Vardhaman Mahavir Ane Indrabhuti Gautam

Author(s): Jitendra B Shah
Publisher: Shrutratnakar

Page 185

૧૮૪
विवित्तसयणासणयाए णं भंते ! जीवे किं जणयइ ?
विवित्तसयणासणयाए णं चरित्तगुत्तिं जणयइ, चरित्तगुत्ते अ णं जीवे विवित्ताहारे दढचरित्ते एगंतरए मुक्खभावपडिवण्णे अट्टविहं कम्मगंठिं निज्जरेइ ॥३१॥३३॥
અર્થ : હે ભગવંત ! વિવિક્ત શયનાસન વડે જીવ શું ઉત્પન્ન
કરે?
ઉત્તર : વિવિક્ત એટલે સ્ત્રી, પશુ, પડકાદિ રહિત શયન, આસન અને ઉપલક્ષણથી ઉપાશ્રય વડે જીવ ચારિત્રની ગુપ્તિને એટલે રક્ષાને ઉત્પન્ન કરે છે. તથા ચારિત્રની રક્ષા કરનાર જીવ વિવિક્ત એટલે વિગઈ આદિ શરીરની પુષ્ટિ કરનાર વસ્તુ રહિત આહારવાળો, દઢ ચારિત્રવાળો, સંયમને વિષે એકાંતપણે–નિશ્ચયપણે રક્ત–આસક્ત, તથા મોક્ષના ભાવ “મારે મોક્ષ જ સાધવાનો છે' એવા અભિપ્રાયવાળો તે આઠ પ્રકારની કર્મરૂપી ગ્રંથિને નિજેરે છે–ક્ષપકશ્રેણિ વડે ક્ષય કરે છે. ૩૧-૩૩.
વિવિક્ત શયનાસનથી વિનિવર્નના થાય છે તેથી તેને બતાવે છે – विणिवट्टणयाए णं भंते ! जीवे किं जणयइ ?
विणिवट्टणयाएणं पावकम्माणं अकरणयाए अब्भुढेइ, पुव्वबद्धाण य निज्जरणयाए तं निअत्तेइ, तओ पच्छा चाउरतं संसारकंतारं वीईवयइ ॥३२॥३४॥
અર્થ : હે ભગવંત ! વિનિવર્તના વડે જીવ શું ઉત્પન્ન કરે ?
ઉત્તર : વિનિવર્તના વડે એટલે વિષયોથી આત્માને પરાક્રમુખ કરવા વડે જીવ જ્ઞાનાવરણાદિ પાપકર્મોને નહીં કરવાથી એટલે નવાં કર્મો નહીં બાંધવામાં ઉદ્યમવંત થાય છે. તથા પૂર્વે બાંધેલા કર્મોની નિર્જરા કરવાથી તે પાપકર્મને રિવર્તન કરે છેખપાવે છે, ત્યારપછી ચાર ગતિરૂપ અંત– અવયવોવાળા સંસારરૂપ કાંતારને ઓળંગે છે. ૩૨-૩૪.