Book Title: Tattvarthadhigam Sutram Part 05
Author(s): Rajshekharsuri, Dharmshekharvijay, Divyashekharvijay
Publisher: Arihant Aradhak Trust
View full book text
________________
સૂત્ર-૩૫ શ્રી તત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૫
૧૩૧ भाष्यावतरणिका- अत्राह- किमविशेषेण गुणवैषम्ये सदृशानां बन्धो भवतीति । अत्रोच्यते
ભાષ્યાવતરણિતાર્થ– પ્રશ્ન- ગુણના વૈષમ્યમાં સદેશોનો બંધ શું સામાન્યથી થાય છે? અહીં ઉત્તર કહેવાય છે–
टीकावतरणिका- 'अत्राहे'त्यादि सम्बन्धग्रन्थः, किमविशेषेण गुणवैषम्ये सति सङ्ख्यया सदृशानां स्निग्धत्वेन बन्धो भवति, एकगुणस्निग्धादेर्द्विगुणाद्यनन्तगुणावसानस्निग्धादिनाऽपीति, अत्रोच्यते- नाविशेषेण गुणवैषम्ये, किन्तु
ટીકાવતરણિતાર્થ–મત્ર ઇત્યાદિ ગ્રંથ આગળના સૂત્રની સાથે સંબંધ જોડવા માટે છે. ગુણવૈષમ્ય હોય તો સંખ્યાથી સદશ પુદ્ગલોનો બંધ શું અવિશેષથી (=વિશેષ નિયમ વિના) થાય છે? અર્થાત્ એક ગુણ સ્નિગ્ધ પુદ્ગલનો દ્વિગુણ સ્નિગ્ધથી પ્રારંભી અનંતગુણ સ્નિગ્ધ સુધીનાં બધા જ પુદ્ગલોની સાથે બંધ થાય?
અહીં ઉત્તર કહેવામાં આવે છે. ગુણવૈષમ્ય હોય તો અવિશેષથી ( વિશેષ નિયમ વિના) બંધ ન થાય. કિંતુ–
બંધના વિષયમાં ત્રીજો અપવાદद्वयधिकादिगुणानां तु ॥५-३५॥ સૂત્રાર્થ– સદશ પુદ્ગલોમાં ગુણવૈષમ્ય હોવા ઉપરાંત દ્વિગુણ વગેરે અધિક હોય તો પરસ્પર બંધ થાય. (પ-૩૫)
भाष्यं-द्वयधिकादिगुणानां तु सदृशानां बन्धो भवति । तद्यथास्निग्धस्य द्विगुणाद्यधिकस्निग्धेन । द्विगुणाद्यधिकस्निग्धस्य स्निग्धेन । रूक्षस्यापि द्विगुणाद्यधिकरूक्षेण । द्विगुणाद्यधिकरूक्षस्य रूक्षेण । एकादिगुणाधिकयोस्तु सदृशयोर्बन्धो न भवति । अत्र तुशब्दो व्यावृत्तिविशेषणार्थः प्रतिषेधं व्यावर्तयति बन्धं च विशेषयति ॥५-३५॥
ભાષ્યાર્થ– ઉત્તર– સદશ પુદ્ગલોમાં ગુણવૈષમ્ય હોવા ઉપરાંત દ્વિગુણ વગેરે. સ્પર્શથી અધિક હોય તો પરસ્પર બંધ થાય. તે આ પ્રમાણે
