Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI yazovijayajI Ibllekic bel (5 dAdAsAheba, bhAvanagara, eethe-70eo : IP(ke 300484s Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6) "namohyu mAra mArI mAvaja" AtmAnI unnatinA upAyo zrI muMbaI keTalA jaina saMghanI vinatine mAna mApIne 5. pU. AgamadivAkara AcArya deveza thI A na ra sA ma ra sUrIzvarajI mahArAjanA vidvAna praziSyaratna zAsanasaMrakSaka pU. munivaryA zrI haMsasAgarajI mahArAje ApeluM jAhera vyAkhyAna : sthaLa : keTa, mAMgaroLa menzananA vizALa helamAM : muMbaI nunooooooooooooooooooooooo : samaya : vi. saM. 2003 nA vaizAkha sudi 14 ravivAra H savAranA 9 thI 1aaaa o cor ke prakAzaka: zA. motIcaMda dIpacaMda taMtrI zrI zAsana sudhAkara ma. ThIyA (jI. bhAvanagara) te cAra mukhavALA thayA, story vision udharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - mu. rAjaparA (kadambagiri) nivAsI mahetA chaganalAla khuzAlabhAIne puyArtha teozrInA dharmaniSTha suputra mahetA kuMvarajIbhAI chaganalAlanI udAra Arthika sahAyathI dharmapremI sadagRhasthanA vAMcana manana athe saprema : bheTa: - navIra saMvata 2473 sane 1947 vikrama saMvata 2007 jeTha sudi 4 zani [nala 1000] : prAptisthAnaH zA. motIcaMda dIpacaMda, taMtrI zrI zAsana sudhAkara mu. ThaLIyA vAyA-taLAjA (jI. bhAvanagara) [kAThiyAvADa] - rASTra : zrI sarasvatI chApakhAnuM: bhAvanagara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ DOC o // zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH // // pU. AcAryadeva AnandasAgarasUrIzvarAya namaH // zrI muMbaI keTanA jena saMdhanI vinaMtithI AtmAnI unnatinA upAyo e viSaya upara apAyela jAhera vyAkhyA * vyAkhyAtA zrI zailAnA nareza pratibaMdhaka, zrI vardhamAna jaina AgamamaMdira saMsthApaka, AgamadivAkara paNa A dhAraka AcAryadeveza zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI menA vidvAna praziSyaratna zAsana saMrakSaka pUjya munivarya zrI haMsasAgarajI mahArAja ---- dAna zola tapo bhAva, medAddharma caturvidham / manye yugapadA''khyAtuM, caturvaktro'bhavadbhavAn / / parama upakArI zAstrakAra mahArAna kalikAla sarvajJa pUjya AcArya gavAna zrImadda hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja bhavyAtmavaMdane "AtmAnI unnatinA upAya' batAvatAM pharamAve che ke - zabdArtha -dAna, zIla, 05 ane bhAva e cAra bheTavALA cavidha dhamane eka sAthe kahI devAne bhagavaMta cAra mukhavALA thayA, ema huM mAnuM chuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAyo zArIrika unnatimAM te janatA satata pravRtta che ja! A kalikAla sarvara bhagavate sADA traNa karoDa puNya pratye zA mATe racA? kahe ke janatAne AtmAnI unnatinA upAyo batAvavA. kaI janatAne ? kevaLa zarIranI ja unnatimAM rAcImAcI rahevAthI thatA bhAvi anarthone nahi samajanArI janatAne. zAstrakAroe e janatAne tyAM sudhI kahyuM ke yadi zarIranI unnatinI IcchA hoya te paNa AtmAnI unnatine oLakhavI Avazyaka che. AtmIya unnatinA upAyo ja jANavA jarUrI che. kemake zArIrika unnati paNa dharmathI ja upalabdha che. Ano artha e nahi letA ke zArIrika unnati tathA tenA upAye teoe batAvyA che. zArIrika unnatimAM te janatA satata pravRtta che ja, evuM samajanAra teoe janatA te pravRttithI "Adhi, vyAdhi ane upAdhithI paripUrNa evA ' A saMsAramAM ravaDI na jAya e mATe Atmika unnatinA upAya batAvyA che. prathama zArIrika kAnti parata lakSa ApIe zAstrakAra mahArAjA kahe che ke zarIranI kAti paNa dharmathI ja prApya che. zArIrika kAtimAM paNa puNyabheda che. sUrya (vimAna) lagabhaga navase jana dUra che, chatAM tenI sAme joI zakAtuM nathI. to samIpastha hoya to joI ja kema zakAya? jenA ghara (sUryavimAna)nI sAme mITa na maMDAya e gharanA mAlika Indra je pAse ubhA hoya te temanA sAme kema ja joI zakAya? sUryane prakAza to tenI pAse kAMI hisAbamAM nathI. e Indra mahArAjanuM mULasvarUpa javAnI "deve mULa svarUpe ahiM nathI AvatA ema jANa nAra' zrI bharata cakravartIne bhAvanA thaI. bharata mahArAja te jevA Indrane vijJapti kare che. sAdharmInI IcchA pUrI karavI e pharaja samajanAra Indra mahArAja jANe che ke e svarUpa bharatajIthI joI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAyo zakAya tema nathI; Indra mahArAjanI AvI mAnyatA mAnathI, garvathI ke gauravathI nahi, paraMtu tathAvidha paristhitinI che. cakravartInI samartha dRSTi paNa ahi karI na zake. bAhubaLIjIno apavAda bAda karatAM bhAratacakrInA daSTisAmarthathI, jagatamAM bIjA keInuM daSTisAmarthya vadhe tema nathI. AvI dRSTi paNa I mahArAjanuM mUlasvarUpa jevA asamartha che. vibudha evA Indra mahArAje nA te kahI, paNa evI kaLA karI ke bharatajIe pite ja mUlasvarUpa jevAnI nA kahI. pitAnI kaniSThA aMgulimAM pitAnA mUlasvarUpanI prabhA AropI bharatajI sAme dharI; A jotAM bharatajInI AMkha mIMcAI gaI. teo samajI gayA ke mUlasvarupa joI zakAya tevuM nathI. A vAta te dharmathI prApya evI zArIrika kAntinI thaI. saudharma Indra te prathama devalokanA Indra che. te pachI jema jema AgaLa vadho tema tema kAnti vadhe. trIjA devaloke AthI. addabhUta kAnti, bAramA devaloka keIguNI addabhUta kAnti, pachI AgaLa vadhe, navaraiveyaka tathA tethI AgaLa anuttara vimAnavAsI devonI kAtimAM pUchavuM ja zuM? vijaya-vaijayaMta-jayaMtaaparAjita ane sarvArtha siddha vimAnamAM devonA anukrame vadhatA jhagajhagATanI kaI sImA nathI; kAti, Rddhi tamAma anirvacanIya. dhoLe divase jema pUrNimAne caMdra phIkko dekhAya, tema sUrya paNa ucca devalokanI kAnti pAse phIkko dekhAya! e lAkha je jananA merUne jhAMjharIyo thaIne nIce ja pharyA kare ! uMce enI jarUra nathI. A zArIrika kAti Adi paNa adhurA dharmanuM ja pariNAma che ucca devale ke sUryanI jarUra ja kyAM che? kemake tyAM to sUrya ja phIkko paDI jAya che. dhoLe divase pAMcase pAvarano gleba pI ja dekhAya ne ? ApaNe muddo che AtmAnI unnatine. A tamAma kAyAnI kAti paNa maLI zAthI? dharmathI ja. saudharmendra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAya dakSiNa bhUminA mAlika che. kaI para roSe bharAIne tyAM beThA ahiM najara pheke, to pele khAkha thaI jAya ! have puNya kAntibheda che, e muddA para AvIe. A tamAma kAti zArIrika che, ghaNe uce rahelI che, chatAM paNa tenI sAme joI zakAya nahi tevI che. jyAre zrI jinezvara devanI zArIrika kAnti te e sarva karatAM kaIguNa vadhAre hovA chatAM temanI sAme animeSapaNe joI zakAya che! prabhunI mukhaprabhAnuM ja bAra sUryanI kAnti jeTaluM pramANu zAse ApyuM che. devonI kAti game tevI jhagajhagATavALI, paNa joI na zakAya te zA kAmanI ? merU lAkha jejanane ya senAne paNa bharatakSetrAdinA mAnavIone zA kAmane ? devonA ane IndronA na joI zakAya tevA svarUpanA tathA zrI jinezvara devanA joI zakAya tevA svarUpanA bhedamAM kAraNa tarIke puNane bheda che. e be ya prakAranI kAti, Rddhi Adi maLyAM zAthI? dharmathI ja. deve deva thayA te dharmathI ne? Aje kUdake ne bhUsake vijJAna AgaLa vadhatuM kahevAya che, paraMtu Aja sudhImAM koI vijJAnI evo pAkyo ke-je mAnavIne deva banAve? mAnavIne deva banAvanAra kevaLa dharma ja che. anuttara vimAnanI zArIrika kAti ucAmAM uMcI, te ya adhurA dharmathIH sAta lava AyuSya ochuM tathA chaThTha jeTale tapa ochoH ATalo adhuro dharma, tenA cage dIrdhakAlanI zAha jela jevuM e sthAna ene sAMpaDyuM! rUpa, kAti, ThATha vigere che te addabhUta, paNa jue kezu? e dekhADI upakAra kare ne ? na joI zakAya e vAta to alaga paNa e vimAnavAsI de tyAMthI tetrIza sAgarepama jeTalA lAMbA kALa sudhI bIje jaI ja zake tema kayAM che? sAta lava AyuSya vadhAre hata, chaThTha tapa vadhAre thaye heta te teo pUrNa dharmavege sAhi anaMta dithativALI AtmIya kAti (mukti) nA mAlika banI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAya jAta. AtmAnI unnati zAthI thaI zake tema che te A uparathI samajyA hazo ? je yogyatA sAMpaDI che te dharmanA ja mege che A yuktipUrvaka kalikAla sarvajJa bhagavAna zrImadda hemacaMdrAcArya mahArAja kahe che ke- zArIrika unnati paNa dharmathI ja maLe che. teo kahevA mAge che, AtmAnI unnatinA upAyo. A upAya ApaNe basa bheLapaNathI mAnI laIe, ghelachAthI "hA ' bhaNIe eTalA mAtrathI AtmAnI unnati ochI ja thavAnI che? ApaNe AtmAnI sAce ja unnati IcchatA hoIe te te upakarIe batAvela upAyo samajIne AdaravA ja rahyA, ane e sivAyanA AtmAnI avanatinA upAyone tajavA ja rahyA. AtmAnI unnati karanAra kevaLa dharma ja che. te dharmamAM pUrNatAe pahoMcavA mathI maravuM joIze. "dharma, dharma," karyo kAMI na vaLe. "AmA anaMta baLavAna che, anaMta jJAnavAna che" ema mAtra gekhyA karyuM ja zuM vaLe? dharma karanAre rUhINe paNa rahe ? patthara thAya te paNa hIro thAya hIre ! abhavya kulaka bhaNelA jANatA haze ke pRthvIkAyamAM khINamAMnA pattharanA mAM bhavya paNa heya, abhavya paNa heya. kArIgara jinamUrti ghaDavA mAMDe. khINamAMnA patthara bhe, temAM jene abhavya jIve grahaNa karela hoya, te TAMkaNuM mAratAM tUTI jAya ! arthAta abhavyanuM zarIra jinamUrtimAM paNa kAma na Ave ! zAthI? bhAgyanI hINatAH pRthvIkAyamAM upajanAra puNyavaMta jIva hIre thAya, jhaverInA hAthe caDe! hINupuNIA patyarA ja thAya. jhaverI ene aDe ya khare? puNya-pApane, tevI vRttine taphAvata te tamane duniyAnA vyavahAramAM ya dekhAze. maranAra to marI jAya, paNa e e che ke tenI pAchaLanA dhanane, vastune kaI aDe nahi, kahe ke rakhe aDatA ! e dhana lIdhuM to pAse Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAyo -- - haze te ya jaze ! A zAthI? AtmA te game, paNa tevI azubha vRtti mUkato gaye. aputrIAnuM, paNanuM, nirAdhAranuM dhana na levAya ema manAyuM, zAthI? che to te ya dhana, ane tene te mAlika paNa gaye, chatAM ya evI mAnyatA zAthI? kahe, mAlika gaye paNa vRtti mUkate gaye. duniyAmAM DAhyAoe niyama karyo ke-dIkarInA gharanuM pANI na pIvAya. lenAra bhalene pacAsa hajAra le letAM ujaLA dekhAya, paNa aMte tamAma sApha thaI jAya che ne ! A tamAmanuM dhana tevI vRttinA kAraNe ja nathI levAtuM ne? jayAre muni kAladharma pAme, tenI pAlakhImAMthI TukaDe vastra tathA uchaLelA paisAmAMthI paise levAnuM mana thAya, levA paDApaDI thAya! zAthI? e levAthI Rddhi thAya, vRddhi thAya, e tyAM Azaya che. dIvALIe be kAnI kare? beNImAM nAma kAnuM lakha? kahe ke-ladolanuM, telInuM AmAM yogyatAnI vAta AtmAnI ke zarIranI ? yogyatA AtmAnI che. zarIra tathA dhana vigerenI te samAnatA che. zarIranA sevakoe A vicAravAnuM che. mAnave mAnave pharaka che. eka mAnava zo na maLe, ane eka TakAnA tera! zakunamAM jUo. vidhavA sAme maLe te pAchuM pharAya, sadhavA sAme maLe te AgaLa vadhAya, te sAthI strIo te be ya sarakhI che, vidhavA hasatI maLe to ya vAMdho ane sadhavA raDatI maLe to ya AgaLa vadhe ! zAthI? AmAM taphAvata puNya-pApane che. A samajaNa AdezamAM che. Aje kAMI yegyatA sAMpaDI che, te paNa pUrvakRta dharmage sAMpaDI che. A samajaNa pacI jAya to sau hamaNAM ja dharma tarapha mUkI jAya; paNa moharAja e vastu ApaNane yathA svarUpe samajavA detA nathI. ApaNA deva kevA? arUpI AtmA para citrAmaNa karanArA! yogyatAnuM A ghaDatara keNe karyuMkuzaLa salATa patthara vaDe, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAyo paNa AtmAnAM ghaDatara keNu vaDe? patthara to rUpI, paNa AtmA te arUpI che. arUpI dravya hAthamAM Ave? nahi ja. AkAza arUpI che, emAM citrAmaNa karanAre keI vijhAnI pAkyo ? AkAzanI jema AtmA paNa arUpI che. AkAzamAM karela citrAmaNanI jAherAta karavAmAM ane amuka phI ke kI rakhAya te dUradUrathI vimAnamAM besI leke jovA Ave, jevA AvanAranI paDApaDI thAya; paNa A AkAzamAM citrAmaNa karanAra devane parANe eLakhAvavI paDe che! jevA ane sAMbhaLavA teDAM kADhI lAvavA paDe che! arUpI AtmA para citrAmaNa karanAra ApaNuM arihaMta deva che. A devane saheje oLakhI zakIe tevA kulamAM ApaNe janamyA chIe, paNa "arUpI evA AtmAne citrAmaNu karanAra amArA deva che,' ema kahevA chatAM te devane haju ApaNe yathAtathya oLakhyA jaNAtA nathI. anya duniyAnA DAhyA prANuo paNa A devane tAkIne joI rahe che. e devanA vArasadAra evA ApaNe haju tene oLakhI zakyA nathI. A sthitimAM AtmAnI unnati kema thAya? kabutarane caNanuM mana mAMsAhArIne paNa thaI jAya che! yegyatAne samajAvavA bhinna bhinna daSTAMte vicArI zakAya. bheMsa ane gAya. banne pazu, banne dUdha Ape che, paNa gAyanuM dUdha pavitra manAya evI tyAM che-puNyanI yogyatA. strIne paNa "garIba gAya jevI' kahevAya paNa "garIba bheMsa jevI" kahevAya? ane kahe te sAMkaLe te bheMsa paNa baMdhAya che, gAya paNa baMdhAya che, paNa gAyane garIbaDI kema kahI strIne paNa garIba gAya jevI kahI gAya sAthe ghaTAvI! deva pAse dIvAmAM gAyanuM ghI joIe, * Aje bhale tame vejITebala ghIno dIvo kare te tame jANo. dIkarI ne gAya, dere tyAM jAya," ema kahyuMH dore tyAM bheMsa paNa jAya to che, paNuM "dIkarI ne bheMsa, dere tyAM jAya' ema na kahyuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAtmAnI unnatinA kapAyA : 10 1 gAyanA jIvamAM e gyatA puNya yoge AvI che. e yogyatAthI e jIve gAyapaNuM meLavyuM, bheMsa na thaI. kabutara tathA kAga banne paMkhI, paNa eka evuM ke-chava te che paNa saDele dANe ya na ja khAya! jyAre kAgaDe bhALe chava na mUke! kabutarane AtmA eTale gya. AthI kabutarane caNa nAkhavAnuM sahu keIne mana thAya che. rezanIMganA jamAnAmAM ya kabutarane toTo che? bhUlezvaranA kabutara khAnAmAM jUe jaIne, cAra cAra AMgaLa caNane Dhaga paDyo hoya che! kabutare karlola karyA ja kare. tyAMthI pasAra thatAM manohArIne 2 caNa nAkhavAnuM mana thaI jAya che ! zAthI? dkhanA ja karIe paNa prayatna na karIe te zuM vaLe? arUpI evA AtmAmAM citrAmaNa tAraka dee karela che. teo AtmAnI unnatinA upAye kahI gayA che. e upAyane Aje yathAzakti avagAhie. pUrNa paNe AdarIe evI te ApaNAmAM tAkAta nathI. A citrAmaNa tArae navuM karela nathI. che te khulluM karI batAvela che. citrAmaNa che ja paraMtu tenI upara karmarajanA Dhaga caDI gayA che. thara jAmI gayA che. e ukheDe koNa? ukheDavAnA upAya batAve keNu? gharamAM nidhAna te che; paNa gharadhaNIne khabara nathI. te mUMjhAya che, tyAM koI upAya sahita dekhADe te kevo AnaMda thAya ? dekhADanAra te kahe, "nidhAna che, ahiM che, ATale u che, A rIte maLe," paNa gharadhaNIe keza, kedALI, pAvaDe laIne khedIne kADhavAnI mahenata te karavI paDaze ne ? e gharanA dhanane khodI kADhavA mATe keza-kedALa-pAvaDe che, tema ahiM AtmacitrAmaNa para khIranIra nyAye jAmelAM karmane dUra karavA rAnIe kyA upAya batAvyA? "dAna, zIla, tapa ane bhAva ? A cAra prakArane dharma AcaravAthI ananta citrAmaNavALuM AtmasvarUpa pragaTa thAya. upAya jANIe kharA paNa AcarIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 : AtmAnI unnatinA upAya nahi to pUrNatAne prApta karAvanArI mAnavakAyA maLavA chatAM, prayatna na karAya to zuM vaLe? dhananI jhaMkhanA karyA karIe paNa zAlibhadranuM puNya na AcarIe to navANuM peTImAMnI "pA" peTIye Ave kharI? aMtarathI tyAre rahe, zAthI? mAnava AcarI zake tema che mATe jJAnIe tene upAya batAvyA. bIjAonA kalyANanI kAmanA te bhArobhAra che, paNa thAya zuM? ekendriyAdine pravacana saMbhaLAve ! nArakI sAMbhaLI zake? devo navarA che ? e te bhoga-vilAsamAM paDyA che, e dharma kyAM karI zake tema che ? manuSya ja dharma AcarIne unnati karI zake tema che. mAnava, dharma viheNe thAya te bahu jokhamamAM. nIce ja jAya. kAraNa ke, te IcchA pUrvaka adharma Acare che. dharmI manuSya hullaDa kare ? akhatarA mATe boMba pheMkI lAkho jIvono nAza kare? ApaNe dharma, kulathI pAmyA paNa vicAraNuM che? garbhavata - mUteSu belAya che, paNa vartanamAM tema che ? eka pANInA bindumAM asaMkhyAtA jIva hevAnuM jANyA pachI pyAlo pItAM kaMpArI na Ave? anivArya hoya e bIjI vAta, paNa hRdaya karyuM hoya? sacita padArtho haze vaparAya che ekendriyAdi kAI paNa jIvone kAmane nathI te mAnavane bIjA ne karaDI khAvAne zuM adhikAra ? ekendriya, beindriya Adi koI ja mAnavane khAya che? mAnavane e badhA kAmamAM Ave che, paNa mAnavanI rAkha paNa e dareka ne kAmanI che? nahi, te mAnava ke ke je tevA niraparAdhi ane azaraNuM paNa karaDI khAya ! alyA : te badhAne mAre, tane koI na mAre ? "mArUM mArA bApanuM, tAruM mAruM sahIyArU' A rIti mArgAnusArIne paNa ucita heya, ema lAge che? samyagadaSTi AtmA sacita padArtha paNa khAte-pIto hoya, paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmAnI jAtinA upAyo : 12 H mAne ke nAchuTake karavuM paDe che. emAM rAjI na thAya, tanmaya na thAya, dhruje ! marAThImAM kahevata che ke-"rAvara tenArA ravAnA" eTale ke je mAre tene mAre. ane vaLI te "pahuni jitarA" kahI e havAlo ISTadeva pAMDuraMganA nAme caDhAve che. matalaba ke mAre tene mAravAmAM pApa nathI' ema pAMDuraMge kahyuM che.' ema kahIne teo kahe che ke-sarpa karaDIne bIjAne mAre che mATe tene mArI nAkho ! paNa ene pUchIe ke tuM sarpane mAre che te tArA mATe ka nyAya ? dhama kaya? adhama ? sabhAmAMthI prazna:- AkhI duniyAe mAMsAhAra nathI ta, mATe mAMsAhArane niSedha kema karAya? AvI Aje cAlI rahelI dalIlabAjIne zo radiyo ?" mAMsa ISTa hovAthI mAMsAhAranA siddhAMto vaDAyA che tema pitAne pApa ISTa hevAthI pApasihAMte ghaDAya che. AvA AtmAe kayAM javAnA? AkhI duniyA pApamAM rAcatI hoya tyAre zrI jinezvara deva dharmopadeza che, e yogya nathI ? badhA ja dharmanI jarUra mAne tyAre ja dharmopadeza Ape ema? zrI jinezvara de dharmadezanA kAne de che? adharmane-hiMsakAne. AdinAtha prabhue dharma kahyo tyAre to leke yugalIA jevA ja mAtra hatA ne! zrAvaka kaI hato ? yugalikAnA khyAlamAM asi, masi, kRSine zabda paNa nahatA. tevAone nItimAM joDyA bAda bhale bhagavAne dharma kahyo, paraMtu saMskAra te zikSaNanA sadaMtara abhAvavALe ja ne? A vargamAMthI prabhue sAdhu, sAbI, zrAvaka, zrAvikA rUpa saMdha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2, 13 : AtmAnI unnatinA upAyo sthApyo ane tene ja dharma Ape, emAM koI zaka che? A dharma, dharmane Ape che? duniyAmAM ghaNuM dArUDIA hAya mATe dArU para pratibaMdha na thaI zake ema? jhAjhA cera tathA khUnI heya mATe corI tathA khUna pratibaMdha lAyaka nahi, ema? AthI samajyA haze ke-pApamAM pratibaMdha mUkave te dharma che ane pratibaMdha na mUkavo te adharma che. TuMkamAM zakti chate chUTa rahevA devI ke ApavA mAMDavI te adharma ja che. dhajana nathI ja ke-je zaktinA samaye pApa para pratibaMdha mUkavAnuM bhUlI pApanI chUTa ApavA mAMDe che. dharma viheNe mAnavI ati nIce jAya che zAstrakAra batAve che AtmAnI unnatinA upAya, e barabara yAda rAkho. janatA vaLI che zArIrika unnati tarapha. mATe tene kahe che ke di kAyika unnati joItI haze to ya Atmika unnati oLakhavI paDaze. zArIrika unnati paNa dharmathI ja prApya che. zarIranA vaidya to zodhyA maLe, paNa AtmAnA vaidya? zarIranA vaidyane ApavuM paDe, AtmAnA vaidya kAMI le nahi? lenArA upakAra karI zakatA nathI. AtmAnI unnati batAvanAra tArakadeve joyuM ke-badhI jAte karatAM mAnavajAta mATe dharmanI parama AvazyakatA che. dharmaviheNo mAnavI pazu karatAM te svaparane ati bhayaMkara che. pitAnA AtmAne ati nIce laI janAre bane che. dUra-karALa siMha marIne cothI nArakI sudhI jAya ane mAnavI sAtamI nArakI sudhI jAya ! zAthI? dharma viheNe mAnavI IrAdApUrvaka ghera pApa kare che. strI anaMta pApanI rAzIvALI chatAM zrI nArakI sudhI jAya ane purUSa puNya rAzivALA chatAM sAtamI naraka sudhI jAya! zAthI? akhA rAThoDanI mAphaka, dharmanA abhAve strI karatAM te ghaNe kaThera banIne pApa kare che. DheranI e tAkAta nathI. hera bebhAna mAnavInI jema akALe kAmasevana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAya nathI karatA. manuSyamAM viveka joIe. nItikAroe paNa kahyuM che. ke-strIne bhega kALe tema ja phaLanA hetue che. paNa gAMDAo mAnatA nathI. ane herAna parezAna thaIne kiMmatI jiMdagI akALe barabAda karI nAkhe che. kALanA viveka vinA yatheccha viSayI banya rahe e mAnava che ke dAnava? AvAne mATe "devAnupriya 'ne badale bIjuM ja kAMI kahevuM paDe, e AkaruM kahevAya ? bahu AkaruM kahevAya ? sabhAmAMthI - devAnupriya" Adi saMbodhanothI ja hitazikSAnI asara thAya ne? paNa te yogyane ne ? to pachI sAraNa, vAraNa, cAyaNa, paDiyAne adhikAra chaghasthane kema se? derA paNa mAre ne? vahu ghare Ave pachI sAsu kAMI kahe ja nahi? meDI uThe to ya bhale-bhale " kare? ke jarA Adeza karI vahelAM uThavAnuM kahe ? pahelAM to varanI mUkI kanyA jatI, have te kanyAnA mUkyA vara jAya che ! varanI keTalI kimata rahI che? vicAre. AvA A sadInA "nAnA hoya te judI vAta che paraMtu moDhe mUchavALA thayA chatAM keTalAka ayogya banI gayelA AtmAo mATe paNa devAnupriya' Adi mIThA zabdo ja sudhAravA basa lAge che? prasanna thanArAe svane paNa udAra karI zakatA nathI zarIranI davA karanArA mATe paisA joIe che. AtmAnA auSadha mATe paisA nathI joItA. tyAM joIe che bhakti. bhakti paNa Atmonnatine jijJAsu ja kare. AtmAne vaigha bhakti icche nahi. A vaidya to sadantara icchA vagaranA. Ape ja Ape! auSadha paNa amegha Ape. sAme bhakti kare te paNa na thAya prasanna ke na Ape AzIrvAda. emanI bhakti ja phaLe, evA e apUrva ! ApavAthI prasanna thanArAo koI paNa AtmAne uhAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 15 : AtmAnI unnatinA upAya na karI zake; Ape to prasanna thavuM e AtmAne guNa nathI. prasannatA ke IcachA vinA ja sahaja bhAve ApyA kare e AtmAne guNa che. prazna-e zI rIte? sUryanI IcchA nathI, chatAM ya e pUrva pazcima ryA ja karavAnA svabhAvavALo banI myunisipAlITInuM kAma karyA ja kare che ne ? prazna:- savI chava karUM zAsana rasI ' e IcchA te prabhune hatI ne ? prathamanA bhAvomAM evI IcachA hatI. A to vartamAna bhavanI vAta che. tyAM icchA nathI. A aMtima bhave te je upakAra thAya che, te svabhAvataH thAya che. ahiM ApaNe deva IchA vagaranA mAnyA che ane pratitI aMtima svarUpathI rAkhI che. zrI jinezvara devanI mUrti kaI avasthAnI manAya che caudamA guNa sthAnakanA chellA aMze rahelA AyuSyanA aMta samayanA svarUpanI. navapadamAM ja ahiMtA zAthI? navapadamAM prathama pade rame raheMtALuM rAkhyuM che. temaNe mahAvALe ke pAnAmAmAM te nahi paNa name taththA paNa nahi! tyAM te no apitA ja. zrI arihaMta paNa kevA? cAra ghAtIyAM dUra thayAM heya tevA mAtra nahi, tevA te sAmAnya kevalI paNa heya. jeo janmathI ja aTuM dhAtunI gatA laIne AvyA hoya ane jeoe e dhAtune AjIvana sAkSAtkAra karyo-karAvyo hoya te arihaMta che. e pUjA arNavAcaka ahedhAtuthI ahaMtAne pAmelA ane AjIvana pUjAyA hoya che. jemane jJAnAtizaya addabhUta heya, jemane vacanAtizaya alaukika heya, jemane apAyApagamAdi mULa cAra atizayo alabelA heya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAyo cetrIza atizathI jeo alaMkata hoya, triloka pUjya heya, evA arihaMta hoya che. mATe zrI navapadajImAM hatA. prazna-tIra ' kema nahi ? "tIrthakarazabdaprayoga te prabhu garbhamAM Ave tyArathI vyavahAramAM karavAmAM Ave che. janmakalyANakAdi tIrthaMkaranuM ja kahIe chIe ne ? e tIrthakara te paraNe ya kharA, gAdIe ya bese mATe no tityayALa zabdane navapadamAM na lIdhe paNa teomAM AjIvanathI rahela ahetA, pUrNatAne pAmI eTale nA dine ntiA ja lIdhe. prazna-tIrthakaramAM tathA e arihaMtamAM pharaka zuM ? bemAM keNu vadhe ? rUpio ane tenI eka bANuM pAI eTale pharaka. dabaDImAM paDelo bAMdhyo rUpIo paracuraNa cIjavastu vasAvavAnA kAmamAM na Ave, chUTe thayA pachI te kAma Ape. arihaMta deva AtmAnI vastune vasAvI denArA che. tIrtha karadeva ahaMtAne khIlavI pUrNatAne pAmyA eTale arihaMta kahevAyA. janatAne AtmAnI unnatinA upAyo arihaMta deve batAvyA. sahuthI prathama batAvyA. kAMI badalA vinA batAvyA. ghera upasargo sahevAnAM ane tapa tapavAnAM udAharaNa pIrasIne batAvyA. IcchA vinA batAvyA. upadrava karanArane paNa batAvyA. kahyuM che ke kRtAparAdhe'pi jane, kRpAmaMtharatArayoH / ISadbASpArdrayobhaMdra, zrIvIrajinanetrayoH // zabdArtha-aparAdha karanAra mANasane viSe paNa prabhu , mahAvIra devanI AMkhanI, "azruthI kAMIka bhIMjAI gayelI, kRpAnA: ravaiyA rUpa' kIkIomAM kalyANa bhareluM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 17 : AtmAnI unnatinA upAsa AvI upakAravRttie AtmAnI unnatinA upAya prabhue mAnavIone batAvyA. arihaMta ajaba A mela che. emanA tapane ghera kahyoH "vI ghora tapA' ghera e kharAba vizeSaNa ke uttama? keAIne e vizeSaNa ApyuM hoya to phaphaDI uThe ke nahi? paNa zrI tIrthakaranA tapane aMge e vizeSaNa uttama banI gayuM! ke ta5? "sADAbAra varasa jina uttama, vIrajI bhUmi na kAyA,' gekhe che ne ? AvA tarata tArake AtmAnI unnatinA upAyo ApaNane batAvyA che. teo AtmAnuM sAmarthya pUrNapaNe jANatA hatA, mATe AyuSyanA aMtima samaya sudhI A upAye, eka sarakhI rItie, ekadhArA batAvI zakyA che. che kyAMI leza paNa pheraphAra vyavahAramAM paNa Tocane zAhukAra te kahevAya ke je jIvananA chellA zvAsa sudhI lIdhAnA "nA lIdhA na kaheane kahe to ? chelle zvAse ya tema kahI de ke- dUTImAM hatuM te nIkaLyuM !" pachI zAhukArInI chApa khatama! zrI arihaMta deva ajaba Atmavaidya che. zarIranA dhanaMtarI vaghanI jema arihaMta e AtmAnA dhavaMtarI vaidya che, te ya kevA vaidya dhanaMtarI heya paNa davA na heya te? A vaidya te rega pArakhe, upAya kahe ane upAya paNa kare. A rIte aphaLanuM oSadha karanAra che. jagatamAM che kaI Ave sAyanTIsTa ? prabhunuM puNya evuM prakRSTa ke teo janmatAMnI sAthe ja IndranuM Asana Dole ! sAmAnya kevaLImAM tema na bane. atIthakevIthI upakAra na thaI zake Indro AvIne bhaktinAM tamAma apUrva sAdhane khaDAM karI de te zuM kAma? je kenatatvathI te prabhunA atizaya baLe ja hevA chatAM sAmAnya rIte kahIe ke-jagatanA prANIone ArSavA. leke te joIne dUra dUrathI Ave. bhagavAnane joyA pahelAM "e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAya te indrajALIo che." ema kahenAra paNa AvIne gaNadhara bane te zAthI? apUrva dazya jovAthI ne? vAtacita te pachI karI che paNa jotAM ja "A ziva ke brahmA' vigere tarka thayA. pachI thayuM ke-"oLakhyA ! oLakhyA !A te ahana ' A zAthI thayuM ? kevalI paNa tIthakevaLI tathA atIrthakevaLI ema be bhede che. temAM atIrtha kevaLI jemAM te dharma phelAvI na zake. atIrtha kevaLI kAM te prathama tIrtha sthapAyA pahelAM hoya agara (zrI suvidhinAthathI tIrthaviccheda gayeluM tevA) tIrthaviccheda samaye ahiM munidharma pracalita che te muni paNa ahiM upakAra karI zake che. laMDana jAya te munine sAMbhaLe koNa? tyAM dharma kane joIe che? tyAM te DhIMgalAnI vAte joIe che. e munine sAMbhaLe ? e to munine pUche, "vAMdarAnI rasIne prayoga te karI joyo paNa have bIjI konI rasI zodhavI?" tyAM muni zuM kare ! atIrtha kevaLI paNa A nyAye upakAra na karI zake, kAraNaketIrtha na pravartatuM hoya tyAre vicaratA teone sAMbhaLanAra koI bhAgye ja maLe. munine muni mAne tene muni paNa dharma kahe. paNa munine chappana lAkha bAvAmAMnA gaNe tene muni zuM kare? e to munine kahe, "tame te mAgI khAo cho! tamArAthI kheDuta sAre kheDuta! khetI kare, pakave ne khAya!" tyAM munie cUpa ja thavAnuM ne? evA prANInA AtmAnI unnati kevI rIte karI zakAya? prazna:-tIrtha na hoya tyAre kevaLI thAya te zAnA yoge? pUrvanI ArAdhanAnA ge. svayaMbhUramaNa samudramAM matsya, zrI jinamUrtinA AkAranuM mAluM joIne jAtismaraNa pAmI dharma pAme che. tyAM tene keNe upadeza Ape? kahe ke pUrvane vega tyAM kAma kare che. vAvAmie ghoDIAmAM sAMbhaLyuM, "dhanagiri atyAre heta te mahatsava karata" A sAMbhaLIne e bAlakarUpe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAya vajasvAmi kevuM samajyA ? pUrvanI ArAdhanAnA yoge barAbara (tattva) samajI gayA ne? Alaka zuM samaje? ema na mAnatA! "bAlaka zuM samaje?ema na manAya. sarakhA paheravezavALI, sarakhA dekhAvavALI pAMcase strIo bhegI karo, koInI pAse bALaka jaze? nahi ja jAya; mAtAne turata oLakhI leze. hajI mere mANasa dekhAvathI bhulA khAya, ekane badale bIjIne bairI mAnI le, bhrama khAI jAya, bhulathApa khAI jAya, paNa bAlaka bhUle ? na ja bhUle. pUrvanA saMskAra che. te vijJAnIone bhegA kare to ya bALakane je jJAna che te vijJAnIo nahi ApI zake. bAlaka janmatAM ja capacapa dhAve che, keNe zIkhavyuM ? khAvApIvAnA, dhAvavAnA, A tamAma saMskAre pUrvanA che ne jema A saMskAre sAthe Ave tema taravAnA saMskAra paNa sevyA hoya to sAthe Ave ja; kema na Ave? zrI vajasvAmine taravAnA saMskAra pUrvanA sAthe AvyA hatA. tethI ja janmatAMnI sAthe ja dIkSA levAnA upAya tarIke temaNe rovAnuM, reIne mAtAne kaMTALo ApavAnuM zarU karyuM. paMcAvana varSanAM mA-bApa tevA saMskAra vinA na samaje ane saMskAra laIne AveluM taratanuM janmeluM bAlaka samaje. muni bAvA jevA? atIrtha kevalIthI prAya: svano upakAra thAya. para upakAra thavA saMbaMdhe teonA jJAnaprakAzane khadyotanA prakAzanI upamA ApI che. khotanA prakAze bheya paDelA motI na viNAya. e pite tagataga pharyA kare. atIthakevalIne sAmAe tevA jANe ane mAne to ne ! egya AtmAonI bahu gerahAjarImAM A pUrNatmAne ke sAMbhaLe ? munine muni mAne ene muni upadeza de. bAvA mAne tene zuM kahe ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAmAnI unnatinA upAyo - - prazna:-bAvA jevA jeo munine kahe tenI sAme kaMI di hA, kahI zakAya ke-"e bAvA jevA nathI. bAvAo mAgavAnI vRttivALA hoya che. munio mAgavAmAM pApa samaje che. munione jIvavAnuM svapara upakAra mATe hoya che, mAgI khAvA hetuM nathI. bAvA te kahI de, "zerabhara ATA, pAvara tUpa, AdhAzera guDa, dhara de Idhara!" ane na Ape te paisA mATe paNa trAguM kare! jayAre muni vaheravA Ave, koI kahe-mahArAja ! atyAramAM? haju to chokarAM sUtAM che! muni kahe, "dharmalAbha !' manamAM samaje ke bicAre dAriddhI che. potAnA zrAvakanI AvI dazA mATe munine duHkha thAya. muni, na maLyAne kheda na kare paNa gRharathane lAbha na maLe tene aMge duHkha dhare. muni ane bAvAmAM A pharaka che. vAcho Ti vaMti! mATe ja prabhAvanA! atIrthakevalIne janasamUha upara prabhAva na paDe. zrI jinezvara devane prabhAva paDe. tIrtha karanA kALa jevuM bIje kALe chAnuM puNya na hoya. tIrthakara devA mahAna puNyAnubaMdhI puNyavaMta heya che. teo anupama atizayovALA hoya che. rAtre aaiN paraMpati! bAlaka AcArane jUe che. leka kutuhaLa tarapha vaLe che. AthI te Iddha mahArAja eka hajAra yojana UMce dhvaja ubhA kare che, kejethI leka prabhune jevA ToLe vaLe! e dhajAgaro jADo ke haze? tame te zrI jinamUrtine mAnanArA che ne? chatAM rAjanA darzanamAM ane AMgIne divase darzanamAM, utsAhamAM keTalo pharaka hoya che? kahe che ne "Aja te hIronI AMgI che, cAle darzana karavA !' zuM hIrAnI AMgIthI bhagavAna pharI gayA che bhagavAnane jenArA judA, enI dRSTi hIrAmAM na hoya paNa hIrAne ja jevA TevAyelAne te bhagavAna eALakhAvavA AMgI ja samartha che. tAtparya ke-bAlajI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 2 H AmAnI unnatinA upAya jhAkajhamALa jue che. AMgI bhagavAnane zrImaMta dekhADavA mATe nathI, paNa bhagavAnane e dvArA oLakhavA mATe che. bAlache hIrA vigeremAM rAcI rahyA che, temane AtmadharmamAM joDavA mATe AMgI che. bALajI prathama te AMgIthI AkarSAIne Ave, pachI e AMgI keAnI che te jove ane krame prabhune oLakhe. vahune jevA AvanArane, piyarIyAM kanyAne kevI bhaNAvI-ThaNAvIne dekhADe che? kanyAmAM phera na hoya. paNa bhabhake kare eTale jenArane lAge, jANe kanyA to padamaNuM!' kahevata paNa che ke- "eka nUra AdamI, hajhAra nUra kapaDAM, lAkha nUra TApaTIpa, kiDa nara nakharAM!' ra gharanI agAna dunIAne jJAna tarapha kheMcI lAvavA cAra hajhAra gAu uMce dhajAgare IndramahArAja lAve che! kIDIne hAthInI meTAI na samajAya mATe hAthI meTo nathI ? janmAbhiSeka vakhate jojananA nALavAvALA daivI kaLaza de hAjara kare. A tamAma zrI tIrthakara devanA sarvopari puNyathI thAya che. tIrtha kara deva kAIne netarUM nathI ApatA, patrikA nathI kADhatA, ame AvavAnA chIe, taiyArI karaje," ema prathamathI progrAma jAhera nathI karatA ! Indro vigere potAnI bhaktithI Ave ThATha khaDe kare che. divya vAjIMtro vagADe che. dharmanI e rIte prabhAvanA kare che. chokaro paraNe, vahu ghare AvavAnI, samyagudRSTi AtmA te vamane phAnI dunIAnA pAyArUpa mAne chatAMya Dhola vagADe ne? e vahumAMthI ya gurU gayA? ahiM je rUpIo ane zrIphaLanI prabhAvanA heya te kAcIcI divAla heya te paDI jAya eTalI saMkhyA zrotAnI jAme ! e levA AvanAra pAMca-daza miniTa paNa sAMbhaLe ne ? AvIne tarata pAcho vaLI prabhAvanA leze? prabhAvanA karanAre vaheMcanArane kahI ja devAnuM ke aMdara Ave ne turata pALe vaLe te paNa prabhAvanA roka vagara ja devI. aMdara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAya : 22 : AvanAra keTaluM beThA e prabhAvake kALajI rAkhavAnI na hoya jaya tarapha vaLelI janatAne dharma tarapha sahelAIthI vALanArI prabhAvanA che. AthI ja kahyuM che ke bhAvanAvALo pote ja tare paraMtu prabhAvanAvALe tare ane tAre. 'chA mAvati praNavanA' prabhAvanA karavAvALA bhAvanAvALA karatAM bhArI ucca che. AvI prabhAvane heya tyAM rahiyA je cera tarI jAya. bApe te vIranuM vacana sAMbhaLavAnI nA kahelI, pitRbhakta rahiNI paNa kAne AMgaLA daIne pasAra thAya che. paraMtu daivayoge kAMTA vAge che, ane AMgaLIo chUTI jAya che. devAnuM varNana kAnamAM paDe che. e vacanathI te abhayakumAranA paMjAmAMthI bace che! ene thAya che ke-je prabhunA ATalA ja vacane A bacAva karyo te prabhunAM vacane jiMdagIbhara saMbhaLAya ane sAMbhaLyA mujaba vartAya te lAbhamAM zuM kamInA rahe? AvuM vicArI tarata dIkSA le che ! A zAthI bane ? prabhAvanAthI. bALajIvone bhAvanA dekhAtI nathI, prabhAvanA dekhAya che. ane tethI teo prathama te prabhAvane tarapha deTa de che, paraMtu pachIthI e ja prabhAvanAnA pratApe bhAvanAthI vAsita thaI jAya che, ane cAritrane paNa ravIkAra kare che. ekendriyanI ca A dazA, tyAM 5 cendriyanI dayAnI vAta juThI kare che ApaNA deva IcchA vagaranA, sthAnAdinI yojanA ke progrAma kazuM ye nahi! upadrava thavAnA che mATe bhaktithI Indra sahAyArthe rahevAnI mAgaNI kare, paraMtu prabhu zuM kahe che? "kaI tIrtha kare keInI sahAyathI mela meLavyo nathI, meLavatA nathI, meLavaze nahi" ema ja ne? AvA nirAgI prabhue AtmAnI unnatinA upAya batAvyA che. AtmAnA AvA vaidya zodhyA na maLe. parama puNyodaye ja pamAya. zarIranA vaidyo kahe ke vyAdhi bhayaMkara "kSaya' che. paNa enI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAya -bieber davA? kahI de ke asAdhya che. AtmAnA A vaidya dardane bhayaMkara kahyA pachI tene upAya paNuM amogha batAve. AvA vaio bahu ja eAchA. vaLI teo jyAM tyAM ane jyAre tyAre na maLe kAyado che ka-eka sarpiNI kAlamAM covIza ja thAya. AkhA kAlacakramAM eTale vIzakeDAcheDI sAgaropama jeTalA samayamAM be ja vIzI thAya. AvA tArane pAmIne taravAne samaya ApaNe mATe e AkhA ya kAlacakramAM mAtra be ja kaDAcheDI sAgaropama jeTalo che! aDhAra kAkaDI sAgarepamamAM taravAnuM kAMI sAdhana ja nahi! kaI dhaNIdherI ja nahi ! A be kaDAkeDI sAgaropamanA kALamAM AtmA jAge te ja uhAra thAya. na jAge te rakhaDI jAya. mAnavajiMdagI ja dazadaSTAnta durlabha che, te pachI AvI sAmagrInI zI vAta! mAnavajIvana madhuM che te maLyuM, paraMtu prabhunA zAsanasamayamAM na sadhAya to kevuM kamabhAgya? AtmA jAya pAcho tiryaMca ke narakamAM. duHkhI duHkhI thaI jAya. eka vastu khyAlamAM H hAtha nahi, paga nahi, kAna nahi, AMkha nahi, nAka nahi. mAne ne leDhAputra. evA nirAdhAra ane azaraNane kaI karaDI khAya e ke? ekendriyanI zuM dazA che? e ja ne? leDhAputra te manuSya. manuSyamAM e puNya che ke-jagatanA rAjAthI ke mAnavanI paNa rAhata pAme. ekendriyanI kai dazA che ene keIlI ya rAhata jhADa ekendriya che ne eka page ubhuM che, mAthe taDake che, tapyA kare che; pravAsI tenI chAyAmAM parizrama utAre che, badalAmAM "uMce jatAM phaLa joyuM" ke-patthara mAre che. adhamanA hAthe ekendriyanI A dazA che! kaI DALa toDe, kaI pAMdaDAM karaDe! karI teDe, kAkaDI toDe. kahe ke-"ka che, jenI che.' kahIne bhaca bhaca bharaDI khAya. jIvatA jIvane Ama karaDI khAte satA kaMpe ja nahi. A zuM mAnavatA che? A AtmAnI unnatine upAya che ? AtmAnI unnati evA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAyo 1 24 : atharaNane ugAravAnI bhAvanA Avaze tyAre ja thaze. ekendriyane ya A dazAmAM mUkanArA paMcendriyamAM paNa mAtra mAnavIne ja udhAra karavAnI vAto karavAmAM ya juThA che, te bInA paNa A uparathI spaSTa samajI zakyA haze ? evA taraphathI batAvAtA upAyo. AtmAnI unnatinA hotA nathI paNa avanatinA hoya che. dharma mAnavIne ja kahevAmAM AvyA dharma viheNe mAnavI nirAdhAra evA ekendriyane ya haNuMne AvuM pApa kare, pApanA bacAva kare ane uparathI kahe ke kAnA mATe karyuM che.' paraMtu ene pUchavuM joIe ke-Ne,. tArA "bhA e karyuM che? ane te pachI tene paNa keIe keinA mATe karyo hovAthI tene kaI karaDI khAya temAM vAMdho nathI ne ? . lAM te kaMpa vachUTe che? kema bhalA ? huM saune khAuM, mane kaI na aDe, ema ne? paraMtu kudarata nahi choDe. tuM saune khAya tyAM sudhI tuM khavAvAne ja, cavAvAne ja. vAsImAM lALIyA jIva Ave, jJAnIe vAsI khAvAnI nA kahI chatAM khAya. kahe ke- emAM zuM?' rAtre se naMbarane meTe dI karIne khAya, paraMtu khyAla nathI ke dI to chAnuM netaruM che. tyAM dIvAne vege dUra dUrathI cAlyA Ave. dIvAne dekhe. e caurindriya che ne AvI AvIne bhANAmAM paDe ane TapoTapa mare, te tuM khAya! uparathI dalIla kara-vIjaLInI lAITamAM badhuM ya dekhAya che ! paNa uDatA ane bhANAmAM pAtA cha kema nathI dekhAtA ?' metI kema nathI parevAtAM game tevA pAvarane gaLe TAMge te ya sUryanA prakAza sAthe Ave ? zAstro jenI sApha nA kahe tenI jamAnA ane vITAmInanA nAme kTa batAve ! AvA pAmara AtmAnI unnati zI rIte thAya ? "AmAM kerI kema nA khavAya? kaDaka karImAM kayAMthI jIvaDAM? kaMdamULamAM zuM deza?' Ama kahe. A badhA cALA zAthI? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 25 : AtmAnI unnatinA upAya kahe ke mAnava maTIne rAkSasa banI gayA tethI. pazuo paNa rAtre khAtA nathI. pakSIo paNa rAtre ethI nivarselA che. kAgaDe ya rAtre japI jAya, savAre uThI, prathama jaLAzayamAM jaI divasanA pApathI pavitra thaI Ave che. jyAre mAnavI to uMcA jIvanavALo chatAMya haju pApanuM snAna karavA talasato nathI ! eNe nabaLA-pAMgaLAenI dayA-rakSA karavI joIe ke temane karaDI bharaDI javAnA sihati ghaDavA joIe ? abhakSya anaMtakAyane karaDI khAvAnuM kahe ane mAnavI sivAyanA bIjAne mArI ja nAkhavAnuM kahe e mAna che? mAnavIpaNuM e kevI kiMmatI jiMdagI che? pAMcamI gati ahiMthI maLe, mukti ahiMthI pamAya, deve mATe be ja gati deva marI deva na thAya, narake na jAya kAM ekendriya tiryaMca thAya, kAM manuSya thAya. manuSya tamAma gatimAM jAya. sadupayoga kare to mukti meLave ane durUpayoga kare te naraka athavA Dhera thAya. Dhera dharma karI zakatA nathI, nArakI dharma karI zaktA nathI. temaja deva dharma karI zakatA nathI. mAnavI ja dharma karI zake tema che. e bIjAne mArI ja nAkhavAne dhadha khele te enI gati kaI? mATe te bhagavAne mAnavIne dharma kahyo. AtmAnI unnatinA upAyo prabhue mAnavIne batAvyA. tArakanI pravRtti badhA ya jIvonA kalyANanuM kAraNa che. paNa te phaLe ne ? ekendriyathI mAMDI paMcendriya tiryaMcane ? nArakane ? devane ? nahi. kAraNa ke-teone tathAvidha sAmagrIne abhAva che. dhamasAmagrIthI bharapura mAnavI ja hovAthI dharma mAnavIne bhArI phaLe. aramAnI unnatinA upAyo che, dAna-zIla-tapa ane bhAva prabhue AtmAnI unnatinA cAra upAye kahyA: dAna, zIla, tapa ane bhAva. A cAra rUpe dharma kahyo. A cAre ya dharmo abhinna che. paraspara saMkalita che, tathApi kalikAla sarvara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAyo bhagavAne kalpanA dharI ke-cAra prakArane dharma kahevA mATe jANe bhagavAna cAra rUpe thayA na hoya ema mAnuM chuM. ahiM "mane? kriyApada vAparela che. ethI prabhu cAra rUpe nathI thayA, paraMtu uakSAlaMkArathI ema kahe che. "caMdramukhI bALA' tethI tenuM mukha caMdra sadaza hetuM nathI. tAtparya ke-prabhue eka sAthe cAre ya dharma kahevA jANe cAra rUpa na karyA hoya ! e kAlpanika alaMkAra che, mUrtine na mAnanArA bhAIo paNa samavasaraNamAM prabhunAM cAra rU5 te mAne ja che ! mUla rU5 te eka ja che, bAkInAM te kRtrima rUpe che, chatAM atizaya eve ke-dareka dizAmAM beThelAo ene ja mUlarUpa mAne. dharma cAra prakArane kahyo che, tethI te paraspara bhinna ja che ema nathI. bhAvanA vinA dAna, zIyala, tapanuM mUlya zuM ? tema darekamAM samajavuM, pramANamAM nyUnAdhikya heya. dAnadharma pahele zAthI? Ama chatAM cAra prakAranA A dharmamAM dAnadharmane pahele naMbara kema Apyo? A cAra prakArane dharma mAnavI karI zake tema che. A dharma vagarane mAnavI AtmAnI unnati te karI zakti ja nathI. paraMtu ApaNe joI gayA tema mAnava na rahetAM rAkSasa banI jaI nIcAmAM nIcI gatie cAlyo jAya che. mAnavI sAtamI naraka sudhI jAya che. tiryae to akAma nirjarAdithI uMcA Ave che. devatAnI vadhAre saMkhyA tirtha pUre che. sarvataH parAdhIna evA tiryacene te sahana ja karavAnuM che ne? "kAI kApe, kaI mAre, kaI tADanA kare, pANI pAnAra kAIka nIkaLe Akhale jene kahevAya te ya nAnA chokarAnA sAMThIkaDAthI bhAgavA mAMDe.' ene kayAM vaLatara vALavuM che? svAdhIna mAtra mAnavI. e mAnavI je dharma aMkuzane ravIkAra na kare to parAdhIna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 27 : AtmAnI unnatinA upAyo tiya ene paNa kevI kAramI rIte haNe aMte nIce ja gabaDe ne? ATale uce AvyA pachI te na gabaDe mATe ja prabhue mAnavIne dAna, zIla, tapa tathA bhAva, A cAra AtmAnI unnatinA upAyo kahyA. te cAramAM paNa dAnadharma sahuthI pahelo kahyo! kema? bhAvanAvALA haju maLe (mAtra vAtomAM zuM vAMdho?), zIla pALanArA maLe (kyAM kAMI levuM devuM che), tapa karanArA ya maLe (dANA bace ne ?). e traNe ya dharmamAM kaIne kaI ApI devAnuM nathI. koIne ApI devuM te AkarUM che. dAnadharmamAM ApavuM paDe che. temAM "lauM lauM' nI anAdinI bhaMvanA bheMsI nAkhIne "dauM dauM" nAM darzana karAvavAM paDe che ! cAre dharmamAM dAnadharma, AthI mokhare che. e dharma AkarA che tema sahelo paNa che. temAM zIyala pALavuM paDatuM nathI, bhUkhyA rahevuM paDatuM nathI, bhAvanA zodhavA javAnuM nathI. bhAvanA na hoya te e dAnadharma Akare paNa che. dAnamAM te rekaDuM cUkavavAnuM che, kADhIne devAnuM che. tyAgadharmanAM maMDANa ahiMthI maMDAya che. tyAgadharmanA sAcA pATha ahiMthI paDhavA zarU thAya che. pahele ekaDe kara keTale kaThIna che te bhaNelAnA anubhavanI vAta che. bhagavAna zrI RSabhadevanI sAthe dIkSA lenArA cAra hajhAra cAlI gayA. tApasa thayA. zAthI? zIyala nahotuM? tapa nahetuM ? bhAvanA na hatI? e tamAma hatuM, te kema gayA? kahe ke te vakhate eka dAnadharma ja na hatuM. munine dAna denAra koI na hato. dAna denArAthI te tIrtha Take. AkhAye tIrthane TakAvanAra dAnadharma che. mATe dAnadharma agrupade che. muni paNa tyAM vihAra kare ke-jayAM dAna heya. dAnanAM dvAra baMdha hoya tyAM muni zI rIte jAya? derAsara-Agama, e te muMgAM tIrtha che. muni ja eka belanuM tIrtha che. derAsara vigerene tIrtha tarIke oLakhAvanAra jIvatuM tIrtha muni che. sAte ya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAyo * 28 4 kSetrone jIvatA rAkhe muni muni kukSi saMbala heya che. dehathI dharma che mATe dehane AdhAra Ape. munithI dharma che. muni dAnadharmathI Take. dAtA A lAbha uThAve che. cAra prakAranA dharmamAM AthI dAnadhama pahele kahyo che. vaLI gRhasthIne mATe vartananI daSTie cAreyamAM sahele A dAnadharma ja che. gRhasthathI utkaTa zIla na paLAyatapa na paLAya-bhAvanA nabhAvI sUkAya; paraMtu dAna te saheje ane dhAre teTaluM ApI zakAya. muni, dharma mATe phare. dharma mATe temaNe jIvana samarpe che. gharabAra tajyAM che. tenI pAsethI dharma levA dAtA munine dAna Ape. muni nigraMtha heya che. vihAra karatA phare. "koNa TIkITa kaDhAvI Apaze ke ke rATalA Apaze?' evI ciMtA munine na heya. bhAvane paNa pauSadha pArIne ghare javAnI na hoya. A munivare rUpI pAtramAM dAna te supAtradAna. munivaranuM jIvana svApara upakArArthe ja che. vihAra karatA Ave, emane dAtAe AdhAra Apo-parizrama utaryo-bhUkha nAThI. leke vyAkhyAnanI mAgaNI kare ke-tarata taiyAra! pArAvAra dharma Ape. evA satpAtramAM dAna yoje enA AtmAnI unnatine aTakAvavA kaNa samartha che? A dAnadharma karanAra rabArIne bALaka paNa zAlibhadra banI apavarga sAdhe che. sunithI zrAvaka ke zrAvakathI muni dunIyAnuM vyavahArU zikSaNa ApavA chokarA mATe zikSaka rAkhe che. kalAkanA vaza Ape che ! muni dezanA cArja le che? muni pAsethI meLave che keTaluM ane munine dUdha-ghI keTalI kiMmata nAM Apo cho ? munio mATe keTalAka kahe che, "roTalA te ame ApIe chIe..alyA ! upakArI munirAjane roTalA "tane ja konA pratApe maLe che, e khabara vinAne " tuM zuM Apate hate? pUrvabhave gurathI maLela dharmanA pratApe ja tuM Aje sukhe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAyo : roTalA khAya che, e tane khyAlamAM kema nathI AvatuM ? dIkare. mAtAne kahe, "huM pALuM chuM" e mUrkha nathI? mAe pe dIdhe heta te nAmadAra heta kyAMthI ? mAtAnI e A bhavanI paNa dayA A mUkhane yAda AvatI nathI, to gurUe karela parabhavanI dayA te yAda Ave ja kyAMthI? dhAvatAM dhAvatAM karaDI jato, te ya mAtA paMpALatI. pALyo, mATe karyo, e mAtAne pALanAra tuM keNu? parabhave ADe-teDe cAlate to paNa gurUe paMpALIne jene mAnava banAvyo che te mAnavI Aje gurUne ame roTalA ApIe chIe' ema kahe te "mAtAne huM pALuM chuM" ema kahenAra mUrkha jevA che. pele jema "mAtAthI ja pite che' e bhUlI jAya che tema ahiM ajJAnI jana, "munithI ja pote che' e vAta sadaMtara bhUlI jAya che. bhagavAna RSabhadeve tIrtha sthApyuM. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA saMdha sthAo te pahelAM zrAvaka kyAM hatA ? zrAvakane karyA keNe? khyAlamAM lo. AtmAnI unnatinA eyavALo zrAvaka to jhaMkhe ke-munithI huM chuM, mAre AMgaNe muni kyAMthI ?" kothaLIo ugharAvanArA upakAra ke unnati karI zakatA nathI ApaNe joI yA ke-tArake dAnadharma mahAna hovAthI ja sauthI prathama kahyo che. kalyANanI jaDa e che. ethI saMsArarasika mAnavIone hadayapalaTo pragaTa oLakhAya che, "lauM lauMmAMthI dauM dau" dekhA de che. mATe ja AtmAnI unnatinI IcchAvALA sahu keIe dAna karavuM e prathama jarUrI che. mAnavatAnAM mUlyAMkta dAnathI zarU thAya che. dharmane marma samaje. zvAsa vinA chavAya nahi tema dharma vinA chavAya nahi. anna vinA dehanuM paNa tema che. dharma dehathI thaI zakato hovAthI dehane AhAra-pANInI jarUra mATe te karavA paDe. A buddhi samyagadaSTine heya. "badhuM khAvA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ -AtmAnI unnatinA upAyo mATe karyuM che.' ema keNu bele ? DokaTara kahe-maganA pANI upara rahevAnuM, te kabUla! mAge te phI ApIne paNa kahe te kabUla! phakta A tArake batAvyuM te ja kabUla nahi? AvA AtmAnI unnati kema thAya? ahiM davAnA DhoMgalA nathI levAtA. ekendriyathI mAMDIne tiryaMca paMcendriya sudhInA "tame jIvADe to jIve tevA ' prANunI dayA karavAnI te sApha nA kahevAya che, ane barADA dayAnA marAI rahyA che ! A dayA che? mAnava saMbaMdhInI dayAnI vAto bAbata paNa kevala baMgAla rAhata AdinA nAme lAkhe ekaThA thaI jAya to dhAryo hAtha marAya evuM tarI nathI AvatuM ? keNe keTalA ekaThA karI tene kyAre ane kevI rIte kathA pahoMcADyA? che saMtoSajanaka khulAsA ? mAnavAnI paNa A kavI dayA? svArthI evA ajJAna jAthI dayA paLAtI ke paLAvAtI nathI. evA upakArIethI kAInA ya AtmAnI unnati thaI zakatI nathI. jagatathI para evA tIrtha kara de tathA tenA zAsanane samarpita thayelA nirgathe je upakAra svAthI karI zake? na mUte na viSNavi. saMsArIone jhoLI bharavAnI vAta pradhAna pade hoya che. pachI bhale bhAratanA AthamatA na jaNAvAne lIdhe "ugatA sUrya dekhAtA heya. kahevA lAgI jAya ke amuka deva ke devIo kahevAya che. paNa khyAlamAM levAnuM ke "basa! kathaLI lAve 'nI vAta sivAya tyAM AtmAnI unnatinI vAta che ? mAnava dharmakita joIe dharmane marma samaje. rAnIe tatva kahyuM te samaje jagatamAtranA nAnAthI moTA tamAma jIvone tame jIvavA dyo, ane jI. enA jevI bIjI AtmAnI unnati nathI. tema na thaI zake tema heya evA anivArya saMgomAM raDe. samyagadarzana A che. na - sToke khAyapIe-badhuM kare; paNa mAne ke A satkArya nathI. mane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 31 : AmAnI unnatinA upAya A ekendriyAdi azaraNa chene karaDI khAvA-pIvAne haka nathI. dunIAmAM zuM cAlI rahyuM che? viparIta vyavahAra nirAdhArane karaDI khAvA, garIba pAse veTha levI, senaguNuM kAma levuM, asahAya evI vidhavA bahenane haDadhUta karavI, vAcharaDAne AMcaLe lAvI "jyAM gAya dUdha lAve ke' khaseDI de, veThIo gajA uparAMta veTha na kare te uparathI mAra ke sajA ! mAnavamAM dekhAtI A mAnavatA che ke pAzavatA? A pAzavatA zAthI? dharmaviheNuM jIvana hevAthI. AthI nakkI che ke--dharma ja mAnavIne unnata banAve che, ane tethI AtmAnI unnati IcchanAre pharajIAta dhamakita banavuM joIe. rAja te darzanIya hoya ke bhayabharyo hoya? yudhiSThira rAjAe dAnadharmane svIkAra karyo. bIjuM na thAya paNa A te thAyane ! yAcakemAM DhaMDhero pITAvyuM. eka prahara-9thI 12 je yAcaka Avaze, tenI je IcchA haze te mujaba yudhiSThira rAjA dAna Apaze. yAcake AvavA lAgyA ane dharmarAjA yAcakanI jarUrIAta mujaba dAna ApavA lAgyA. dAna detAM varSo vItI gayAM. yAcake dharmo banI gayA. dAtA udAra hoya tyAM vAcako dharma thAya. e yAcake bIjAne yAce nahi, vadhAre le nahi, kemake joIze tyAre maLavAnI khAtrI che. paccIza joItA hoya tyAM trIza devAya e yAcaka zuM kAma utAvaLe, lebhI ke saMgrahakhora thAya ? prabhAvanA karanAra AvA joIe. be che. lenAra khecAya ema gha e paNa thAya eTale tenAra ekane badale bIjI vAra ghusIne levAnI bhAvanAvALo thAya. dAtAnI udAratAthI lenAramAM nIti, nyAya, dharma pedA thAya. eka brAhmaNane AvatI kAle kanyAnuM lagna hatuM, Agale divase yudhiSThira pAse yAcavA gayo. paNa jarA moDuM thayuM dAna zALA baMdha thaI gaI. siMhadvAre beThelA bhImasene brAhmaNane dharmarAjA pAse javA dIdho. jyAM devAnuM ja hatuM tyAM levA mAvanArane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAtmAnI unnatinA upAya : 32 jaya za? Aje gavarnara ke vAIsaroyane bhUlabhUlAmaNIthI DabbAmAM pasAra thavAnuM hoya che. cekIdAre pitAnA, paNa tene ya avaLA mukhe ubhA rahevAnuM enjina taraphanahi jovAnuM jue te zUTa ! kAIthI bArI ughADI na rakhAyaH rAkhe te zUTa ! A bhaya zAthI? pitAne mATe bhaye ja ubhA karyA hovAnuM e pratika che. prathama to rAjA nIkaLe, leke darzana mATe umaTe, mArgamAM lAInabaddha hAtha joDIne ubhA rahe! kAraNa? rAjA dhamaka, nyAyI, dAtA, prajAne putravadhu pALanArA hatA. rAjA Ama AtmalakSI hevAthI bhaya vagarane heya, prasanna mudrAvALe heya, ane gheDA para, gheDAgADImAM ke pagapALA paNa Aste kadama cAlanAre heya. darzanIya heya. AgaLa dhuMvADe pAchaLa dhuMvADe evA cAlatAMnI sAthe mAlikane ja phaTa-phaTa' kahevA mAMDanArAM matakAra vAhanothI vegaLe heya ane dAtA heya. AthI ja rAjA paNa "rAjyazrI narakazrI'nuM sUtra khoTuM pADI zakatA. arthAta deva thatA. nagArAM vagADayAM! zAnAM nagArAM? bhImasene te brAhmaNane dharmarAjAnA nivAsa bhaNI AgaLa vadhavA dIdhe, paNa cekImAM hatA cAra bhAI bANAvaLI arjuna, joSI sahadeva, varaNAgIo nikula tathA alamasta bhImasena. bhIma Ama to meTA, paNa dhUnI. te sauthI mokhare. brAhmaNa AgaLa gayo. nikule tene sAMbhaLIne AvatI kAle AvavAnuM kahyuM. dAna ApavAnA 8 thI 12 nA niyamanA baMdhana AgaLa brAhmaNa bicAre lAcAra banyA. nikulajI Ama niyamamAM gayA, pare bhImasena "dAna nahi maLavAthI brAhmagune thatA dardanA ukela rUpa" rahasyamAM gayA. pAchA pharelA khinna brAhmaNane bhImasenajIe belAvyo. pUchayuM, khina kema? brAhmaNe kahyuM, "mArA karmanI kaThaNAI huM meDe , abhAgIo, kAle kanyAkALa jaze, mAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 33 AtmAnI unnatinA upAyo nAka kapAze.' brAhmaNane bIje dAna maLe ema hatuM, paNa yudhiSThira vinA bIjane yAcavA Icchato nathI. bhImasene kahyuM, "bhAI, ahiM kSaNavAra thaMbha. zAMtithI besa." brAhmaNane vahAlathI besADI bhImasenajIe te DelImAM paDelAM yuddhanAM nagArAM dhaDImadhIma-dhaDImadhIma vagADavA ja mAMDyAM. jerathI dIdhe ja rAkhyuM. e dekhAvathI hatAM yuddhanAM nagArAM, paraMtu tattvathI hatAM paranI pIDAthI pIDita thavA svarUpa AtmAnI unnatinAM dudubhiH akALe yuddha-nagArAnA gagaDATathI AkhI nagarImAM kolAhala macyo. vaphAdAra mAnavIo zastrathI sajaja thaI DelIe ToLe vaLyA. haNahaNATa karatAM yuharasika azvo khIlA ukheDIne tathA vairIne mada utAravA talasI rahelA madonmatta hAthIe AlAna staMbhe ukheDIne paNa siMhadvAra pAse yuddhanI vATa jotA AvI ubhA. subhaTonAM zastrA khaNakhaNATa gAjavA lAgyAM. khubI e ke-Ama chatAM dharmarAjAnA peTanuM pANI paNa halatuM nathI ! e kAMI jhApuruSa che? siMha jevA puruSa zreSTha che. siMhane goLI vAgI hoya, zarIramAM ArapAra utarI gaI hoya te ya AkhI Deka pheravIne na jue. Doka vAMkI kya vinA TeTI AMkhe jarAka pAchI najara kare. ene kahevAmAM Ave che "siMhAvakana." tema ja A aNadhAryA ulkApAtathI a5ya akaLAyA vinA dharmarAjAe arjunane zAMta hukama karyoH "bhAI! je te khare. A acAnaka yuddhanAM nagArAM kema vAMgyA ? zuM A kolAhala?' ane sahadevane AjJA paDecADI. sahadeve nilane. nile AvIne bhImasenane pUchyuM: "bhAI! dharmarAjA pUchAve che ke-A zAnAM nagArAM vagADo cho?' bhImasene upekSA karI ane nagArAM cAlu rAkhyAM! nakula nA bhAI bhImasenane zuM kahe? sahadevane banI bInA jaNAvI. sahadeva AvyA. bhImasene tene ya na sAMbhaLyA. sahadeve jaIne arjunane A vAta karI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 24 : mAmAnI unnatinA upAya ajuna jAte AvyA. paNa gadAyuddha-niSNata bhIma tene gAThe? kahI dIdhuM: "dharmarAjane jANavuM haze te jAte Avaze' ane nagArAM gagaDAve ja rAkhyAM ! arjuna paNa bhImane zuM kare? teNe jaIne yudhiSThirane kahyuM. dharmarAjA pite padhAryA. ADI najare moTAbhAIne AvatA joIne Dabala jerathI nagArAM vagADavA mAMDyAM. najIka padhAryA jeIne praNAma karyA. yudhiSThire bhAIne bAthamAM laIne vahAlathI pUchayuM: "bhAI ! A zAnAM nagArAM ?" mahensavanAM nagArAM! bhIme yudhiSThirane kahyuM. "moTAbhAI! A kAMI yuddhanAM nagArAM nathI, Aja mAre mahatsava che, enAM A nagArAM che." yudhiSThire pUchayuM: "vahAlA baMdhu bhImasena ! Aje e kyo mahatsava che?" bhImasene kahyuM ke-"bhAI yudhiSThira ! Ajane utsava apUrva che, jJAnIo te kahe che ke AyuSyane kSaNane ya bharUse nathI, paraMtu Aje mane khAtrI thaI che ke-mArA vaDIla badhu yudhiSThira atyArathI covIsa kalAka sudhI to amara ja che. A mahatsava je te che!' vAta sAMbhaLI yudhiSThira te stabdha ja thaI gayA! belyAH "A vaLI koNe kahyuM ?" brAhmaNa tarapha AMgaLI karI bhImasene kahyuM ke-A brAhmaNane "kAle Avaje' ema Apa satyavAdI tyAre ja kahe ke-"ApazrI AvatI kAla sudhI to che ja, ema ApazrIe jANyuM heya." dharmarAjA marma pAmI gayA. brAhmaNane AzvAsana ApI premathI uThADIne Icchita dAna ApavA pUrvaka dAnadharmane pite ghaDelo 9 thI 1rane niyama bhUla rUpe jaNavAthI bhUMsI nAMkhyo ! dAtAnA saMbaMdhIo tathA paricArake paNa Ama AtmAnI unnati mATe jIvatA ke jeo A rIte avasara pAmIne dAtA enuM paNa AtmAnI unnati tarapha lakSa deratA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 35 : AtmAnI unnatinA upAyo DAkaTara dardIne pUche, "tane zuM thayuM che?" dAnadharma sauthI pahelo kahyo. pitAnuM te sahu bhare che. kukaDI paNa ukaraDe pitAnuM tathA baccAnuM poSaNa kyAM nathI karatI? durgatinA hisAbe ApaNe joI gayA ke dharma vinAnuM mAnava jevuM anupama chavana paNa bhAre jokhamI che. AthI ja AtmAnI unnati IcchanAra mAnavIne dharma Avazyaka che. jJAnIe mAnavane dharma kahyo. kemake-te mana para le te vaparano upakAra karI zake tema che. ekendriyAdi pAMgaLA prANuo zuM karavAnA? tene pravacana zuM kare? pravacanane sAra ekaja ke "sarva prANI sevA mAge che mATe sevA kare." eka paragaju vaidya hate. niSNAta temaja dharmaniSTa hatuM. enA haiyAmAM sevAdharma ja hatuM. gAme-gAma ghare-ghara pharI padaranI paNa davA karo. eka garIba jhUMpaDAmAM te peThe. garIba mAbApa, hINakSINa dardInI pAse lamaNe hAtha TekAvI raDatAM beThAM hatAM. sAta divasathI pitRbhakta garIba dIkaro tA phaphaDato hato. khAvAnAM sAMsAmAM vaidya kyAMthI lAve ? vaidyanA haiyAmAM dayA hoya te AvA vakhate te chAnI rahe ? AvAne tyAMya paisA maLe to ja jAya? A upakArI vaidya te vagara teDe gayA. mAne pUchyuM. mAe kahyuM: "bhAI! mArA A ekanA eka chokarAne sAta divasathI tAva Ave che. khAdhuM nathI.' svArthIo sevAnA bUmabarADa game teTalA mAre, chApAmAM jAherAta kare, phaMDaphALA ugharAve, paNa joze to temAM sAcI sevAnI A gaMdha paNa hatI nathI. sevAmAM svArthane te sarvathA homI devo paDe che. vaiSe joyuM to nADamAM roga jaNAya nahi. AjanA DokaTare bhuMgaLAM mUke, chatAMya dadIne pUcheH "tane zuM thayuM che?" alyA! tyAre bhuMgaLAne artha ze? pachI vaLI pheTanuM kahe. lehI tapAsavAnuM kahe, daza-vaza ijakazane ghecavAne bAne krI tarIke cheDelA garIbone ya cArja * uThAve! vAta maryAdita samaya ja kare! sIdho javAba na Ape ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAtmAnI unnatinA upAyo : 36 ? eka vAta be vAra na pUchAya! jarA khurazI sArI na maLe te sAheba nArAja thAya! AvA vaida-DokaTara vagara paise sevA kare te ya sevaka kema Thare? sevaka te samarpita heya. A vaidya saMgha hato. niSNAta hate. evo nADIvaidya hato ke-nAthI ja darada jANe. pahelAM evA nADIdyo hatA ke-daradI zuM khAdhuM te chUpAvI na zake. pUchavAmAM Ave ke-"zuM khAdhuM?" daradI gAMThIAne badale bhajiyAM kahe, te vaigha pakaDI pADe. kAraNa ke teonuM lakSa nANuM tarapha nahi paNa AtmA tarapha hatuM. ApaNe ghaNuM AgaLa vadhavAnuM che vAta ema hatI ke-pelo putra pAna-bIDIne sAmAnya che karato hato. bIDI vecatAM dANa AvatAM temAM mAtA-pitA ane pite ema traNa jaNAnuM peTa bharAtuM. eTalA ja mAtra dANa AvatA. devage betraNa divasa lAga dANuM eAchA AvyA. pite khAya to mAtA-pitA bhUkhyAM rahe, e ciMtAthI putra- mitrane tyAM khAdhuM che' ema kahI mukha pATiyA vinA lAgaTa bhUkhyo rahyo. ene A bhUkhane kALIo tAva. pachI te kamAine kANu lAve ? eTale badhAyanuM anna baMdha thayuM! Ama bhUkhamAM bhaLI ciMtA ! Ama putranA tAvanuM kAraNa hatuM mAtA-pitAnI bhakti. AnuM nAma putra!ke mAtRpitR bhakta AtmAnI unnati AvA putra sAdhI jAya. Aja te vIsamI sadI, svataMtratAne jamAne, mAne kahI de kevI rUDhI custa che? TakaTaka karyA ja kare che ! mArI vAIpha to meTrizyaleTa che, suzikSita che, nobala che.' AvA putra mA-bApanuM zuM ukALe? mAbApanuM na ukALe te AtmAnuM zuM ukALavAnA hatA? pele bhUkhyA rahenAra paNa jena na hatuM, jena hatA. jene te adama kare. jena tathA Itara saMskRtimAM pharaka ahiM udhAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 37 : AtmAnI unnatinA kapAyA thAya che. jaina bAlaka tArakanA khamIrage cAlatAM cha-akrama kare. jyAre itaromAM upavAsa kare tyAre to e upavAsanI yAdI ene daza vAra khAvAnuM maMgAve! kahevarAve upavAsa ane aDhIzera pharALa kare ! AtmatimAM jaina bALapaNa ATale AgaLa heya. ApaNe kayAM ubhA chIe e vicArI ghaNuM AgaLa vadhavAnuM che. mAnuM nAma sevaka ane sevAdhAma - pelA vaidyane nADamAM rega na jaNAya. mA-bApathI sAmAnya saMyogonI kALajIpUrvaka mAhitI meLavI lIdhI. mAbApane jarA bahAra javA vinavIne dardI chokarAne vaide vahAlathI kahyuM: "bhAI! mUMjhAIza nahi. tAre rega parakhAya. le A paccAsa rUpIA. e ja tArI davA che!' pele kaheH "na lauM. 'garIba AtmAnuM paNa kevuM suMdara AtmaghaDatara? kharekhara, gyane ApavuM paNa mukela che. vaide khubI karIH "bhalA AdamI! te tArAM mA-bApa jIvaze zI rIte ? kamAya tyAre pAchA Apaje!" A rIte parANe rUpIyA ApyA. kyA hRdaye A thayuM haze? vicAre. AnuM nAma kahevAya sevaka ane sevAdharma. ApaNane paNa AvuM gamI jAya che ne? game che to karavA mAMDaje, AtmAnI unnati karavI che ne ? karavI heya te Ama thaze. vaide parANe rUpiyA dIdhA ane tene rega. maTADyo. A sevAdharmamAM vede pacAsa jeDyA temAM "dAnadharmane samAveza thAya che, garIba kuTuMbanA gharamAM pesIne nirdhana dardInI paNa sAravAra mATe khAsa kAIne dardIne letAM saMkeca na Ave e rIte padaranA paNa rUpIA mAtA-pitAne dUra karIne dadIne samajAvIne ApyA, e sadAcArarUpa zIladharmane samAveza thAya che, ane uttama bhAvanA te pratyakSa ja hovAthI bhAvanAdharmane paNa samAveza thAya che. A rIte dAnadharma jema cAra prakAranA dharmamAM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI unnatinA upAyo : 39 : - - - - - - - - - - - - eka vAta be vAra na pUchAya! jarA khurazI sArI na maLe te sAheba nArAja thAya! AvA vaida-DokaTare vagara paise sevA kare te ya sevaka kema Thare? sevaka te samarpita hoya. A vaidya savaidya hato. niSNAta hatA. e nADIvaidya hatA ke-nAthI ja darada jANe. pahelAM evA nADIvaidyo hatA ke-daradI zuM khAdhuM te chUpAvI na zake. pUchavAmAM Ave ke-"zuM khAdhuM?" daradI gAMThIAne badale bhajiyAM kahe, te vaidya pakaDI pADe. kAraNa ke-teonuM lakSa nANuM tarapha nahi paNa AtmA tarapha hatuM. ApaNe ghaNuM AgaLa vadhavAnuM che vAta ema hatI ke-pele putra pAna-bIDIne sAmAnya dhadho karato hato. bIDI vecatAM dANa AvatAM temAM mAtA-pitA ane pite ema traNa jaNAnuM peTa bharAtuM. eTalA ja mAtra dANuM AvatA. devage betraNa divasa lAga dANuM eAchA AvyA. pote khAya te mAtA-pitA bhUkhyAM rahe, e ciMtAthI putra-mitrane tyAM khAdhuM che' ema kahI mukha pAlaDyA vinA lAgaTa bhUkhyo rahyo. ene Avyo bhUkhane kALIo tAva. pachI te kamAine kaNa lAve ? eTale badhAyanuM anna baMdha thayuM! Ama bhUkhamAM bhaLI ciMtA ! Ama putranA tAvanuM kAraNa hatuM mAtA-pitAnI bhakti. AnuM nAma putra! ke mAtRpitR bhakta AtmAnI unnati AvA putra sAdhI jAya. Aja to vIsamI sadI, svataMtratAne jamAne, mAne kahI de-"kevI rUDhI custa che? TakaTaka karyA ja kare che ! mArI vAIpha te meTrikyuleTa che, suzikSita che, nebala che.' AvA putra mA-bApanuM zuM ukALe? mAbApanuM na ukALe te AtmAnuM zuM ukALavAnA hatA? pelo bhUkhyA rahenAra paNa jena na hatuM, ajena hatA. jene te adama kare. jena tathA Itara saMskRtimAM pharaka ahiM udhAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 07 : AtmAnI unnatinA upAya. thAya che. jaina bAlaka tArakanA khamIrage cAlatAM dra-akrama kare. jyAre itaramAM upavAsa kare tyAre to e upavAsanI yAdI ene daza vAra khAvAnuM maMgAve! kahevarAve upavAsa ane aDhIzera pharALa kare! AtmonnatimAM jene bALapaNu ATale AgaLa heya. ApaNe kayAM ubhA chIe e vicArI ghaNuM AgaLa vadhavAnuM che. mAnuM nAma sevaka ane sevAdhAma! - pelA vaidyane nADamAM rAga na jaNAya. mA-bApathI sAmAnya saMyogonI kALajIpUrvaka mAhitI meLavI lIdhI. mA-bApane jarA bahAra javA vinavIne dardI chokarAne vaide vahAlathI kahyuM: "bhAI! mUMjhAIza nahi. tAre rAga parakhAya. le A paccAsa rUpIA. e ja tArI davA che!" pelo kaheH "na lauM. 'garIba AtmAnuM paNa kevuM suMdara AtmaghaDatara? kharekhara, gyane ApavuM paNa mukela che. vaide khubI karIH "bhalA AdamI ! te tArAM mA-bApa jIvaze zI rIte ? kamAya tyAre pAchA Apaje!" A rIte parANe rUpIyA ApyA. kayA hadaye A thayuM haze? vicAre. AnuM nAma kahevAya sevaka ane sevAdharma. ApaNane paNa AvuM gamI jAya che ne? game che to karavA mAMDaje, AtmAnI unnati karavI che ne? karavI heya te Ama thaze. vaide parANe rUpIyA dIdhA ane tene rega maTADyo. A sevAdharmamAM vede pacAsa jeDyA temAM "dAnadharmane samAveza thAya che, garIba kuTuMbanA gharamAM pesIne nirdhana dardInI paNuM sAravAra mATe khAsa rokAIne dardIne letAM saMkoca na Ave e rIte padaranA paNa rUpIA mAtA-pitAne dUra karIne dadIne samajAvIne ApyA, e sadAcArarUpa zIladharmane samAveza thAya che, ane uttama bhAvanA te pratyakSa ja hevAthI bhAvanA dharmane paNa samAveza thAya che." A rIte dAnadharma jema cAra prakAranA dharmamAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ yazovi, bhAvanaga2. bollers Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com