Updesh Ratnakar

Author(s): Lalan Niketan
Publisher: Lalan Niketan

Page 377

यतः - बलाद्दत्तानि बालानां । विद्याभोजनमौषधं ॥ गवां नालिकया चाज्यं । तथा धर्मोऽपि पुष्टये ॥ ३१ ॥ इति, यथाऽसौ युवराजर्षिर्भ्रातृजं पुरोहितपुत्रं चामयित्वापि धर्मं प्रत्यपादयत्, एवं केचिद्गुरवोऽपि पितृसमाः, इति पितृदृष्टांतभावना ॥ ३१६ ॥ मायत्ति, माता हि पितुरप्यधिकतरैकांतिकात्यंतिकवात्सल्यभृद्भवेत्, तडुक्तं — सुधामधु विधुज्योत्स्ना — मृघीकाशर्करादिनिः ॥ वेधसा सारमादाय । जनितं जननीमनः ॥ ३१७ ॥ शिक्षयति च पुत्रं विविधलोज प्रदर्शनाद्यनुकूलाचरणाद्युपायशतैरपि साम्नैवेति तथा केचिद्गुरवोऽपि संति जव्यानिति मा तृसमाः, कमलश्रेष्टिसुतप्रतिबोध कतृतीयाचार्यवत्, तद्यथा ॥ ३१८ ॥
केमके — बाळकोने विद्या, जोजन, अने औषध जेम बळात्कारे प्रापवामां आवे छे तेमज गायने पण जेम नाळथी बळात्कारे घी पावामां आवे छे, तेम बळात्कारे आपलो धर्म पण पुष्टिकारक छे ।। ३१५ ॥ इति, जेम या युवराजऋषिए नजाने तथा पुरोहितना पुत्रने मार मारीने पण धर्म पमानयो, तेम केटलाक गुरुओ पण पिता समान होय, एवी रीते पिताना दृष्टांतनी भावना जाणवी ।। ३१६ ।। वे माता बे ते, पिताथी पण अधिक रीते एकांत अत्यंत वत्सलतावाळी होय बे; कनुं छे के—अमृत, मध, चंद्र, चांदनी, द्राक्ष तथा साकर दिकमी पण सत्व खेंचीने ब्रह्माये मातानुं मन बनावेलुं छे ।। ३१७ ।। वळी ते मात्रा पुत्रने विविध प्रकारनो लोन देखावा यादिकथी, तेम तेना मनने पसंद पके तेवा सेंकमोगमे उपायो तथा आचरणोथी मीठे बचनेज़ शिखामण आपे बे, तेम केटलाक गुरुओ पण, कमळशेठना पुत्रने प्रतिबोधनारा त्रीजा आचार्यनी पेठे जो प्रत्ये माता सरीखा होय छे; ते त्रीजा प्राचर्यनुं दृष्टांत नीचे सृजन हे ॥ ३१८ ।।
श्री. उपदेशरत्नाकर