Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ZINI पान
પુસ્તક ૩૪
२ . ला५६.
આત્મ સં'. ૪૧ વીર સં. ૨૪૬૨ ३. 1-४-०
प्राडा निमात्मानहसला
भावना
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છે વિષય-પરિચય.
Ca®eb 280 288છે. અપરાધ ક્ષમા સ્તવન, ૨ સમ્યમ્ જ્ઞાનની કુંચી. ૩ ધામિક ઉદારતા. ... ( બાબુ સાહેબ પૂરણચંદજી હાર. ) ૪ આત્માની શોધમાં (લે. ચોકસી ) ... ... ૫ જૈન દર્શનની દષ્ટિએ મનનું સ્વરૂપ. ( સંપાદક V. ) ... ૬ સુભાષિત પદ સંગ્રહ. ( સ. કે. વિ. )... ... ... ૭ મારવાડની યાત્રા ( લે. મુનિશ્રી ન્યાયવિજયજી ) ... ... ૮ સ્વીકાર અને સમાલોચના. ... ... ... ૯ શેઠ પ્રેમચંદ રતનજીને ખેદજનક સ્વર્ગવાસ. ...
બને ભાગની થેલી નકલ સીલીકે છે— શ્રી બૃહતકપસૂત્ર બીજો ભાગ,
(મૂળ, ભાષ્ય, ટીકા સહિત. ) અતિમાન્ય આ છેદસૂત્રનો બીજો ભાગ પ્રાચીન ભંડારાની અનેકલિખિત પ્રતા સાથે રાખી અથાગ પરિશ્રમ લઈ સાક્ષરવર્યો મુનિરાજશ્રી ચતુરવિજયજી મહારાજ તથા મુનિરાજ શ્રી પુણ્યવિજયજી મહારાજે સંશોધન કરી તૈયાર કરેલ છે.
પ્રથમ ભાગ કરતાં બાર ફેામને વધારો થતાં ઘણાજ માટે ગ્રંથ થયેલ છે અને તે સુંદર હુ ઉંચા ટકાઉ કાગળ ઉપર, સુંદર શાસ્ત્રી અક્ષરોમાં, શ્રી નિર્ણયસાગર પ્રેસમાં માટે ખર્ચ કરી છપાવેલ છે. સુશાભિત મજબુત કપડાનું બાઈ ઢીંગ કરાવ્યું છે. આવું પ્રાચીન સાહિત્ય સુંદર રીતે પદ્ધતિસરનું પ્રકાશન ફક્ત આ સભા જ કરે છે. જૈન જૈનેતર વિદ્વાન અને હિંદની કોલેજના પ્રોફેસર, પાશ્ચિમાન્ય અનેક વિદ્વાન મુક્તક ઠે પ્રશંસા કરે છે. કિંમત રૂા. ૬-૦-૦ લેવામાં આવશે. (પિસ્ટેજ જુદું’) ---
શ્રી જૈન આમાનંદ શતાબ્દિ સિરિઝના છપાતાં ગ્રંથા. ૧ શ્રી ત્રિષષ્ઠિલાકા પુરૂષ ચરિત્ર ( મૂળ દશે પર્વો ) પ્રત તથા
| બુકાકારે. (નિર્ણયસાગર પ્રેસમાં ) ૨ ધાતુ પારાયણ.
૩ શ્રી વૈરાગ્ય ક૯પલતા ( શ્રી યશોવિજયજીકૃત )
| પ્રાકૃત વ્યાકરણ ટુદ્ધિ કાતિ. શ્રી ત્રિષષુિલાકા પુરૂષ ચરિત્ર (પ્રથમવ ) તૈયાર થઈ ગયું છે. ( બુક કારે તથા પ્રતાકારે ) બાઈડીંગ થાય છે. કિંમત રૂા. ૧-૮-૦ (પાસ્ટેજ જુદુ' ) બીજા ને તૈયાર થાય છે.
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનદ પ્રકાશ.
ટુઃal
शुद्धं यो ज्ञानं विरतिमेव चाप्नुवति ।
मित्तमपीदं येन सुलब्धं भवति जन्मः ॥१॥ સમ્યગદર્શનથી વિશુદ્ધ થયેલા નાના અને ચારિત્રને જે પ્રાપ્ત છે. કરે છે તે મનુષ્યને જન્મ દુઃખનિમિત્ત હોવા છતાં સાર્થક-મુક્તિ- ગમન યોગ્ય થાય છે. ”
તત્ત્વાર્થ ભાષ-શ્રીમદ્ ઉમાસ્વાતિ-વાચક.
પુત5 રૂ૪ } વીર લં. ૨૪૬૨. માત્રા, ગારમ . ક. 3 દૃ દ ૨ નો.
अपराध क्षमा स्तवन.
(વસંતતિલકા) દીધાં ન કઈ ભવમાં પ્રભુ ! અન્નદાન,
ભૂલ્યા અનન્ત ભવ આતમ તત્ત્વજ્ઞાન; આવ્યો શરણ હે પ્રભુજી ! હમારા,
સર્વોપરાધ વિભુ ! માફ કરો હમારા. ૧. કે ઈ સમે જીભ વડે જૂઠંડું વદાયું,
વિશ્વાસઘાત વનમાંહિ વળી ભમાયું; દુલ્યા પ્રપંચ કરી દીન જીવો બિચારા,
સર્વોપરાધ પ્રભુ ! માફ કરો હમારા. ૨. જાણ હશે નહિ ત્રિયા યમદ્વારબારી,
કામાંધ કૂર થઈ કૃત્ય કર્યા વિકારી; સેવ્યા નહિ સદગુરૂ કદી માની સારા,
સર્વોપરાધ પ્રભુ ! માફ કરે હમારા. ૩.
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ.
આત્મા સમાન જીવ સર્વ નહિં જ જાણ્યા,
ખોટા ખરેખર ઉરે અભિમાન આણ્યા; જાણ્યાં ન સ્વપ્ન સરખાં સુત ભ્રાત દારા,
સર્વાપરાધ પ્રભુ ! માફ કરે હમારા. ૪. મદ્યાદિપાન પણ કઈક જન્મ કીધાં,
સગ્રંથદાન નહિ કઈક કાળ દીધા; દુર્ભક્ષભક્ષ કરી કાળ વહ્યા નઠારા,
સર્વોપરાધ પ્રભુ ! માફ કરો હમારા. ૫. સેવ્યા ન સજજનતણું સુખદ પ્રસંગ,
સેવ્યા અસજજન જનો ઉર લાવી રંગ; કીધા કષાય અભિમાનદશાથી પ્યારા,
સર્વા પરાધ પ્રભુ! માફ કરો હમારા, ૬. મેહસ્વરૂપ મધુમાં મધમાખ થઈને,
ચોટયું મલીન મન વારંવાર જઈને; દેખ્યા જરૂર દુઃખના અતિ કષ્ટભારા,
સર્વાપરાધ પ્રભુ ! માફ કરે હમારા. ૭. દુષ્કર્મ પાશ મુજને દઢ રીત લાગે,
એથી અગ્ય પથને નથી નાથ ! ત્યા; પાશપ્રહાર સહુના દુઃખ આપનારા,
સવપરાધ પ્રભુ ! માફ કરો હમારા. ૮. સંસારજાળ તજી હાય લીધી તમારી,
એ આપદા અખિલ નક્કી જ ઘ વિદારી; છે આ૫ નિર્ભયશિરે કર સ્થાપનારા,
સર્વાપરાધ પ્રભુ ! માફ કરો હમારા. ૯. આ જીવરૂપ મીન જ્ઞાનસ્વરૂપ વારિ,
વિના બહુ તલસતું પણ તે તમારી; લઈને થયું અજિત જ્ઞાનની શ્રેષ્ઠ ધારા,
સર્વોપરાધ પ્રભુ ! માફ કરો હમારા. ૧૦.
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમ્યગ જ્ઞાનની કુંચી. પરમાત્માનું શુદ્ધ સ્વરૂપ. ( જુદા જુદા ધર્મોની દષ્ટિએ)
(ગતાંક પૃષ્ઠ ૧૦ થી શરૂ ) “ તિ ” એ અર્થને નિદર્શક છે. અલ્લાહ એટલે ઈશ્વર. અલ્લાહ અનાદિ, અનુત્પન્ન ચેતન તત્ત્વ છે.
“God” ( પરમાત્મા ) એ શબ્દનો અર્થ “ મૂર્તિપૂજા કે અધમી દેવ ” એમ એક કાળે થતો હતો. “God' શબ્દમાં છું, છે અને તે એ ત્રણ અક્ષરે અનુક્રમે પ્રભુની અનંતતા, સંપૂર્ણતા અને પ્રકાશમયતાના સૂચક છે. “G ” અક્ષરમાં સ્વયંભૂતાનું ભાન પૂર્વકાલીન મહાપુરૂષોને થતું હતું એ મી. બેઈલીને મત છે. God એટલે શાશ્વત, સ્વયંભૂ અને ચૈતન્યવંત પરમ આત્મા એમ કહી શકાય.
પશીયન “ખુદા” (ખુદ-આ ) શબ્દને “ સ્વયમેવ આગમનકર્તા ” એવો અર્થ થાય છે. ખુદાનું સ્વયંભૂત્વ આથી નિર્દિષ્ટ થાય છે. ખુદાની અનાદિ તરીકે ગણના થાય છે. ખુદા એટલે મૂળ ચૈિતન્ય કે જીવન એમ પશીયને માને છે. ભૌતિક દ્રવ્યનું અસ્તિત્વ ચેતનાનાં અસ્તિત્વનું અનુગામી હોવાને પશીયનને સ્પષ્ટ મત છે.
જહોવાહ” (હવેહ) એ શબ્દ “ જીવન્ત સત્ય વસ્તુ” નો વાચક છે.+ “હું છું' એ સંજ્ઞાસૂત્ર ચેતના કે જીવન એટલે “જીવન્ત સત્ય વસ્તુ” એ ભાવ ઉપર નિર્ભર રહે છે. આ સંજ્ઞાસૂત્ર જૈનોના અભાવનિક્ષેપનાં એક દષ્ટાન્તરૂપ છે. દેવત્વ (પરમેશ્વરત્વ) એ જીવનથી અભેદ્ય ગુણ હેવાથી
* The Lost Language of Syınbolism,' Vol. II. P. 364 - 365 + The Lost Language of Symbolism,' Voe. I P. 302. * નિક્ષેપના ૪ પ્રકાર નીચે પ્રમાણે છે –
* નિક્ષેપનું લક્ષણ-અજ્ઞાન, સંશય, વિપર્યય કે અનધ્યવસાય દૂર કરવાપૂર્વક યથાસ્થાન સંસ્થાપન કરવા માટે શબદના અર્થની રચના કરવી તે નિક્ષેપ છે. અપ્રસ્તુત અર્થને દૂર કરવારૂપ અને પ્રસ્તુત અર્થને સ્કૂટ કરવારૂપ ફળવાળા નિક્ષેપના નામ, સ્થાપના, દ્રવ્ય અને ભાવ એ ચાર પ્રકાર છે. તેના લક્ષણો નીચે મુજબ શાસ્ત્રોમાં કહેલા છે.
૧ નામ નિક્ષેપનું લક્ષણ-પર્યાયવડે જેને નિર્દેશ ન થઈ શકે તેવું અન્ય અર્થમાં રહેલું, મૂળ અર્થથી નિરપેક્ષ, ઈરછાનુસાર પાડેલું અને પદાર્થ રહે ત્યાં સુધી રહેલું છે.
*
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૮
શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ. અને અસ્તિત્વ એ જીવનની વિશિષ્ટતા હોઇને, ઇશ્વર એટલે અસ્તિત્વમાન પરમ આત્મા એવો અર્થ નિપન્ન થાય છે. સર્વ શાસ્ત્રમાં ઈશ્વરનાં અસ્તિત્વને સ્વીકાર પ્રાયઃ થાય છે. ઈશ્વર એટલે ચિતન્ય. ઈશ્વર એટલે જીવનની પ્રતિમૂર્તિ, પારસીઓમાં ઈશ્વરનું એક નામ “અહમી' છે. અહમી એટલે “ હું છું’ એવો અર્થ થાય છે. “ અહમી યત અહમી ” ( હું છું તે ) એ વાક્યથી પરમાત્માનાં સ્વરૂપ ઉપર સુંદર પ્રકાશ પડી શકે છે. ઈશ્વરના અસ્તિત્વ આદિના સંબંધમાં ઈશ્વરવાચક અનેક શબ્દોથી આમ અનેક રીતે આવિષ્કાર થાય છે. ઈશ્વરની વિદ્યમાનના, મહત્તા આદિનું તેથી સુંદર નિદર્શન થઈ શકે છે.
ખ્રિસ્તી ધર્મની દૃષ્ટિએ વિચારતાં “ હું છું તે શું ? એવું પરમાત્માનું સ્વરૂપ જણાય છે. પરમાત્માએ મેઝીઝને પિતાનાં સ્વરૂપનું નિદર્શન એ રીતે જ કર્યું હતું ( Exodus, II 147 ) તે પછી મેઝીઝને ઈઝરાઈલ પ્રદેશમાં પરમાત્મા તરફથી મેકલવામાં આવ્યા હતા સામામિ એ સૂત્રથી પરમાત્માનાં સ્વરૂપ વિષયક હિન્દુ ધર્મની માન્યતા વ્યક્ત થાય છે. સોડમાંમ એટલે “હું તે શું કામ મf (“ હું જે છું તે છું ”) એ વાકયથી પણ પરમાત્માનાં સ્વરૂપ સંબંધી હિન્દુ ધર્મનાં મંતવ્યને યથાર્થ ભાવ આવી શકે છે. જીસસ કાઈ આબ્રાહામનાં અસ્તિત્વ પહેલાં પિતાનાં અસ્તિત્વનું સૂચન કરવા નિમિત્તે પોતાનાં જીવનનો નિર્દેશ કરતાં ‘હું છું” એ શબ્દ વાપર્યા હતા.
પરમાત્માના આ પ્રમાણે ઘણા ઘણા અર્થો આપણે જોયા. પરમાત્માનાં સ્વરૂપ સંબંધી આપણે જુદાં જુદાં દૃષ્ટિબિંદુએથી વિચારણા પણ કરી, પણ એ સર્વમાં પરમાત્મા સૃષ્ટિને કર્તા હોય એવું કોઈ રીતે નિપન્ન નથી થતું. - ૨ સ્થાપના નિક્ષેપનું લક્ષણ –વાસ્તવિક અર્થથી શન્ય તેમજ નબુદ્ધિથી તેના જેવા આકાર કે અનાકારરૂપે અન્ય પદાર્થોમાં તેનો આરોપ કરવો તે
૩ દ્રવ્ય નિક્ષેપનું લક્ષણ- ભૂત તેમજ ભવિયના કારણને અથવા અત્યારે વિદ્યમાન પરંતુ ભૂત, ભવિષ્યના પરિણામની મતા તે
૪ ભાવ નિક્ષેપનું લક્ષણ-વિવક્ષત ક્રિયાના અનુભવથી યુકત જે જે ક્રિયાથી વિવક્ષા કરવામાં આવે તે તે ક્રિયાના અનુભવ સહિત જે જે હોય તે તે અપેક્ષા તે ભાવનું લક્ષણ.
( કમીટી ) * Isis Unveiled, Vol. II, page 221; A vesta, XVII, 420. + Isa yasya upanishad, 16. † See The Fountain - Head of Religion' by Gangaprasad
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
''
@@@ @@@@@@@@@@ @@@
ધાર્મિક ઉદારતા @ @ @ - ગતાંક પૃષ્ઠ ૨૦ થી શરૂ. @ @ @ @ જુદા જુદા જૈનેતર વિદ્વાનોએ રચેલા મહત્વપૂર્ણ ગ્રંથોના નામ લઈ જૈનાચાર્યોએ પિતેજ અને વિદ્વાનોએ કાવ્યો અને
સાહિત્ય કૃતિઓ રચેલા છે – ( ૧ ) વ્યાકરણ–તત્ર સૂત્ર:
૧. વર્ધમાનરિકન કાતંત્રવિસ્તાર.' ૨. સો કીર્તિસૂરિકૃત ‘કાનંતપંજિકા વૃત્તિ. ૩. જિનપ્રભસૂરિકૃત “કાતંત્ર વિભ્રમ વૃત્તિ ૪. ચારિત્રસિંહકૃત કાતંત્રવિભ્રભાવશૂરિ. ૫. મેરૂતુંગરિકૃત બાલાવબેધ' વૃત્તિ. ૬. વિજયનન્દનત “કાતંત્રતા.” ૭. દુસિંહકૃત વૃત્તિ, ૮. પૃથ્વીચંદ્રસૂરિકૃતિ દર્ગસિંહ વૃત્તિ. ૯ મુનિશેખરકૃત વૃત્તિ. ૧૦ પ્રબોધભૂત્તિકૃત દુર્ગાદપ્રબંધ' વૃત્તિ. ૧૧. મુનિચંદસૂરિકૃત વૃત્તિ. ૧૨. ગૌતમકૃત “કાતંત્રદીપિકા'
૧૩, વિજયાનંદકત “ કાતંત્રેલર.” (૨) પાણિનિ–૧. રામચંદ્રલિંકૃત ધાતુપાઇ” ટીકા. કોઈ પરમાત્માએ સૃષ્ટિનું સર્જન કર્યું એ મંતવ્ય બુદ્ધિથી સાયપર લાગે છે. આથી ઘણાયે આધુનિક વિચારકે પરમાત્માને સૃષ્ટિના કર્તા તરીકે માનવાને વિચાર ત્યજી દીધો છે એ સર્વથા યુક્ત છે,
ઘટિકાયંત્ર(ઘડીઆળ )નાં અસ્તિત્વથી તેના કર્તાની વિદ્યમાનતા સિદ્ધ થાય છે. ઘટિકાયંત્રનું દાન લઈને રષ્ટિને કોઈ કર્તા હોવાનો મત પ્રતિપાદિત કરવા યત્ન રોવવો એ ઈષ્ટ નથી. રષ્ટિનો કાઈ કર્તા છે એવા મંતવ્યથી ઇંદ્રિયોથી દ્રશ્ય પ્રમાણાનો પણ અસ્વીકાર થાય છે એ ખાસ સમજવાનું છે. અસત્ય ઉપર જે ધર્મસિદ્ધાન્તો નિર્ભર રહે તે ધર્મસિદ્ધાતો સ્વીકારથીય ન થઈ શકે. ધર્મસિદ્ધાતોની પ્રતિપત્તિ સત્ય વિના શકય નથી. ધમ-મંતવ્યોનું વાસ્તવિક પ્રતિપાદન સ થી જ કરવું જોઈએ. સત્ય વિના પ્રતિપાદિત થતાં ધર્મ -મંતવ્યો એ ધર્મ નથી પણ અધમ છે, એવાં કદાગ્રહયુક્ત ધમ-મંતવ્યોને સર્વથા તિલાંજલી આપવી ઘટે છે.
ગયાં પ્રકરણમાં રષ્ટિ–ઉત્પતિ અને તેના આનુષંગિક પ્રશ્ન સંબંધી વિચારણા કરવામાં આવી છે. મનુષ્ય જાતિનો કર્તા કઈ (પરમાત્મા વિગેરે) છે કે નહિ એ સંબંધી એમાં નિરૂપણ થયું આથી એ પ્રશ્ન પણ આપણે વિચારવાનું રહે છે.
( ચાલુ)
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
-
-
- -
- -
- -
1 1
૩૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. ( ૩) સિદ્ધાન્તચન્દ્રિકા:–૧. સદાનંદકૃત “સુબોધિની ' ટીકા. ( ૪) મુગ્ધબોધ:–૧. કુલમંડનકૃત “મુગ્ધાવધ ઉક્તિક.' ( ૫ ) કાશિકાન્યાસ –૧. જિતેંદ્રબુદ્ધિકૃત. ( ૬ ) કવિ કપમ:–૧. વિજયવિમલકૃત અવચુરિ. ( ૭ ) સારસ્વત:
૧. સહજકીર્તિકૃત વૃત્તિ. ૨. ભાનચંદ્રકૃત ટીકા. ૩. દયારત્નકૃત વૃત્તિ. ૪. મેધર કૃત “ટુંદ્રિકા ' વૃત્તિ. ૫. યતીશકૃત “સારસ્વતદીપિકા ” વૃત્તિ. ૬. ચંદ્રકીર્તાિકત વૃત્તિ. ૭. નયસુંદરકૃત ટીકા. ૮. શ્રી મંડનકૃત સારસ્વત
મંડન ટીકા. ( ૮ ) વાક્યપ્રકાશ:–૧. ઉદયધર્મકૃત ટીકા. ૨. હકકૃત ટીકા ૩. રત્નસૂરિકૃત ટીકા. ( ૯ ) અનિટુકારિકા:–૧. ક્ષમામાણિકૃત અવચૂરિ. ૨. હકીર્તિકૃત વૃત્તિ (૧૦) શબ્દભેદ – જ્ઞાનવિમલકૃત “ શબભેદપ્રકાશ' વૃત્તિ (કર્તા મહેશ્વર કવિ )
અલંકાર, વૃત્ત રત્નાકર:–૧. સોમચંદ્રસૂરિકૃત ટીકા ૨. હર્ષકીર્તિત ટીકા. ૩. સમયસુંદરકૃત ટીકા. શ્રતધ:–૧. હરાજકૃત ટીકા ૨. હર્ષકીર્તિકૃત ટીકા. છન્દશાસ્ત્ર-૧. વર્ધમાનસૂરિકૃત ટીકા. ૨. શ્રી ચંદ્રસૂરિકૃત ટીકા. ૩. પદ્મપ્રભસૂરિસ્કૃત ટીકા. ૫ગલસાર – ૧. વિવેકકીર્તિકૃત ટીકા. કાવ્યાલંકાર:–૧. નમિસાધુકૃત ટીકા. કાવ્યપ્રકાશા–૧. યશોવિજયકૃત ટીકા. ૨. માણિજ્યચંદ્ર “ કાવ્યપ્રકાશસંકેત ” ગાથાસપ્તશતી:–૧. ભુવનપાલ કૃત વૃત્તિ. વિશ્વમુખમંડન:-૧. શિવચંદ્રકૃત ટીકા. ૨. જિનપ્રભસૂરિકૃત ચૂર્ણિ
કાવ્ય. કાદમ્બરી –
૧. સુરચંદ્રકૃત ટીકા. ૨. મદનમંત્રિકૃત “કાદંબરીદર્પણ” ટીકા. ૩. ભાનુચંદ્રકૃત
ટીકા (પૂર્વ ખંડ). ૪. સિદ્ધિચંદ્રકૃત ટીકા. (ઉત્તરખંડ) ભદીકાવ્ય –૧. કુમુદાનંદકૃત “સુબોધિની ટીકા, રધુવંશ –
૧. ચારિત્રવર્ધકૃત “શિશુહિતષિણી' ટીકા. ૨. ધર્મમેકૃત “સુબોધિની ' ટીકા છે. સુમતિવિજયકૃત “સુગમાન્ડયા’ ટીકા. ૪. સમુદ્રસૂરિકૃત ટીકા. ૫. રત્નચંદ્રકૃત ટીકા. ૬. વિજયગણિત ટીકા. ૭. સમયસુંદરકૃત ટીકા.
૮. ગુણવિજયકૃત ટીકા. કુમારસંભવઃ
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધાર્મિક ઉદારતા.
૩૧ ૧. વિજયગણિત વૃત્તિ. ૨. લક્ષ્મીવલ્લભકૃત ટીકા. ૩. ચારિત્રવર્ધનકૃત “શિશુહિતેષિણી ' ટીકા. ૪. મુનિમતિરત્નકૃત ' અવચૂરિ. ” ૫. જિનભદ્રસૂરિકૃત
બાલધિની” ટીકા. મેઘદૂત – ૧. ક્ષેમહંસકૃતવૃત્તિ. ૨. મહીમેરૂકૃત ‘બાલાવબોધ' ટીકા. ૩. સુમતિવિજયકૃત
‘અવચૂરિ ૪. મેરૂતુંગરિકૃત વૃત્તિ. ૫.મહિમસિંહકૃત ટીકા ૬. આસડસ્કૃત ટીકા. નિષધ: -
૧. જિનરાજસૂરિકૃત ટીકા. ૨. શ્રીનાથસૂરિકૃત “પધપ્રકાશ' ટીકા.
૩. ચારિત્રવર્ધકૃત ટીકા. કિરાતાજજીનીય:–૧. વિનયસુંદરકૃતવૃત્તિ. ૨. ધર્મવિજયકૃત “દીપિકા ટીકા. શિશુપાળવધ:-૧. વલ્લભદેવકૃત ટીકા. ૨. ચારિત્ર્યવર્ધનકૃત ટીક, નદયઃ–૧. આદિત્યમુરિત ટીકા. વાસવદત્તાઃ—
૧. સિદ્ધિચંદ્રકૃત વૃત્તિ. ૨. સર્વચંદ્રકૃત વૃત્તિ. ૩. નરસિંહસેનકૃત ટીકા. રાઘવપાંડવીય –
૧ પવનદીકૃત ટીકા. ૨. પુષ્પદંતકૃત ટીકા. ૩. ચારિત્રવધનકૃત ટીકા. ખંડપ્રશસ્તિ --- ૧. ગુણવિશ્વકૃત “સુબાધિકા” વૃત્તિ. ૨ જયસામગણિત ટીકા. ૩. વિજયગણિ
કૃત ટીકા. કપૂરમંજરી:--
૧. પ્રેમરાજકૃત લઘુટીકા. ૨. રાજશેખરકૃત ટીકા. ૩. ધમચંદ્રકૃત ટીકા. ભર્તુહરિ શતકઃ
૧. ધનસારસાધુકૃત ટીકા. ૨. જિનસમુદ્રમુરિકૃત ટીકા. ૩. રૂપચંદ્રન ટબાથ. અમરુશતક–૧. રૂપચંદ્રકૃત ટબાથ. ૧૮ પંચાશિકા –
૧. ઉ. મહિમોદયકૃત ‘બાલાવબોધ' ટીકા. જગ આભરણ કાવ્ય–૧. નાનપ્રદકૃત ટીકા. ઘકપૂ૨કાવ્ય, વૃન્દાવન કાવ્ય શિવભદ્ર કાવ્ય, રાક્ષસ કાવ્ય,
શાંતિરિકૃત ટીકા.
અનર્થરાઘવ –
૧. જિનહર્ષકૃત વતિ. ૨. નરચંદ્રકૃત ટીખણ. ૩. દેવપ્રભકૃત ‘રહસ્યદર્શ ' ટીકા, પ્રબોધચંદ્રદય –
૧. રત્નોખત છત્તિ. ૨. જિનહિત છત્તિ. ૩. કામદાસકૃત વૃત્તિ.
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
-
-
-
૩૨
શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ. રાઘવાન્યુદય-૧ રામચંદ્રત ટીકા. દમયન્તી ચમ્મુ-૧, પ્રબોધમાણિજ્યકૃત પિન. ૨. ચંપાલકૃત ટીકા. નલચમ્મુ–ગુણવિજયગણિત ટીકા.
ન્યાય
તક ભાષા-શુભવિજયકૃત વાર્તિક. તર્કફકિવકા–ક્ષમા કલ્યાણકૃત ટીકા તર્ક રહસ્ય દીપિકા --ગુણરત્નસૂરિકૃતિ. ન્યાયાકંદલી: –
૧. નચંદ્રસૂરિકૃત ટીકા. ૨. રાજશેખરસૂરિકૃત પંજિકા. ૩. રત્નશેખરસુરિકૃત ટીકા. ન્યાયપ્રવેશ–હરિભદ્રસૂરિકૃત ટીકા. ન્યાયસાર – જયસિંહસૂરિકૃત ટીકા. ન્યાયાલંકાર -અભયતિલકકૃત વૃતિ ન્યાયાધિની-નેતૃસિંહકૃત ટીકા. પાતંજલ યોગદર્શન– શોવિજયકૃત ટીકા. ગમાલા:-- ગુણાકરકૃત લઘુત્તિ.
જોતિષ. જાતક ––હવિજયકૃત “ જાતક દીપિકા ” વૃત્તિ. લઘુજાતક –અતિસાગરકૃત “બાલાવબોધ' વચનિકા, તાજિકસાર-સુમતિહ"કૃત વૃત્તિ. વસારાજશકુન:-ભાનુચંદ્રકૃત ટીકા, સ્વનિસંતતિકા–સર્વદેવસૂરિકૃત વૃત્તિ. મહાવિદ્યા:–ભુવનસુંદરકૃત વૃત્તિ. મત્રશાસ્ત્ર:- મણકૃત ટીકી. મંત્રરાજ રહસ્યસિંહતિલકસૂરિકૃત ટીકા. યોનિપ્રાભત:–હરિણકૃત ટીકા. ગરનાકર —યશેખરસ્કૃત ટીકા.
વૈદક.
યોગરત્નમાલા:–ગુણાકરકૃત ટીકા. રસચિંતામણિ: - અનંતદેવસૂરિકૃત ટીકા, વિદકરાયસંગ્રહ–હકાતિકૃત ટીકા. વૈદ્યક સારોદ્ધાર:---હુપકીતિ કૃત ટીકા. વિઘકવલ્લભ –હસ્તિગિણિકૃત ટીકા. યોગચિન્તામણિ – હકીર્તિકૃત ટીકા.
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
%
%E%
F છે
% %
% આત્માની શોધમાં
Q૦૦)
હા ! એ તે જ સ્થાન જ્યાં સંખ્યાબંધ આત્માઓએ આત્મસાક્ષાત્કાર 8...૫૦૩ , જ્યાં જબરામાં જબરા પાપીઓ અને અધમીઓ, સાચા હૃદયના પશ્ચાતાપથી તપ અને અનશનરૂપ મહા ઔષધિના યોગે કમરૂપ દારૂણ વ્યાધિને જડમૂળથી કહાડી શકયા. આ સ્થાનના દર્શનથી આવા કંઈક વિચારો જેના અંતરમાં ઉભરાઈ રહ્યાં છે એવો એક પ્રૌઢ પુરુષ, ગિરિરાજના પગથિયા ચઢતે એક સુંદર વિસામા સમિપ આવી ચડ્યો.
વિસામે સુપ્રસિદ્ધ હતો. પૂર્વે એ સમિપે આવેલ કુંડનું પાણી યાત્રાળુઓ રોગ નિવારણ કરનારૂં ગણી શ્રદ્ધાથી પીતા. આજે પણ પીવાય છે છતાં જે કુંડની અંદર કચરા-કાદવના થર બંધાઈ રહ્યાં હોય અને કુદરતી ઝરણના આગમન માટે એકાદ માર્ગ પણ ઉઘાડો ન હોય ત્યાં એની રગનિવારણતા કેટલા પ્રમાણમાં શકય ગણાય એ એક વિચારણીય પ્રશ્ન રહે છે.
પ્રૌઢ પુરુષે ચાલુ માર્ગથી જરા દૂર થઈ જ્યાં વિશ્રાનિત લેવાની તૈયારી કરી ન કરી ત્યાં તો દાદાના (આદીશ્વર પ્રમુના) દર્શન કરી પાછા ફરેલાં એક યેગી મહાત્માને આવતાં અને નજીકના વૃક્ષ પાસેની શિલાને રજોહરણથી પ્રમાજીને આસન પાથરતાં જોયા. મનમાં પ્રથમ પ્રશ્ન એ જ ઉડ્યો કે–આ ચેગી આટલા જલદીથી પાછા કેમ ફર્યા હશે ? યાત્રાળુઓ તો હજુ અધું માગ પણ વટાવી નથી રહ્યાં ! ત્યાં આ તે ઉપર જઈને પાછા ફર્યા છે? સવારમાં આવશ્યક ક્રિયા કરવી, સૂર્યોદય થયા પછી ચાલવું અને વરાણકદમલદેવકૃત ટીકા. સન્નિપાત-કલિકા-હેમનિધાનકૃત ટીકા. લક્ષણસંગ્રહ:–રશેખરકૃત ટીકા.
ભાષા. વિહારી-સતસઈ–સમરથ કવિકૃત ટીકા. રસિકપ્રિયા:-કુશલધીરકૃત “રસિક-પ્રિયા વિવરણ.” પૃથ્વીરાજ બેલી:
૧. કવિસારંગ કૃત સંસ્કૃત ટીકા. ૨. કુશલ ધીરકૃત ટીકા. ૩. શિવનિધાનકૃત ટીકા, ૪. શ્રી સરકૃત ટીકા. ૫. જ્યકીર્તિકૃત ટીકા. ૬. રાજસમકૃત ટીકા.
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
-
-
૩૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશે. આટલા જલદીથી પાછા ફરવું એમાં જરૂર વિલક્ષણતા ! કયાંતે ઠેઠ ઉપર જતાં જ ન હોય, અથવા તો ચાલવાની ગતિ અતિ તેજ હોય તોજ આ વાત સંભવી શકે ! આમ મનરૂપી માંકડુ કયાં ભ્રમણ કર્યા કરત અને યોગીધર આનંદઘનજીએ સત્તરમા પ્રભુના સ્તવનમાં એની જ કથની કથી–સાપ ખાયને મુખડું થયુ-એ ઉપમા આપી છે એ યથાર્થ નીવડત. ત્યાં તો આસન પર બેસતાં સંત નાદ કાને પડ્યો–કેમ ભાઈ! ઉપર નથી જવું ? મોડું કરશે તો તાપ લાગશે. તરતજ પ્રૌઢ મનુષ્ય પાસે જઈ, મુનિશ્રીને વંદન કર્યું અને પછી જણાવ્યું કે ઉપર તો જવું છે પણ હીંગલાજને હડા ચઢતાં જે થાક લાગ્યો છે તે જ રા ઉતારવા બેઠો છું; પણ આપને જોતાં મને જે શંકા ઉદ્ભવી છે તે રજુ કરું છું.
આપ કેટલા વાગે ચઢે છે ? અગર આપ ઠેઠ ઉપર જઈને આળ્યા કે અધવચથી પાછા ફરી અત્રે બેસે છે ?
મહાનુભા , રાઈ પ્રતિક્રમણ કરી રહેતાં અજવાળું થાય છે એટલે હું નીકળી પડું છું. નીચું જોઈ એક ધારૂં ચાલતાં ટળાટી અવુિં છું, ઈંડિલ જવું હોય તો તે કાર્ય કર્યા બાદ તીર્થાધિરાજના પગથી ચઢતે આગળ વધું છું. મનમાં નવકારમંત્રનું સ્મરણ અને અવનત મસ્તકે ઉપર ચઢવું એ સિવાય મારું દ પાન બીજે નથી હોતું. એ જ સ્થિતિમાં શ્રી યુગાદિ પ્રભુના મંદિરમાં પહોંચું છું. ભાવપૂજનમાં થોડો સમય ગાળી, ત્યાંથી બીજા અમુક દેવાલમાં જઈ પાછા ફરૂ છું ને સીધે અહીં આવી અટકું છું. આ મારો દૈનિક ક્રમ. તો પછી આટલા જલદી અહીં આવી આપ શું કરો છે ? દાદાના દરબારમાં ભાવના માટે જગ્યાની સંકડાશ જેવું તે નથી; વળી આપ સરખા ત્યાગીને અન્ય જજાળનું જુથ નથી વળગ્યું હતું, તો પછી ત્યાંથી એકદમ આટલા જલદી પાછા ફરવાનું અને આવી ઉઘાડી જગ્યામાં બેસવાનું શું પ્રયોજન ? મહાનુભાવ, એનો જવાબ જરા લાંબો છે. વળી પિતાને કઈ સ્થિતિ માફક છે અને કઈ નથી એની પસંદગી કરવાને દરેક
વ્યક્તિ સ્વતંત્ર છે. અલબત્ત, જે કાર્ય માટે એ અનુકુળતાની પસંદગી થાય છે ને તેથી કામ સરે છે કે નહીં એ જોવાની જરૂર ખરી. બાકી હું શું કરું છું એના ઉત્તરમાં જણાવું તે તે એજ કે – હું અત્રે બેસી આત્માની શોધ કરૂં છું.
આત્માની શેધ સાંભળતાં જ પ્રૌઢ વ્યક્તિથી હસી પડાયું, અને જ્યારે મુનિશ્રીના ચહેરામાં એ હાસ્યથી રંચ માત્ર ફેરફાર ન જોયે ત્યારે નમ્રતા આણી પૂછ્યું કે--સાહેબ, આપમાં, મારામાં અને સામે જઈ રહેલાં યાત્રાળુ
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
જૈન દર્શનની દૃષ્ટિએ મનનું સ્વરૂપ.
જૈન દનમાં મનને નેઈન્દ્રિય શબ્દથી સંખે।ધવામાં આવે છે કારણ કે તે પણ સ્પર્શનેન્દ્રિયાદિની પેઠે જ્ઞાનનુ સાધન છે એથી એ પણ ઇન્દ્રિય ગણાય, પરંતુ રૂપાદિ વિષયામાં પ્રવૃત થવા માટે તેને નેત્રાદિ ઇન્દ્રિયાના આધાર લેવા પડે છે. આ પરાધીનતાને લઇને તેને નેઈદ્રિય કહેવામાં આવે છે, મનના દ્રવ્યમન તથા ભાવમનરૂપ એ ભેદે છે. મનઃ એ છ પર્યાપ્તિમાંહેની એક હાવાથી તે પર્યાપ્તિરૂપ કરણનાં પુદ્ગલેા કે જે આત્માના સર્વ પ્રદેશેામાં વનારા છે તેને પણ અપેક્ષાએ દ્રવ્યમન કહેવામાં આવે છે. અયાગીને દ્રવ્યમન જે કહેવામાં આવે છે તેમને વારૂપ નહિ પરંતુ મન-પર્યા સિરૂપ સંભવે છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આપણે મનનું સ્થાન જ્યારે સંપૂર્ણ શરીર માનીએ છીએ ત્યારે દિગ’ખરા દ્રવ્યમનને આઠ પાંખડીવાળા કમળના જેવા આકારવાળા-હૃદયમાં રહેલું માને છે, શરીરના જુદા જુદા સ્થાનામાં રહેનારી ઇંદ્રિયાદ્વારા ગ્રહણ એમાં, વીસામા પરની પાણીવાળી આઇમાં અને આ વૃક્ષ પરા કબુતરમાં આત્મા છે એમ તીર્થંકર પ્રભુએ કહી ગયા છે અને આપ ઉદેશમાં આજે પણ સમજાવા છે, વિચાર ને નવ તત્ત્વમાં એ વાત દલીલપૂર્વક કહેવામાં આવી છે; છતાં આપ એની શેાધ કરા ત, એ આશ્ચયની વાત નહિં તે બીજું શું ?
મારૂ નામ વિનયચંદ્ર,
અજાયબી તે ખરી જ, પણ મહાનુભાવ મારી જોડે ધીરજથી બેસે તે એ સમજાય. ઉતાવળમાં ગળે ઉતરે એવી આ વાત નથી. હું પણ સારી રીતે જાણું છુ કે જેનામાં ચૈતન્ય છે તે સ જીવ છે અને જીવ એટલે આત્મા એવા અર્થ પણ થાય છે. આમ છતાં આત્માની શેાધ ઉભીજ રહે છે, તે પછી સાહેબ, કાલે કેટલા વાગે હાજર થઇ જવું ? નવ વાગતાં આ જ સ્થાને. જયાં પ્રૌઢ મનુષ્યે ઉડી ચઢવાનુ શરૂ કર્યું. ત્યાં અવાજ આવ્યે કે–ભાઈ
હારૂં નામ ?
For Private And Personal Use Only
(ચાલુ) ચાસી.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
---
નન +
*
જામા મા
જ કાન
કે
1
માં . * જો
,
- -
-
i ક ક
મ પ ા
- વા
-
-
-
=
૩૬
_શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. કરતા સમસ્ત વિશ્વમાં મનની ગતિ થાય છે તેથી તે શરીરમાં સર્વત્ર વર્તમાન છે એમજ માનવું પડે. સમગ્ર રીતે બાહ્ય અત્યંતર શરીરવ્યાપિ સ્પર્શનેન્દ્રિયથી સર્વ પ્રદેશે સ્પર્શજ્ઞાન થતું હોવાથી તેને આત્માના સર્વ પ્રદેશવ્યાપિ માનવું એગ્ય છે.
મનને વિષય-શ્રત છે. મનથી મતિ અને શ્રત બને જ્ઞાન થાય છે પરંતુ મતિ કરતાં શ્રુતની મુખ્યતા હોવાથી તેને નિર્દેશ કરાય છે. સ્પશનાદિ પાંચ ઇન્દ્રિયોથી ફક્ત મતિજ્ઞાન થાય છે અને એ બાહ્ય ઇન્દ્રિ કેવળ મૂત્ત પરાર્થોના ઉપર પ્રકાશ પાડે છે અને તે અંશથી જ્યારે જ્ઞાનના આંતરિક સાધનરૂપ અને તેથી કરીને અંત:કરણ નામથી પણ ઓળખાતું તેમજ નેત્રની પેઠે અપ્રાપ્યકારી એવું મન મૂત્ત તેમજ અમૂર્ત ઉભયના જાતના પદાર્થો ઉપર અને તે પણ તેના અનેક પર્યાયે ઉપર પ્રકાશ પાડે છે. જણાવવામાં આવે છે કે મનને કંઈ અગમ્ય નથી, કેમકે જ્યાં મન જાય છે ત્યાં આત્મા પણ જાય છે. આત્મા મન સાથે જાય છે, મન ઇક્રિય સાથે જાય છે અને ઇન્દ્રિય પોતાના વિષય સાથે જાય છે. આ કામ ઘણું જ ઉતાવળો છે. સ્પર્શનેંદ્રિયાદિની જેમ મનને વિષય મર્યાદિત નથી. મનનું કાર્ય વિચાર કરવાનું છે. ઈન્દ્રિયો દ્વારા ગ્રહણ કરાયેલા તેમજ નહિ કરાયેલા વિષયોમાં વિકાસ–ગ્યતા પ્રમાણે તે વિચાર કરી શકે છે. આ વિચાર તેજ શ્રત છે.
મનદ્વારા પહેલું વહેલું જે સામાન્યરૂપે વસ્તુનું ગ્રહણ થાય છે અને જેમાં શબ્દ–અર્થના સંબંધને, આગળ-પાછળના અનુસંધાન અને વિકપરૂપ વિશેષતાને અભાવ છે તે મતિજ્ઞાન છે, તેની પછી ઉત્પન્ન થનારો અને ઉપર્યુક્ત વિશેષતાથી અંકિત વિચાર-પ્રવાહ તે મૃત જ્ઞાન છે. કહેવાનું એ છે જે મનદ્વારા ઉત્પન્ન થએલ જ્ઞાન-વ્યાપારની ધારામાં પ્રાથમિક અ૯૫ અંશ મતિજ્ઞાન છે અને પછીને અધિક અંશ શ્રુત જ્ઞાન છે. આ પ્રમાણે મન જે કે બંને પ્રકારના જ્ઞાનનું સાધન છે છતાં તેમાં સ્પષ્ટ અને વિશેષગ્રાહી એવા શ્રુતજ્ઞાનની મુખ્યતાને લક્ષીને મનના વિષય તરીકે શ્રુતજ્ઞાન કહેવાયેલું છે.
સંપાદક.
V
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
'
'
સુભાષિત પદ સંગ્રહ * સં. શાંતમૂર્તિ શ્રી કપૂરવિજયજી મહારાજ.જ પર્વપ્રશંસા-ચતુર્દશી, અષ્ટમી, અમાવાસ્યા અને પૂર્ણિમા તેમજ રવિસંક્રાન્તિ એ પર્વ દિવસો કહ્યા છે. પ્રથમની ચાર પર્વતિથિઓ તે ચારિત્ર-આરાધનની તિથિઓ તરીકે જૈન દર્શનમાં સુપ્રસિદ્ધ છે. એ પર્વતિથિઓમાં ઈછાનિધિ તપ કરનારા આત્માથી મુમુક્ષુજને અધિક લાભ બાંધે છે, તેથી વિપરીત સ્વછંદે ચાલનારા ઉક્ત પર્વની વિરાધના કરવાથી ઉભય લેકમાં હાનિ પામે છે, એ વાત યાદ રાખવી.
મૂર્ખતાની નિશાની –શઠતાવડે ધર્મ, પટવડે મિત્ર, પાયતાપવડે સમૃદ્ધિ, વગર મહેનતે વિદ્યા અને કઠોર વચનાદિક વનવડે નારીની વાંછના કરનારાઓને પ્રગટપણે મૂખ જ લેખવા.
* ખરે શુરવીર કોણ?' ઈન્દ્રિયાદિક ચોરટાઓથી પોતાનું આત્મધન સુરક્ષિત રાખી શકે છે. ગફલતથી કે પ્રમાદથી લુંટાવા દેતા નથી.
રક્ષક શત્રુ કેવી રીતે બને છે?’–કરજ કરતો પિતા શત્રુ, વ્યભિચારિણી માતા શત્રુ, લજજા-મર્યાદા વગરની રૂપવંતી નારી શત્રુ, તેમજ મૂખં—અભણ પુત્ર શત્રુરૂપ બને છે, એ વાત સહુએ યાદ રાખવી.
“ જનનીને ભારભૂત કણ? –જે પૂર્વજની કુળ-કીર્તિને પુન્યને વધારે નહીં (પણ ઘટાડે તેવા માતાને કલેશકારી પુત્રવડે શું?
આગમની આવશ્યકતા –ભારે પાખંડી જનાથી વ્યાપ્ત અને સાક્ષાત્ જિનેશ્વરના વિરહવાળા, કેવળજ્ઞાન વગરના આ કલિકાળમાં જે વિતરાગ પ્રભુએ પ્રરૂપેલા આગમનો આધાર અહીં ન હોત તો ભવ્યજનોને વસ્તુતત્ત્વને બંધ શી રીતે થઈ શકત ?
તીર્થ પ્રશંસા અન્ય સ્થાને ( અન્ય ક્ષેત્રે) કરેલું પાપ ધર્મસ્થાને (તીર્થક્ષેત્ર) સમુચિત તપ, જપ, વ્રત, નિયમાદિક સાધનવડે છૂટી શકે છે, પરંતુ ધર્મસ્થાને ( તી ) મોહવશ બનીને કરેલું પાપ વજલેપ જેવું બને છે તે કઈ રીતે છૂટી શકતું નથી એમ સમજી ધર્મસ્થાનકે તીર્થક્ષેત્રની સેવાને લાભ લેવા ઈચ્છનારા ભાઈ-ઓંનેએ અધિક સાવધાનતા રાખવી ઘટે છે.
ગુણના સંગથી ગુણ થાય છે –ગુણની કદર કરનાર ગુણીને પામી ગુણ ગુણરૂપ અને નિર્ગુણીને પામી તે ગુણ છેષરૂપ થાય છે. જુઓ
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩.
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
મિષ્ટ જલવાળી નદીઓ, ખારા સમુદ્રને પામી ( ભળી), ખારી બની જાય છે, પછી તેનુ જળ પીવા લાયક જ રહેતુ નથી.
6
વિષયાશક્તિથી થતી હાની’—સંસારપાશમાં ફસાઈ રહેવાસ્તુ, નરકમાં લાંબે। વખત વિવિધ દુઃખ સહતાં, સજ્જનામાં હાંસી, ધર્મપુન્યનેા નાશ, પરનુ દાસપણું કરવાની જરૂર અને અપજશના વિસ્તાર એવી આપત્તિએ વિષયાસક્તિથી જીવાન આવી પડે છે. તેથી જ સુવિવેકી જના તેવી વિષયાસક્તિ તજી સુખી થાય છે.
• દુઃખની અવિધ ’—બાળવયમાં બાળકોને માતાના વિચાગ ( મરણ) યૌવનવયમાં ભાર્યાના વિયેાગમરણ અને વૃદ્ધ અવસ્થાવતને પુત્રના વિયેાગ-મરણ થવા જેવુ મારું દુ:ખ બહુ નથી. વકાર પ્રવીણ કાણુ ? ’~~વ્પાપા, અને વ્રત એ છ વકારમાં બુદ્ધિમાન પ્રવીત્રુ બને છે.
શાસ્ત્ર, વાદ, વિજ્ઞાન, વિનય
•
લઘુતા ત્યાં પ્રભુતા નમે તે પ્રભુને ગમે. એક વેતનમે તે બીજો હાથ નમે. વિનય-નમ્રતા યોગે કાય સરલ સિદ્ધિ થવા પામે છે.
અઢારે પુરાણાના સાર *—અઢારે પુરાણામાં સારરૂપ વ્યાસજીનાં એ વચન ખાસ ધ્યાન ખેંચે છે. મુમુક્ષુને ખાસ બેધ લેવા લાયક છે. પાપકાર પુન્ય માટે અને પરપીડા પાપને માટે થાય છે.
4
નરક સમુ રાજ્ય કર્યુ? ’—જેમાં જુલમને લીધે રહેવા મન વધે નહી, જ્યાં પ્રિય ( ઇષ્ટ ) પ્રાપ્તિ થવા પામે નહીં તથા જ્યાં વસતાં સદા પરાધીનતા ભોગવવી પડે તે રાજ્યને નરક સમુ તજવા યાય કહ્યું છે. સ્વભાવ ભેદ ’——તે કે એક તળાવમાં કપ` તથા ગો પાણી પીએ છે, છતાં તે જ જળ સપ`માં એરપણું અને ગીમાં ધણે પરિણમે છે.
•
‘ ભાર્યાં કેવી હાવી જોઇએ ? ’~ત્તુદા જુદા કાય પ્રસંગે સલાહકાર ત્રી સમી, નિયમિત કામ કરવામાં સાવધાન દાસી સમી, ભેાજનાદિ સામગ્રી પ્રેમપૂર્વક પીરસવામાં માતા સમી, શય્યાદિક સામગ્રી પૂરી પાડવા રંભા સમી, પેાતાના પ્રિય પતિની પ્રસન્નતા કો કે અનુકૂળતા જાળવનારી અને ક્ષમાવડે પૃથ્વી સમી સહનશીલા-એ છ ગુણવાળી ભાર્યા કુળના ઉદ્ધાર કરી શકે છે.
• આવી નારી પુન્યયેાગે પ્રાપ્ત થઇ શકે ’—સતી ( એક પતિવ્રતા ), સુરૂપા-સુશીલા, સહુને વ્હાલી લાગે તેવી, વિનયવતી, પતિને મનગમતી, સરલ સ્વભાવી, તેમજ સદાચાર વિચારમાં સદા કુશળ એવી સુગુણા સ્ત્રી માણસાને પુન્યયેાગે પ્રાપ્ત થઈ શકે છે,
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સુભાષિત પદ્મ સંગ્રહ
૩૯
જીવદયા-પ્રશંસા ’——જીવદયા ધર્મનું મૂળ છે.
જ્યાં ( જેમાં ) જીવદયા નથી તેનું શ્રુત પાતાલમાં પેસી જાવ, ચતુરાઇ વિલય પામેા અને મીત્વ બીજા ગુણા અલેાપ થાવ! જીવદયાવડે જ તે બધા સાક છે.
• પાપની અધિકતાથી ’સાધુ, સ્ત્રી, ખાલ અને વૃદ્ધોની કાઈ વડે સતામણી કરવાથી અને તીર્થાને ઉલ્લંઘી અનાદરથી જવાના કારણે ચાલતું વિમાન અટકી સ્થિર થઈ જાય છે. તાત્પર્ય કે પૂર્વોક્ત સાધુ-સંત વિગેરેને કઈ રીતે પીડા ઉપાવવી નહી. તેમજ તીની પવિત્ર ભૂમિને અનાદરથી ઉલ્લધીને ચાલ્યા જવું નહીં, પણ તેમની બનતી સેવા કરવી.
6
નારીસંગથી થતા દોષ ’—નારીને તાકી તાકી જોવાથી ચિત્ત ચારાય છે, સ્પા કરતાં બળહાનિ થાય છે અને સંગમ કરતાં વીહાનિ થાય છે. ભાગ્યપ્રશંસા ’—વત્ર ભાગ્ય ફળે છે. વિદ્યા અને પુરૂષા ફળતાં નથી જુઓ ! સમુદ્ર-મંથનથી હિર લક્ષ્મીને અને હર-મહાદેવ વિષને પામ્યા.
•
કની પ્રધાનતા ‘—કૃતકર્માનું જ પ્રધાનપણુ' છે ત્યાં શુભ ગ્રા શું કરે ? રાજ્યાભિષેક માટે વિશષ્ઠે લગ્ન એઇ દીધા છતાં રામને વનવાસ સેવવા પડચા.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
•
શ્રાવકની વ્યાખ્યા —જીવાજીવાદિક ખરી શ્રદ્ધા ધારણ કરે છે, સહેકાણે ધનના સુસંત સાધુની સેવાથી પાપને દૂર કરે છે શ્રાવક નામથી શીઘ્ર સમેધવામાં આવે છે.
તત્ત્વાર્થચિન્તનથી જે
કાયમ સદ્વ્યય કરે છે, અને તેવા સુસ્કૃતિ જનોને અદ્યાપિ
‘ કામ નિંદા ’—કામ કામીજનાને નરકમાં લઈ વા કૃત સમે, અનેક કષ્ટોના સાગર, આપદા-લત્તાનું મૂળ અને પાપ વૃક્ષને પેાષનાર છે. ગૃહસ્થને ધર્મ, અર્થ અને મેાક્ષ ગૃહ સમાન આદર પોવ છતાં તેમાં પ્રવેશ પામીને કામ ઉંદરની પેરે તેને ખણી-ખાદી કાઢે છે.
અધ–નિંદા ’-ચક્રવર્તી જેવા પણ અધમ-અન્યાય યાગે નીચ ચેનીમાં અવતરે છે. ઉત્તમ કુળમાં જન્મ પામ્યા છતાં ધર્મ-સઅલ વગર જીવ જન્માંતરમાં દુઃખે પટ ભરી શકે છે. ધહીન બ્રાહ્મણ પણ નિત્યે પાપાનુબંધ કરતા, બિલાડાની જેવી નીચ વૃત્તિ સંતા છેવટે મ્લેચ્છ ચેનિ એમાં જઇ અવાર લે છે. ધમસેનજિત જીવને બિલાડાક્રિક નીચ ચેનિએમાં અનેક વખત અવતાર લેા પડે છે. તેમજ ધહીન જીવે વિષ્ટાદિકમાં કૃમિઆપણે વારવાર અવતરે છે, ત્યાં તેમને કુકડાર્દિક ચાંચ અને પાંખવતી તાડન કરતા રહે છે.
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૪૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
4
પાપ કર્મોનાં પ્રત્યક્ષ ફળ '—જળચર,
સ્થલચર અને ખેચરાના
ભવામાં પ્રત્યક્ષ અનેક પ્રકારનાં મરણાંત કષ્ટો અનુભવાતાં જોવાય છે, છતાં જીવને તેથી ત્રાસ-વૈરાગ્ય કેમ પેદા થતા નથી?
www.kobatirth.org
‘ વિશ્વાસઘાત ’—વિશ્વાસે રહેલાને ઠગવામાં શી ચતુરાઇ ? ખેાળામાં એસી સૂતેલાને હણનારની શી મર્દાનગી લેખાય ? ‘ મિત્રદ્રોહી ’—બ્રહ્મઘાતક ( કદાચ પાપથી ચેગ્ન પ્રાયશ્ચિતયેાગે મૂકાય પણ મિત્ર કે શુદ્રોહી પાપથી મુક્ત થઇ ન શકે.
• નરગામી *—ાંમત્ર ( કે ગુરૂ ) દ્રોહી, કૃતજ્ઞી, ચારી કરનાર અને વિશ્વાસઘાતક એ ચારેન કાયમ નરકામી કહ્યા છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
•
દા હિમા ’—જો કહ્યાણને ઇચ્છતા ના તા સુપાત્રામાં દાન દે. ગૃહસ્થ દાનવડે શુદ્ધ થાય છે, પાપથી હળવા થાય છે.
કેવુ શકુન ફળે ? ’—જેવું અકસ્માત્ થયેલુ શકુન ફળે તેવું બુદ્ધિપૂર્ણાંક યાજેલ શકુન ફળદાયક નીવડે નહીં.
• દેવગુરૂના પસાયે '——મનની વાત પણ ાણી શકાય છે. વિત્તિનાં મૂળ ’—દુ ને, વિષ, વિષયભાગ અને સર્પાદિકને સેવ્યા છતાં તે વલેણ નીવડે છે. તૃષ્ણા જેવા કાઈ માટો વ્યાધિ અને સતાષ સમું કાઇ સુખ નથી. અતિ ઉગ્ર પુન્ય પાપનાં ફળ અહીં આ જન્મમાં જ મળે છે. પ્રાયે ભાગ્યહીન જયાં જાય છે ત્યાં કઇ ને કંઇ આપત્તિ આવી પડે છે.
$
કાયા પામ્યાની શાભા-સફળતા શાથી? '—કાન શાસ્રશ્રવણ કરવાવડે જ, કુંડળ ધારવાવડે નહીં; હાથ દાનવ પણ કકણ પહેરવા વડે નહીં; અને કરૂણાવતની કાયા સરાપકારાવડે શાભા-સાર્થકતા પામે છે પણ ચંદનાદિકના વિલેપન કરવા માત્રથી શાભા પામતી નથી.
પરગૃહપ્રવેશ ’—ખાસ કારણુ વગર જે મૂ જને! પરઘેર જાય તે કૃષ્ણપક્ષમાં ચંદ્રની પેરે અવશ્ય લઘુતા પામે છે. શાસ્ત્રશિક્ષાહીન’—આળસુ, મંદબુદ્ધિ, સુખશીલ તથા વ્યાધિગ્રસ્ત, નિદ્રાળુ અને વિષપલપટ એ છ જણા શાસ્ત્રશિક્ષાહીન રહે છે. સમાનતા સાથે ઇર્ષ્યા-અદેખાઇ બહુ ખૂરી છે ...—રાજા રાજાને જોઇને, વૈદ વૈદને દેખીન, નટ નટને જોઇને અને ભિક્ષુક ભિક્ષુકને દેખી શ્વાનની પેરે એક બીજા ઇર્ષ્યા અદેખાઇ ધારણ કરે છે
•કાના માટે ક્યું ન સારૂં છે ? ’—બ્રાહ્માનું ધન વિદ્યા, ક્ષત્રિચેનુ ધન ધનુષ્ય-શસ્ત્ર, ઋષિ-મુનિએનું ધન સત્ય, અને સ્ત્રીનું ધન ચૌવન લેખાય છે. (તે પણ તેને વિવેકપૂર્વક ઉપયેગ કરવા વડે )
♦
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
મારવાડે ચાત્રા લે મુનિરુ શ્રી ન્યાયવિજયજી. ( ગતાંક ૧૨ પૃષ્ઠ ૩૦૮ થી શરૂ )
•
પિડવાડા—
પી’ડવાડામાં જેનેની વસ્તી સારા પ્રમાણુમાં છે, પરન્તુ ઘણા ભાગ વ્યાપારી હાવાથી વિદેશમાં વસે છે. એસવાલ અને પેારવાલ જૈના છે. અહીં પણુ આપસમાં મતભેદ, કુસુપ, ઇર્ષ્યા, કલરહ પૂરેપૂરાં છે. સાધુઓ આછા પ્રમાણમાં આવે છે અને સારા સાધુએ ટકતા નથી; તેમજ અહીંની પ્રજાને એટલી તમાયે નથી કે સાધુ-સાધ્વીઓને રશકે, એ ભાઇએ તે સાક્ કહે છે કે, આપને એમ લાગે કે આ ક્ષેત્રના ઉધાર કરવા છે તે રાકાઓ, ઉપાશ્રયનાં દ્વાર ખુલ્લાં છે, અમે તે આવીએ કે ન આવીએ એ અમારી મુન સફીની વાત છે. વ્યાખ્યાન સાંભળવાની પણ ફુરસદ ન પક્ષ આવે તે બીજો પક્ષ ઉપાશ્રયમાં પગે ન મૂકે, શું દશા થઈ છે કાંઈ ? અહીં આવન જિનાલયનું મ ́દિર છે ફુરસદ ગણ્યાગાંઠ્યા ભાઇને મળે છે.
મળે. તેમાંયે એક શાસનની છિન્નભિન્ન પણ પૂજા કરવાની
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મહાદેવ ’-સક્લેશ પેદા કરનારા રાગ અને શમ-ઈન્ધનને બાળનારા, કાઇપણ પ્રાણી ઉપર દ્વેષ તથા સત્ય જ્ઞાનને આચ્છાદન કરનારે અને અશુદ્ધ આચરણ ઉપજાવનારા મેાહુ જેના સર્વથા નષ્ટ થયેલ છે તેથી ત્રણ લેાકમાં જેના મહિમા પ્રસર્યાં છે તેને જ મહાદેવ કહેલ છે. દેષ માત્રના નાશથી જેમનામાં અનત ગુણરાશિ પ્રગટ થયેલી છે એવા વીતરાગ, સર્વજ્ઞ, શાશ્વત સુખના સ્વામી, કિલષ્ટ કર્મ-કલક રહિત (કર્મમુક્ત થયેલા ) તથા સયા દુઃખ-બંધન વગરના હાવાથી સર્વ દેવોને પૂજનિક, સવ યાગીજનાને કયાવા ચેાગ્ય અને સર્વ નીતિના સર્જનહાર સતા તે મહાદેવ તરીકે વખાય છે. તેમણે પ્રકાશેલ શાસ્ત્ર સર્વ (ત્રિકેટ) દ્વેષ રહિત હાય છે. તેમને સેવવા - આરાધવાને ઉપાય સદા ય તેમની આજ્ઞાનું યથાશક્તિ પાલન કરવારૂપ હાઇ, તે નિશ્ચે મેાક્ષ-મહાફળને આપનારૂ છે. સારા-કુશળ વૈદ્યદેશિત ઉપચારથી જેમ વ્યાધિના સથાનાશ થાય છે તેમ ઉક્ત મહાદેવદેશિત અત્યંત હિતકારી પ્રવચનને અનુસરવાથી નિશ્ચે સ'સારપરિભ્રમણના અત આવે છે. એવા શાન્ત, કૃતકૃત્ય અને સદા મહાદેવ-વીતરાગ પરમાત્માને સાચી ભક્તિથી સદાય નમસ્કાર હૈ ! નમસ્કાર હૈ! ! !
(
અપૂ.
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
*
શ્રી આત્માનઃ પ્રકાશ
મે ઉપર જણાવ્યું તેમ સુન્દર બાવન જિનાલયનું મંદિર છે, પરન્તુ વચમાં દેરીએ ખાલી છે. પ્રદક્ષિણામાં પાછળના ભાગમાં વચ્ચે જ એક મંદિર છે. એમાં જિનવરેન્દ્રની સુદર પ્રતિમાએ છે, તેમાંયે ધાતુની પ્રતિમાએ તે પ્રાચીનકાલીન છે, એ પ્રતિમાએ વસન્તગઢના કિલ્લામાંથી હમણાં નીકળેલી છે. દૂરથી જોતાં એ પ્રતિમા બૌદ્ધ પ્રતિમા હોય એમ ક્ષણભર ભ્રમ થાય છે, પરન્તુ વાસ્તવિક રીત્યાનિરીક્ષણ કરતાં સાફ જણાય છે કે આ જિનવરેન્દ્રની જ પ્રતિમા છે. એ પ્રતિમાની રચના ખાસ લક્ષ્ય ખેંચે તેવી છે. પ્રાચીન કાલમાં વિવિધ પ્રકારે જિનવરેન્દ્રની પ્રતિમાઓની રચના થતી, એ આ ઉપરથી અરાઅર સાબિત થાય છે.
ત્યાંની કેટલીએક ધાતુની મૂર્તિ આના લેખ વાંચવા અમે અને સ્વસ્થ બાબૂ પુરચંદ્રજી નહારજીએ મળી પ્રયત્ન કરેલા પરન્તુ મહામુશ્કેલીએ ઘેાડા લખા વહેંચાયા.
( ૧ ) વિ. સં. ૧૧૫૧ ની એક સુન્દર ચાવીશી છે.
( २ ) चंद्रकुले धनपालसुत सह जननी हुल्लायि धर्माय मपार्श्वनाथ સંવત નથી વાંચતા પરંતુ અનુમાનથી અગિયારમી બારમી શતાબ્દિની પ્રતિમાજી છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( ૩ ) મૈં. o o ૦૨ શ્રીમન્નાય છે. વીરેખ શાશ્તિા.
&
( ૪ ) ૨ || ૩ || જીર્ શ્રીમન્નાળીય છે. વામુતેન વીર શ્રાવकेण धर्मार्थं कारिता.
આવી રીતે ચાર પ્રતિમાઓના લેખ મુશ્કેલીથી વંચાયા.
આ લેખમાં નાણુકીય ગચ્છ ખાસ ધ્યાન ખેચે છે. આ ગચ્છ કેટલે પ્રાચીન છે એ એ ગચ્છના પ્રાચીન લેખેથી જણાઇ આવે છે. બારમી શતાબ્દિના પ્રારંભથી એ ગચ્છના આચાર્યની પ્રતિષ્ઠિત મૂત્તિએ મળે છે. અજારીના જૈન મદિરમાં પણ નાણકીય ગચ્છના આચાર્ય મહેન્દ્રસૂરિ અને શાન્તિસૂરિની પ્રતિમા છે. તેમજ પાટણના ભેસપતવાડના ગૌતમસ્વામીના મિ રમાં મૂલ પ્રતિમા જે છે તે પણુ નાણુકીય ગચ્છના આચાર્ય શ્રી સિÀન સૂરિની છે, અને દેસુરના મદિરમાં પણુ નાણુકીય ગચ્છના આચાર્યપ્રતિષ્ઠિત જિન પ્રતિમાએ છે, અજારીમાં તે ઘણી પ્રતિમાએ નાણુકીય ગચ્છના આચાર્ય પ્રતિષ્ઠિત છે.ă અર્થાત્ એક સમયમાં અહીં નાણુકીય ગચ્છના આચા
૧ વિદ્વાન સાક્ષર જિનવિજયજસોંપાદિત પ્રાચીન લેખસં×હુ ભાગખીતે પૃ. ૩૩૮ અને ૨૧
For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી મરવાડની યાત્ર,
૪૩
જેને વિહાર અને પ્રભાવ બહુ જમ્બર પ્રમાણમાં હશે એમ લાગે છે.
નાણકીય ગચ્છની ઉત્પત્તિ અહીં નજીકમાં રહેલ ગામ નાણાથી થઈ છે. એક સમય એ હતો કે નાણું સમૃદ્ધિશાળી શહેર હતું અને ત્યાં જૈનોની સંખ્યા વિપુલ પ્રમાણમાં હતી.
પિંડવાડાના બાવન જિનાલયના મંદિરના મૂલ ગભારામાં બે ઊભી ધાતુની પ્રતિમાઓ છે. એની રચના અનુપમ અને અદ્ભુત છે. તેમાંયે વસ્ત્રની રચના તો કમાલ છે, અને તેમાં ડાબા પગની ઘુંટણએ વસ્ત્રની જે ગડ પાડી છે તેમાં તે હદ કરી છે. જાણે બારીક વસ્ત્ર ઓઢાડયું હોય એવું સુંદર કોતરકામ-રચના કરી છે. નીચે લેખ છે પણ ઘસાઈ ગયેલ છે. પ્રાચીન લીપીમાં લેખ છે.
અમારી સાથેના એક મુનિજીના પગમાં કાંટો વાગવાના કારણે અમારે અહીં વધારે દિવસ રોકાવું પડયું તે દરમિયાન એકવાર સવારમાં અમારી ત્રિપુટી પડવાડાથી ૩-૪ કોશ દૂર નાંદીયા અને ત્યાંથી રા૩ કેશ હર બામણવાડાની યાત્રા કરવા નીકળી. નાદીયા
नाणा दीयाणा ने नांदीया श्रीजीवि तस्वामि वांदिया. નાણું, દીયાણ અને નાંદીયામાં જીવિતસ્વામિ-વીરપ્રભુની પ્રતિમા છે. ટૂંકા જંગલી રતે ભેમિયાની સાથે અમે જતા હતા. દૂર દૂરથી પહાડીઓ દેખાય છે અને ગામ આ આવ્યું, આ આવ્યું થાય છે. ગામમાં જતાં પહેલાં પ્રથમ નદીકિનારે એક સુન્દર જિનમંદિર છે પણ અમારા દુર્ભાગ્યે મંદિર હતું બંધ. પૂજારી રહે. ગામમાં અને ગામથી એક માઈલ દૂર આ મંદિર છે. ઘણી વાર ઘણા ચે યાત્રીઓ અહીં આવી નિરાશ થઈ પાછા વળે છે. અમે પણ નિરાશ થઈ ગામમાં ચાલ્યા. સીદ્ધા ગામની બહાર સામે નીકળી ગયા. ત્યાં પહાડીની નીચે સુંદર વિશાલ જિનમંદિર છે. એવી એકાન્ત રમ્ય અને મહર ભૂમિ છે કે ઘડીભર ત્યાં બેસી ધ્યાન ધરવાનું મન થાય. ચેતરફ પહાડી અને વચમાં આ મંદિર છે. છે. અહીં પરમ શાંતરસમાં મગ્ન પદ્માસનસ્થ, પાપહર, દુઃખહર શ્રી જીવિતસ્વામિજીની પ્રતિમાજીનાં દર્શન કર્યા. અમારો થાક ઉતરી ગયો. ખરેખર પ્રતિમાજી બહુ જ ભવ્ય અને મનહર છેઆવી બેનમૂન બીજી ભવ્ય મનહર પ્રતિમાજી, આટલામાં બીજી નથી એમ મને લાગે છે... ..
For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૪૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. જેમ પ્રતિમાજી ભવ્ય છે તેમ એનું પરિકર પણ એવું જ કલાપૂર્ણ, વિશાલ અને ભવ્ય છે. બે બાજુ બે વિશાલ ઈન્દ્ર એના એશ્વર્યને જિન ચરણે ધરતા દેખાય છે અને પ્રભુજીનું સિંહાસન ખરે ખર સિંહનું જ બનાવેલું છે. બન્ને બાજુ મૃગરાજ-સિંહ કરેલા છે. તેની ઉપર એક બાજુ ઘેડ અને સિંહ મૂક્યા છે. ઉપરની રચના પણ સુંદર અને કલામય છે. આગળના સમયમાં ધર્મભક્ત શ્રીમાન જિનમંદિર બનાવતા, અઢળક દ્રિવ્ય ખર્ચતા પરંતુ એનું ખાસ લક્ષ્ય રાખતા કે પ્રતિમાજી સુન્દરમાં સુન્દર
અને ભવ્ય બને, તેમજ મંદિરમાં પણ કલામય દર્શનીય વિવિધ આકૃતિઓ, ઉપદેશ પૂર્ણ બેધમય જીવનવૃત્તાને જીવંત રૂપે રજૂ કરવામાં એ દ્રવ્યવ્યય થતો. આજે એ દ્રવ્ય સંગ્રહમાં જ રહે છે. લોન લેવાય મિલમાં રહે અને એ દ્રવ્ય માટે મમત્વ વધતાં ઝઘડા પણ થાય એના કરતાં વ્યવસ્થા પકે એ દ્રવ્ય જીર્ણોદ્ધારમાં અથવા તે પિતાના ગામના મંદિરને કલામય, આકર્ષક અને ભવ્ય બનાવવામાં એને ઉપગ કરે તે કેવું સારૂં ? હું નાંદીયાના આ નાનકડા પણું ભવ્ય મંદિરનાં-જિનપ્રતિમાનાં દર્શન કરવાની દરેકને ભલામણ કરૂં છું.
બહાર ગભારામાં બે બાજુ બે પ્રાચીન પ્રતિમાઓ છે. બન્નેની નીચે ગાદી-આસનમાં યક્ષ-યક્ષિણી વીણધારી બેઠા છે. કમળની આકૃતિનું સુન્દર આસન છે. ઘડીભર શાતિથી બેસીને નિરીક્ષણ કરવાનું મન થાય એવી સુન્દર કલા, શક્તિ અને ભવ્યતા ભર્યા છે. પ્રતિમાજીની નીચે પાટલીમાં, ખરખી લીપીમાં ( અશોકના શિલાલેખોને મળતી જ લીધી છે. ) લેખ કતરેલા છે, પણ અમારાથી એ લેખ વાંચી શકાયા નહિં કિન્તુ આ પ્રતિ માઓ મૌર્ય સામ્રાજ્યના સમયની છે એમ તે બરાબર લાગે છે.
મંદિરની બહારના ઓટલા ઉપરથી બહારની કુદરત, નિરવ શાંતિ અને દિલને અસર કરે એવી ભવ્યતા જોવા જેવી છે. ત્યાંથી ગામ તરફ આવતાં મંદિરની નજીકમાં જ ચડકૌશિક નાગ શ્રી વીર પરમાત્માને ડસે છે, એની સુંદર આકૃતિ છે, જેમાં વીર પ્રભુનો પગ છે અને સાપ હસે છે એમ બતાવ્યું છે. આ પ્રદેશમાં શ્રી વીર પ્રભુજી પધાર્યા હતા અને ઉપસર્ગ થયે હતે એમ કહેવાય છે, પરંતુ મારા નમ્ર મત પ્રમાણે આ સ્થાપના તીર્થ છે પણ એ અર્વાચીન-કાલીન નથી. પ્રાચીન કાલથી આ તીર્થ સ્થપાયેલું છે. મૂલ મન્દિરના મૌર્યકાલીન લે એના પ્રમાણ માટે બસ છે. ખરેખર તીર્થને એગ્ય પવિત્ર વાતાવરણ આ ભૂમિમાં ઠાંસી ઠાંસીને ભર્યું છે.
For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી મારવાડની યાત્રા.
ત્યાંથી ગામના જિનમંદિરનાં દર્શન કરી ખામણવાડજી જવા નીકળ્યા.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અમે એને એ જ
૪૫
વખતે
બામણવાડજી-
મૂળનાયક
અહીં ભવ્ય પ્રાચીન માવન જિનાલયનું જિનમંદિર છે. પ્રભુજીની પ્રતિમા અતિ ભવ્ય અને મનેાહર છે. પ્રદક્ષિણામાં ફરતાં ઊંચા માણસાએ બહુ ખ્યાલ રાખવાની જરૂર છે. પ્રદક્ષિણામાં થાંભલા બહુ નીચા છે અને દેરીઓનાં દ્વાર પણ નીચાં જ છે. નીચા નમ્યા સિવાય પ્રભુજીનાં દર્શન થાય તેમ નથી. મારવાડી પદ્ધતિએ કાચ અને રંગનેા ખૂબ ઉપયોગ થયેલું છે. હમણાં જ છÍદ્ધાર થયા છે. નીચે ઉતરતાં બન્ને બાજુ આદિનાં દૃશ્યો જોવા લાયક છે અને તદ્દન મંદિરની બહાર બરાબર સામે જ એક કાળેા ઊંચા હાથી ઊભે છે. જાણે હાથીના સ્વરૂપે વનદેવતા મંદિરનું રક્ષણ કરવા આવીને ઊભા હોય એમ મદેન્મત્ત ગજરાજ દેખાય છે.
પહાડ
For Private And Personal Use Only
અહી વ્યવસ્થાપકેાની દેખરેખને અભાવ છે.:મિથ્યાત્વીદેવ-દેવીઓને પૂજારીઓ ઘુસાડે છે અને પાછળથી પરિણામ જૈન સંઘને ભોગવવું પડે છે. વ્યવસ્થાપકે સવેળા જાગી વ્યવસ્થા સુધારે; નßિ. તા યાદ રાખજો કે બીજી ચારૂપ ન બને.
અહીં ધર્મશાળા બહુ વિશાળ છે. યાત્રીઓને દરેક જાતની સગવડ મળે છે. ફાગણ શુદ્ધિ ૧૧-૧૨-૧૩ ને જનેતાને માટે મેળે ભરાય છે, આજુબાજુથી સેકડો, હુજારા ભિલ, મિયાણા આદિ આવે છે. અનેક વ્યાપારીઓ પણ વ્યાપાર કરવા આવે છે. સ્ટેટ પણ આવક વધારવા સારી સહાયતા કરે છે.
અહી એક સુન્દર જૈન ગુરૂકુળ ચાલતુ હતુ પણ સમાજના આપસના કલેશ, કલહ અને ઇર્ષ્યાનું ભાગ અની, અત્યારે ગુરુકુલ સમાધિમાં લીન થઈ ગયું છે. અહીં પહાડી ઉપર આબુના પ્રસિદ્ધ યોગીરાજ શ્રી શાન્તિસૂરિજીની ગુફા-સુંદર ત્રણ માળનું વિશાળ મકાન છે. અંદર ધ્યાનનું ભોંયરૂ પણ છે. ગુરૂકુળ તેમના પ્રયત્નથી જ શરૂ થયુ' હતું. હવે આંધ થઈ ગયુ છે. પુનઃ કરી જ્ઞાનમંદિર-જ્ઞાનપરબ સ્થાપવાની જરૂર છે. અહીં ધનની કમી નથી માત્ર વ્યવસ્થાની જ કમી છે. આપસના કુસુપ, કલેશ, ઇર્ષા મીટાવી એક થઇ કામ થાય તેા અત્યારે ગુરૂકુળ ચાલે. અહીથી પુન: સાંજે પી'ડવાડા પહાંચ્યા. —( ચાલુ )
પ્રયત્ન
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
I
It iાWIN IT
કાર આને શMnલ્લો
ન
૧ અશોકના શિલાલેખો ઉપર દષ્ટિપાત–લેખક આચાર્ય શ્રી વિજયેન્દ્રસૂરિ મહારાજ. 3. ત્રિભુવનદાસ લહેરચંદ પાસેથી મળેલા ]nscriptions of Ashoka અને સંપ્રતિ મહારાજને શિલાલેખે દિવા પદયુત સમ્રાટ અશોકના લેખ ઉપરથી લેખક મહાપુરુષે અનેક ગ્રંથાના આધાર અને પોતે જ જૈન ઇતિહાસના પ્રખર વિદાન અને સંશોધક હોવાથી પોતાના અનુભવથી આ લઘુ ગ્રંથ અનેક પ્રમાણે આપી લખે છે. ઇતિહાસ માટે ગમે તે માણસ ગમે તે અભિપ્રાય આપી ન જ શકે, પરંતુ તેને બહોળો અભ્યાસ, શહાદત, શાસ્ત્રીય અનેક પ્રમાણેથી જ તે વસ્તુ સિદ્ધ થઈ શકે. આચાર્ય મહારાજે તેવા જ યથાયોગ્ય પ્રમાણે આપી અશોકનો શિલાલેખે માટે આ ગ્રંથમાં લખ્યું છે. એઓશ્રીના આવા ઐતિહાસિક લેખ સત્ય અને પ્રમાણભૂત જ હોય છે. કિંમત ચાર આના ચોગ્ય છે. પ્રકાશક શ્રીયશોવિજયજી જૈન ગ્રંથમાળા-ભાવનગર.
૨ પંચકલ્યાણક પૂજા (શ્રી પાર્શ્વ પ્રભુની )–રચયિતા મુનિરાજ શ્રી દર્શનવિજયજી મહારાજ. મરેઠ જીલ્લાના આસપાસના ગામોમાં પલ્લીવાલ, અગ્રવાલ ભાઈઓને ઉપદેશદારા જૈન બનાવતાં તેઓની વિનંતિથી હિંદી ભાષામાં આ લઘુ પૃન તેઓના ઉપકાર નિમિત્તે પ્રભુ-ભક્તિ માટે રચવામાં આવેલ છે. રચના સરલ અને સુંદર છે. પ્રકાશક જયંતીલાલ છાટાલાલ શાહ-અમદાવાદ. કિંમત એક આનો.
૩ જૈનત્વ-દિગંબર જૈન માસિકની ર૯ મા વર્ષની ભેટ તરીકે પોતાની સ્વર્ગસ્થ પત્ની સવિતાબાઈના મારક ગ્રંથમાળાનો જ નંબર માસિકના અધિપતિ મૂળચંદ કિસ-દિાસ કાપડિઆએ પ્રગટ કરેલ છે. લેખક રમણીકલાલ વિમળશી શાહ,
૪ યુગપ્રધાન શ્રી જિનચંદ્રસૂરિ-લેખક અગરચંદ નાહટા તથા ભવરલાલ નાહટા–કિંમત એક રૂપીયે. પ્રકાશક શરદાન શુભેરાજ નાહટા નં. ૫-૬ આરમીયન સ્ટ્રીટ-કલકત્તા, આ ચરિત્ર હિંદી ભાષામાં લેખકે લખેલ છે. શ્રીમાન જિનચંદ્રસૂરિ મહારાજા શ્રીમાન્ હીરવિજયસૂરિ મહારાજાના સમકાલીન હતા અને શહેનશાહ અકબરને પ્રતિબોધ કરવા અને જીવદયા પળાવવા માટે પણ શહેનશાહને ઉપદેશ આપી, તે કાર્યને અમલમાં મુકાવતા. શ્રી જિનચંદ્રસુરિ મહારાજ ભલે ખરતરગચ્છના આચાર્ય હોવા છતાં શાસનપ્રભાવક, સંયમી, મહાન આચાર્ય હતા એમ ચરિત્ર ઉપરથી ફલિત થાય છે. ભલે સામાચારી ભેદ ગળામાં હાય.. છતાં સંયમ, પ્રભાવકપણું, મિત્તા જૈન સમાજ ઉપર ઉપકાર કરનાર મહાપુરૂષની મહાન તરીકે ગણા થયા વગર રહેતા નથી. આચાર્ય મહા
For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્વીકાર અને સમાલોચના રાજનું જ્ઞાન જેમ પ્રખર હતું તેમ તેઓશ્રીનો સમુદાય પણ વિશાળ અને તેમાં પણ વિદ્વાન શિપણ હતા તેમ જણાય છે. આવા મહાન પુરૂષના ચરિત્ર વાંચવાથી તે સમયના જૈન દર્શનની ગૌરયતા, વિશાળતા, સાહિત્ય ગ્રંથો ઉદ્દભવ અને જેને ઇતિહાસ ઉપર ઘણા પ્રકાશ પડે છે. વાચક પોતાની બુદ્ધિ પ્રમાણે બોધપાઠ વગેરેને ગ્રાહક પણ બની શકે છે. મહાન પુરૂષોના ચરિત્રો આકર્ષક શૈલીથી પ્રકટ થવાની આવશ્યકતા અમે જોઈએ છીએ.
૫ શ્રી મહેંદ્ર જેને પંચાંગ-વીર સંવત ૨૪૬૩, વિક્રમ સંવત ૧૯૯૩ શકે ૧૮૫૮-૫૯, ઈસ્વીસન ૧૯૩૬-૩૭ કર્તા મુનિરાજ શ્રી વિકાશવિજયજી મહારાજ, પૂજ્યપાદ આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભરિજી મહારાજના શિષ્યરન મુનિરાજશ્રી વિકાસ વિજયજીએ આ પંચાંગ જૈન સમાજના ઉપકાર-ઐય માટે કેનિક સ્પષ્ટ ગ્રહો સહિત અને સૂક્ષ્મ ગણિતપૂર્વકનું અથાગ પરિશ્રમ સેવી તૈયાર કર્યું છે. યજક મહારાજશ્રીને બે વર્ષથી આ પ્રયત્ન શુભ આવકારદાયક છે અને જેન તેમજ જૈનેતર વિદ્વાન જ્યોતિષાના તેની સત્યતા માટે ઉચ્ચ અભિપ્રાય પણ તેને માટે મળ્યા છે. જૈન દર્શનના સાહિત્યમાં અનેક આચાર્યએ યાતિય સંબંધી ( આગમો ઉપરાંત ) ગ્રંથો લખ્યા છે. આ જાતનું સાહિત્ય હજી જેટલું જોઈએ તેટલું પ્રગટ થયું નથી છતાં આવું એક સુમ ગણિતનું પંચાંગ જ્યોતિ ના અભ્યાસી મુનિરાજ શ્રી વિકાશવિજયજી મહા ના શુભ પ્રયત્નથી પ્રકટ થવું શરૂ થયું તે જૈન સમાજ માટે ( પ્રતિકા, દીક્ષા, વગેરે ધાર્મિક કાર્યો માટે, ખાસ ગણત્રીવાળા પંચાંગની આવશ્યકતા જે હતી તે આ પંચાંગના દર વર્ષે પ્રકાશનથી તે જરૂરીયાત મહારાજશ્રીએ પૂરી પાડી છે. મહારાજશ્રીને અમારી વિનંતિ કે સંયતિ ને અભ્યાસમાં આપ આગળ વધી આ પંચાંગમાં કઈ અપૂર્ણતા દેખાય કે કાઈ યાતિર્ધર બતાવે તો તે માટે આધારપૂર્વક ચર્ચા કરી આ પંચાંગને વધારે આવશ્યક, પૂર્ણ અને સત્યની કસોટીએ ચડાવી તમારે કરવું; સાથે જૈન વિદ્વાન પુરૂ -
એ તિવના જ ગ્રંથો લખ્યા છે તેને ભાષામાં તૈયાર કરી પ્રકટ થાય અને જેના સમાજ તેનો લાભ વિશે લે, યાતિ સાહિત્ય વિશે પ્રગટ થાય, અન્ય દર્શન તેની પ્રશંસા કરે તેમ પ્રગટ થવા પરિશ્રમ લેવા કૃપા કરવી. કિંમત બે આના. પ્રકાશક અમૃતલાલ કેવળદાસ મહેતા , . . L. ID -નાગજી ભુદરની પળ. અમદાવાદ
૬ શ્રી ગિરનારજી દ્વારના–-સં. ૧૯૮૮ થી ૧૯૯૧ સુધીનો છેડો રીપોર્ટ. આચાર્ય મહારાજ શ્રી વિજયનીતિસૂરિજી મારાજના ઉપદેશથી શુમારે પાંચ લાખ રૂપીયા આ પવિત્ર તીર્થ ઉપર છદ્ધાર માટે ખરચ વ્યવસ્થિત રીતે કરવામાં આવ્યા છે. હજી તેમજ કરે છે. ખરેખરી જરૂરીયાત તાત્કાલિક ઉભી થઈ તે વખતને આ શુભ ઉપદેશ પ્રયત્ન શરૂ થયા છે. પારેખ ડાયાલાલ હકમચંદ ભાવિક બંધુના પ્રયત્ન અને લાગણથી જ આ નઇએ તેવી રીતે સમારકામની શરૂઆત થઈ તેમ અમારા 11ણવામાં આવેલ છે. નાણા આપનાર પુણ્ય બાંધ છે પરંતુ જાતિ દેખરેખ રાખનાર ( સેવાભાવથી ) વિશે | બાંધે છે. તેના કાર્યવાહક શ્રી ડાયાભાઈ તથા દોસી લવચંદ બાવચંદ વગે
For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ. રેની દેખરેખ પણ પ્રશંસનીય છે. નાણાંની સલામતી સાથે યોગ્ય વ્યય થાય છે તે રિપોર્ટ ઉપરથી જણાય છે. પ્રકાશકોએ બાકી રહેલા જીર્ણોદ્ધાર સમાર કામ માટે પૈસાની કરેલી માંગણીનો સ્વીકાર જૈન સમાજ બંધુઓએ જલદી ઉપાડી લઈ તે માટે તેમને જોઈતાં નાણાં આપી, આ પરમ પવિત્ર તીર્થનું સંપૂર્ણ ઉદ્ધાર-સમારકામ હવે જલદી થઈ જાય તેમ વિનંતિ કરીએ છીએ.
શેઠ પ્રેમચંદ રતનજીને સ્વર્ગવાસ. માત્ર ત્રણ દિવસની બિમારી ભોગવી, પચાસ વર્ષની ઉમરે આ માસની સુદ ૪ શનિવારના રોજ બંધુ શ્રી પ્રેમચંદભાઈ તેમના જૂના નિવાસ વાળુકડ ગામે પંચત્વ પામ્યા છે. શ્રી પ્રેમચંદ ભાઈ શ્રદ્ધાળુ, ધર્મનિષ્ઠ, સરલહૃદયી, મિલનસાર અને તેમના પિતા શેઠ રતનજીભાઈના પગલે ચાલનાર હતા. તેમના પિતાના સ્વર્ગવાસ પછી શારીરિક સ્થિતિ જોઈએ તેવી સારી ન રહેવાથી માત્ર નિવૃત્તિ અને આશાઓસ લેવા તેમજ શાંતિ ભેગવવા માટે વાલુકડ કાયમ માટે રહેવા જતાં ગ્રામ્ય જીવન શાંત રીતે ભોગવતા હતા, છતાં પણ ધાર્મિક શ્રદ્ધા પણ તેવી રહી હતી. દેહાંત સુધી તંદુરસ્તી બરાબર રહી જ નહિં અને ભાવિભાવ બળવાન હોવાથી આયુષ્ય પૂર્ણ થતાં સ્વર્ગવાસ થયો છે. આખી જિંદગી સરલ, શાંતિમય શ્રદ્ધાળુ જીવન જીવ્યા હતા. તેમના પિતાના આરંભેલા કાર્યોમાં યાત્રાળુઓને રાહત નિમિત્તે શહેર ધર્મશાળા, કેળવણીના ઉત્તેજનાથે જન ડગ, વાલુકડ જિનાલયની સંભાળ વગેરે કાર્યોમાં યથાશક્તિ પ્રવૃત્તિ ચાલુ રાખેલી હતી. તેમના સ્વર્ગવાસથી તેમની જ્ઞાતિને અને જૈન સંઘમાં અને આ સભાના સુમારે પચીસ વર્ષથી સભાસદ હોવાથી આ સભાને એક લાયક જૈન નરરત્નની ખોટ પડી છે. પોતાની પાછળ મુકી ગયેલા બે સ્ત્રીઓ, બે પુત્રીઓ અને એક ચાર વર્ષનો પુત્રને દિલાસે દેવા સાથે શ્રી પ્રેમચંદભાઈના પવિત્ર આત્માને અખંડ શાંતિ પ્રાપ્ત થાઓ તેમ પરમાત્માની પ્રાર્થના કરીએ છીએ.
For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી વીશ સ્થાનક ત૫ પૂજા ( અર્થ સાથે.). | (વિસ્તારપૂર્વક વિવેચન તથા મંડળ સહિત.) . વિસ્તારપૂર્વક વિધિ વિધાન, નાટ, ચૈત્યવંદન, સ્તવને, મંડળ વગેરે અને સાદી સરલ ગુજરાતી ભાષામાં અથ સહિત અમોએ પ્રકટ કરેલ છે. વીશ સ્થાનક તપ એ તીથ કરનામકર્મ ઉપાર્જન કરાવનાર મહાન તપ છે. તેનું આરાધન કરનાર બહેન તથા બંધુઓ માટે આ ગ્રંથ અતિ મહત્વના અને ઉપયોગી છે. શ્રી વીશ સ્થાનક તપનું મંડળ છે તેમ કે અત્યાર સુધી જાણતું પણ નહોતું, છતાં અમાએ ઘણી જ શોધખોળ કરી, પ્રાચીન ઘણી જ જૂની તાડપત્રની પ્રત ઉપરથી મોટો ખર્ચ કરી, ફેટ બ્લોક કરાવી તે મંડળ પણ છપાવી આ બુકમાં દાખલ કરેલ છે. આ એક અમૂલ્ય (મંડળ ) નવીન વસ્તુ જિનાલય, ઉપાશ્રય, જ્ઞાનભંડાર, લાઈબ્રેરી અને ઘરમાં રાખી પ્રાતઃકોળ માં દર્શન કરવા લાયક સુંદર ચીજ છે.
ઉંચા કાગળ ઉપર સુંદર ગુજરાતી ટાઈપમાં છપાવી સુશોભિત બાઈડીંગથી અલ કૃત કરવામાં આવેલ છે છતાં કિંમત બાર આના માત્ર રાખવામાં આવેલી છે. પોસ્ટેજ જુદુ'.
શ્રી તીર્થકર ચરિત્ર ( ભાષાંતર ) શ્રી અમરચંદ્રસૂરિકૃત મૂળ ગ્રંથનું શુદ્ધ અને સરલ ભાષાંતર.
| ( છપાય છે ) આ ગ્રંથ જેમાં ચાવીશ તીર્થકર ભગવાનના ઘણા સંક્ષિપ્તમાં ચરિત્ર આપવામાં આવેલ છે. આટલા ટુંકા, અતિ મનોહર અને બાળજી સરલતાથી જલદીથી કઠોગ પણ કરી શકે તેવા સાદા, સરલ સુંદર ચરિત્રો આ ગ્રંથમાં છે. જૈન પાઠશાળા, કેન્યાશાળા, જૈન વિદ્યાલયમાં ઐતિહાસિક શિક્ષણ તરીકે ચલાવી શકાય તેવું છે, મદદની જરૂર છે. આર્થિક મહાય આપનારની ઈચ્છા મુજબ અ૫ કિ મતથી કે વિના મૂલ્ય સભાના ધારા પ્રમાણે ભેટ પણ આપી શકાશે.
| શ્રી સ્તોત્રસંદોહઃનિરંતર પ્રાત:કાળમાં સ્મરણીય, નિવિદનપણું પ્રાપ્ત કરાવનાર, નિત્ય પાઠ કરવા લાયક નવસ્મરણો સાથે બીજા પ્રાચીન ચમત્કારિક પૂર્વાચાર્ય કૃત દશ સ્તોત્ર, મળી કુલ ૧૯ સ્તોત્રો, તથા રત્નાકર પચ્ચીશી, અને બે યંત્રો વિગેરેને સંગ્રહ આ ગ્રંથમાં આવેલ છે. ઉ ચા કાગળા, જેની સુંદર અક્ષરોથી નિર્ણયસાગર પ્રેસમાં છપાએલી, સુશોભિત બાઈડીંગ અને શ્રી મહાવીરસ્વામી તથા ગૌતમસ્વામી એ પૂજ્યપાદ ગુરૂ મહારાજાઓની સુંદર રંગીન છબીઓ પણ ભક્તિનિમિત્તે સાથે આપવામાં આવેલ છે. આટલા મોટા સ્તનો સંગ્રહ, અને આટલી છબીઓ અને સુંદરતા છતાં સર્વ કઈ લાભ લઈ શકે જે માટે મુદ્દલથી પડ્યું ? ઓછી કિંમત માત્ર રૂા. ૧-૪-૦ ચાર આના. (પાસ્ટેજ જુદુ) રાખેલ છે. (નિત્ય સ્મરણ કરવા લાયક હોવાથી ) લાભ લેવા જેવું છે.
' લખે:શ્રી. જૈન આમાનંદ સભા-ભાવનગર.
For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Reg. No. B. 181. અમારું પ્રકાશન ખાતુ. છપાયેલા ગ્રંથે. (મૂળ.) 1 શ્રી વસુદેવહિડિ પ્રથમ ભાગ–પ્રથમ અંશ.. રૂા. 7-80 2 શ્રી વસુદેવહિડિ પ્રથમ ભાગ-દ્વિતીય અંશ. રૂા. 3-8- 3 શ્રી આહુતકલ્પસૂત્ર પ્રથમ ભાગ. રૂા. 4-0-0 4 શ્રી બૃહત્કલ્પસૂત્ર બીજો ભાગ. રૂા. 6-0-0 5 શ્રી દેવેન્દ્રસૂરિરચિત ટીકા ચાર કર્મગ્રંથ (શુદ્ધ) રૂા. 2-0- 6 પ્રાચીન ચાર કર્મગ્રંથ. રૂા. 2--e છપાતાં ગ્રંથા. 7 શ્રી વસુદેવલિંડિ ત્રીજો ભાગ. 8 પાંચમો છઠ્ઠો કર્મ ગ્રંથ. 9 શ્રી ગુણચંદ્રસૂરિકૃત શ્રી મહાવીર ચરિત્ર. ભાષાંતર ગુજરાતી ગ્રંથે. 1 મી સામાયિક સૂત્ર, મૂળ ભાવાર્થ વિશેષાર્થ સહિત. રૂા. --6 2 શ્રી દેવસિરાઈ પ્રતિક્રમણ v ; રૂા. 6-10-0 3 શ્રી પંચપ્રતિક્રમણ સૂત્ર | ગુજરાતી તથા શાસ્ત્રી બંને અક્ષરોવાળા (શ્રી જૈન એજયુકેશનબડે જૈન પાઠશાળાઓ | માટે મંજુર કરેલ ). રૂા. 1-4-0 રૂા. 1-12-0. 4 મી શજય તીર્થનો પંદરમો ઉદ્ધાર અને સમરસિહ. રૂા. -2-8 5 શ્રી શત્રુંજય તીર્થ વર્તમાન ઉદ્ધાર અને કર્માશાહ. - રૂા 1-4-0 અધી કિંમતે. શ્રી આત્માનંદ જન્મ શતાબ્દિના શુભ પ્રસંગે સં. 1992 ના ચૈત્ર શુદી 1 થી બાર માસ માટે શ્રી આત્મારામજી મહારાજકૃત નીચેના પુસ્તકે અધી કિંમતે આપવામાં આવશે ( સીલીકમાં હશે ત્યાં સુધી ). મૂળ કિંમત. અધી કિંમત. તરવનિર્ણયપ્રાસાદ. 10-0-0 5-09-0 જનધર્મવિષયક પ્રશ્નોત્તર. 0-8-0 -4-0 આત્મવલ્લભ સ્તવનાવાળી. 0-6-0 0-3-7 લખેઃ— શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા–ભાવનગર, આનંદ પ્રિન્ટિંગ પ્રેસમાં શેઠ દેવચંદ દામજીએ છાપ્યું.–ભાવનગર. For Private And Personal Use Only