. cunIlAla gopAlajI tathA zA. cakubhAI phateca de AyA. 20-0-0 bAI magu zA. DAhyAbhAI chaganalAlanI vidhavA. 2-0-0 mAstara gIradharalAla hakamacaMda. pa1-0-0 DAkTara jamanAdAsa premacaMda. hA. jezIMgabhAI maganalAla. bAI tejA zA. dIpacaMda bhemAjInI Arata. hA. mahilAla nagInadAsa. 10-0-0 mAstara manasukharAma anopacaMda. bAI javInI vatI hA zAnathubhAI jeThAbhAI 12 5-0=0 pAMcakuvA kApaDanA, mahAjana taraphathI hA. zeTha nemacaMda devacaMda, cAlu