Vinit Jodni Kosh

Author(s): Gopaldas Jivabhai Patel
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad

Page 4

નિવેદન
સાર્થ જોડણીકેશની ચોથી આવૃત્તિ ઈ. સ. ૧૯૪૯માં બહાર પાડી ત્યારે નીચે મુજબનો વિચાર રજૂ કર્યો હતો –
હવે આ (બૃહત ) આવૃત્તિ જોતાં, એક જરૂર એ પણ લાગે છે કે, મૅટ્રિક કક્ષાના વિદ્યાર્થીઓ માટે એક નાને “વિનીત” કોશ રચ, જેથી તેમને માફકસરની કિંમતે તે મળી શકે. આ કામ હવે પછી પાર પાડવા વિચાર છે.”
આ વિચાર પાંચ વરસે અમલમાં આવે છે તેથી આનંદ અને સંતોષ થાય છે. વિશેષ તે એ કારણે કે, પાંચ વરસના ગાળામાં બહુ આવૃત્તિ લગભગ ખપી ગઈ છે તે વખતે આ તેની વિનીત આવૃત્તિ તૈયાર થઈ બહાર પડે છે. આથી કરીને, વિદ્યાર્થીને તથા વાચકગતને કોશ વગર રહેવું નહિ પડે.
તેના નામ પ્રમાણે, આ આવૃત્તિ મેટા જેણુકેશને અમુક બને સંક્ષેપ છે ખરો, પરંતુ તે તૈયાર કરવામાં તેના સંપાદકને કદાચ વિશેષ ચીવટ અને મહેનત પડી હશે માનું છું. મેટ કેશ પિતે ચાલુ ભાષાને કેશ છે. તેમાં ભાષાની સમગ્ર શબ્દ-સંપત્તિ સંધરાઈ ચૂકી છે, એમ કહેવું અઘરું છે; છતાં શાળાગી જરૂર કરતાં તેમાં કાંઈક વિશેષ સામગ્રી તે જરૂર આવી છે. આથી કરીને જ, કાંઈક સસ્તી અને સાદી એવી આવૃત્તિ હવે કરવી જોઈએ, એમ ૧૯૪૯ માં લાગેલું. અને તેથી તે કામ ત્યારથી પહેલું મન ઉપર લીધું હતું. તે તૈયાર થવાથી, વાચકવર્ગ આગળ હવે આ ત્રીજા પ્રકારને કેશ રજૂ થાય છે – ૧. મૂળ સાર્થ જોડણીકેશ, ૨. કેવળ જોડણી માટે ખિસ્સાકેશ, અને હવે આ ૩. વિનીત જોડણીકેશ. કઈ બે સંક્ષેપ કરે તેને માટે કેટલીક બાબતે કેટલાક અનુભવી
થે ચર્ચા હતી. શ્રી. દેસાઈભાઈ પટેલે પિતાની દૃષ્ટિએ મેટા કેશનાં વાપરી છે. પાનને સંક્ષેપ કરી આપીને જ પોતાની દષ્ટિ બતાવી હતી.
“તી કે, સામાન્ય વિનીત-ટ્રિક કક્ષા સુધીનું કામ તે આ
જ જોઈએ. વળી ગણિત, પદાર્થવિજ્ઞાન, રસાયન, મહેન, વહાણે, વિનાવિદ્યાઓ હવે ગુજરાતીમાં શીખવાવા
- તેમાં પુસ્તકમાં ઊતરી છે. તેથી તે પરિ.
* રાખ્યું છે.
જેવા અને વિજ્ઞાનવિદ્યા -