Book Title: Upadhimat Tarjana Yane Prarupana Vichar
Author(s): Narendrasagarsuri
Publisher: Shasankantakoddharaksuri Jain Gyanmandir
View full book text
________________
પ્રરૂપણાવિચારગ્રસ્થાનુવાદ] આપવાનું પણ દેખાય છે. તેથી કરીને રૂઢિનો જ આશ્રય કરવો. રુઢિપ્રક્રિયા-પ્રતીતિ-પરિભાષા” આ બધા અર્થાન્તર-પર્યાયવાચી શબ્દો છે. તેમાં શાબ્દિકોનોકત્રિફલા એમ રૂઢિથી જણાવેલ છે, જાય જાણકારોમાં સ્મૃતિ રહિતનું જે જ્ઞાન તેને “પ્રમા' કહી છે, તાર્કિકોમાં પ્રતીતિ' એ જ બલવાન ભગવતી છે, અને જૈન સિદ્ધાંતમાં “પૌષધ' એટલે આઠમ આદિ પર્વ દિવસો-એની અંદર અભક્તાર્થ એટલે ઉપવાસ કરવો, તેનું નામ પૌષધોપવાસ-એ પ્રમાણેની વ્યુત્પત્તિથી જ આ શબ્દો થાય છે.
આહાર-શરીરસત્કાર–અબ્રહ્મચર્ય અને વ્યાપારનું પરિવર્જન આદિને વિષે, આ પ્રમાણે સમવાયાંગ સૂત્રમાં જણાવેલ છે અને એ પ્રમાણે સ્થાનાંગસૂત્રના બીજા સ્થાનમાં પણ જણાવેલ છે. ઇર્યાપથિકીની વ્યાખ્યામાં આ ગાથાનુસાર પરિભાષા જાણી લેવી.
. सदसदविशेषणाओ, भवहेऊजहित्च्छिओवलंभाओ; नाणफलाभावाओ, मिच्छद्दिट्ठिस्स अन्नाणं ॥१॥
અર્થ :– અસહ્ના અવિશેષથી, યાદચ્છિક ઉપલંભની પ્રાપ્તિથી અને જ્ઞાનફલના અભાવથી મિથ્યાષ્ટિઓનું જે જ્ઞાન તે ભવહેતુક છે અને તેથી જ મતિ-અજ્ઞાન-શ્રુત અજ્ઞાન અને વિર્ભાગજ્ઞાન-બાલતપઅકામમરણ-સકામમરણ-સકામ-અકામ નિર્જરા આદિ વ્યવહારો પ્રવચન=સિદ્ધાંતોમાં નિયત જણાય છે.
અને આ જે-“માઘસ્નાન આદિની ક્રિયાના કરનારા એવા મિથ્યાષ્ટિઓને અણુમાત્ર સકામનિર્જરા થાય છે. એવું કોઈના વડે કરીને અને પરંપરાએ પણ સાંભળ્યું નથી અને જો એ પ્રમાણે મિથ્યાષ્ટિઓને નિર્જરા થતી હોય તો માઘસ્નાન આદિની ક્રિયા, સમ્યગ્દષ્ટિ આત્માઓને તો પંચગુણી, સાતગુણી નિર્જરાનું કારણ બનશે. આગમમાં કહેલું છે કે – . जं अन्नाणी कम्म, वक्खवेइ बहूएहिं वासकोडिहिं ॥
तन्नाणी तिहीं गुत्तो, खवेई ऊसासमित्तेण ॥१॥ . અર્થ :–જે કર્મ, અજ્ઞાની આત્માઓ ઘણાં ક્રોડો વર્ષોએ કરીને
