________________
૧૩૩ તે સાંભળી કમઠ બોલ્યો કે-“હે રાજપુત્ર ! તમારી જેવા ક્ષત્રિયો તો હાથીને શિક્ષા આપવી એ વગેરે કાર્યમાં જ પંડિત હોય છે, ધર્મમાં તો અમે મુનિઓ જ પંડિત છીએ.” તે સાંભળી પ્રભુએ પોતાના સેવકો પાસે તે કુંડમાંથી સળગતું લાકડું બહાર કઢાવી જયણાપૂર્વક તેને ચીરાવ્યું, એટલે તેમાંથી એક મોટો સર્પ નીકળ્યો. તે સર્પ અગ્નિની જવાળાથી વ્યાકુળ થયેલો હતો, તો પણ પ્રભુનું દર્શન થતાં તે અંતઃકરણમાં અત્યંત પ્રસન્ન થયો. તેને પ્રભુએ પોતાના સેવકો પાસે પરલોકના ભાતારૂપ પ્રત્યાખ્યાન=પચખાણ અપાવ્યું અને પંચનમસ્કાર સંભળાવ્યા. પ્રભુ પોતે તેની સન્મુખ કૃપાદૃષ્ટિથી જોઈ રહ્યા, તેથી તે સર્વે પણ એકાગ્રતાથી અંત:કરણથી અંગીકાર કર્યું. આ રીતે તે સર્પ મરીને ધર્મના પ્રભાવથી ધરણંદ્ર થયો. આવું આશ્ચર્ય જોઈ લોકો પ્રભુની સ્તુતિ કરવા લાગ્યા કે–
“અહો ! આ સ્વામીનું જ્ઞાન તો અદ્ભુત છે.”
પછી લોકો સહિત પ્રભુ પોતાને સ્થાને ગયા. આ સર્વ જોઈ શઠ મનવાળો કમઠ અત્યંત લજ્જા પામ્યો અને વધારે અજ્ઞાન તપ કરવા લાગ્યો. “તેવાઓને સન્માર્ગની પ્રીતિ ક્યાંથી હોય ?” અનુક્રમે તે કમઠ તાપસ મરણ પામી અજ્ઞાનતપના પ્રભાવથી મેઘકુમાર નિકાયમાં મેઘમાળી નામનો ભવનપતિ દેવ થયો.
એક વખત શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્વામી વસંત ઋતુમાં ક્રીડા કરવા માટે ઉદ્યાનમાં ગયા. ત્યાં એક પ્રસાદની ભીંત ઉપર શ્રીનેમિનાથના ચરિત્રનું ચિત્ર જોઈ વિચાર્યું કે-“અહો ! શ્રીનેમિનાથને ધન્ય છે કે જેણે કુમાર અવસ્થામાં જ અત્યંત રાગવાળી રાજીમતી કન્યાનો ત્યાગ કરી દીક્ષા ગ્રહણ કરી હતી. તો હું પણ હવે સર્વ સંગનો ત્યાગ કરું.” આ પ્રમાણે પ્રભુએ વિચાર કર્યો કે તરત જ લોકાંતિક દેવોએ આવી ““હે સ્વામી ! તીર્થ પ્રવર્તાવો.” એમ વિજ્ઞપ્તિ કરી. પછી કુબેરે પૂરેલા ધન વડે વાર્ષિક દાન આપી દીક્ષા માટે માતાપિતાની આજ્ઞા લીધી.
પછી અશ્વસેન વગેરે રાજાઓએ અને શક્ર વગેરે ઇંદ્રોએ શ્રી પાર્શ્વપ્રભુનો દીક્ષાભિષેક કર્યો. પછી દેવોએ વહન કરેલી શિબિકામાં
