________________
૧૦
તે જાણ્યા પછી એને સારી જગ્યા રહેવા મળે, તે “દષ્ટિફળ” એક રાજાની દૃષ્ટિથી આવું ફળ મળે છે ત્યારે “જ્ઞાની પુરુષની દષ્ટિથી શું ના મળે ? રાત તે ઊણે છે, અને તે રાજ વધારવાની લાલચ છે, જયારે આ તે “જ્ઞાની પુરુષ” જે સંપૂર્ણ નિરીછ દશામાં વતે ! અને તેમની દૃષ્ટિનું ફળ તે કેવું હોય ? અહીં સત્સંગમાં આવ્યું, એટલે અહીંથી એ દ છેટફળ અવશ્ય લઈ જાય. સેવાફળથી તે ૨.જાના ૨૫૦ રૂપિયા મળે છે, પણ રાજાને વંદીને આવ્યા તેથી તે દષ્ટિફળ મળે!
જ્ઞાની પુરૂષનાં દર્શન કર્યા તેથી તે ઊંચામાં ઊંચાં ફળ અભ્યદય અને આનુષંગિક મળે છે અને તેથી તે શાંતિ ઊંચામાં ઊંચી રહે છે ! સંસારનું વિક્ત ના નડે અને મોક્ષનું કામ થાય, બંનેય સાથે જ રહે.
વીતરાગ ભગવાનનાં દર્શન જે કરતાં આવડે તે, ભલેને એ મૂતિ છે, છતાં અભ્યદય અને આનુસંગિક ફળ મળે ! પણ એ દર્શન કરવાનું તે “જ્ઞાની પુરુષ” સમજાવે તે આવડે નહિ તે કોઈને આવડે નહિ ને ? જ્ઞાની પુરુષ” મૂર્નામૂત છે, એટલે એમનાં દર્શનથી તે બંને અભ્યય અને આનુષંગિક ફળ મળે. “જ્ઞાની પુરુષનાં દર્શન માટે તે કોટી જન્મોની પણને ચેક વટાવ પડે. હજારો વર્ષે “જ્ઞાની પુરુષ” પ્રગટ થાય, અને તેમાંય આ તે અક્રમ જ્ઞાની તે કશા જ જપ નહિ, તપ નહિ ને વગર મહેનતે મેક્ષ ! “જ્ઞાની પુરુષ' પાસે દષ્ટિફળ મળે અને એનાથી મેક્ષફળ મળે અને સેવાફળથી સંસારને અભ્યદય થાય અહીં સેવામાં પરમ વિનય એ જ સેવા. અહીં “જ્ઞાની પુરુષ'ને કંઈ ખોટ હોય? એ કશાના ભિખારી ના હોય. ફલનો વિનય એ જ સેવા ! જેને સાંસારિક અડચણ હેય તે “જ્ઞાની પુરુષને ફૂલ ચઢાવે તે અચો દૂર થાય. ભગવાને ભાવપૂજા અને દ્રવ્યપૂજા બંને સાથે રાખી છે. ફૂલ તેડીને તમે સૂછે કે બીજે ઉપયોગ કરે છે તે તમને નુકશાન એટલું જ છે, પણ જે ખાલી તેડશે જ, તે તેડવાનું નુકશાન છે પણ જે ભગવાનને ચઢાવવા ફૂલ તેડયાં છે તે ફાયદે વિશેષ થશે. આનુષગિક અને અભ્યદય એમ ભાવપૂજનાં બે ફળે છે, મોક્ષ માં પણ લઈ જાય અને વૈભવ પણ સાથે રહે. સંસારાએ દ્રવ્યપૂજા કરવાની છે અને આત્મજ્ઞાનીઓએ ભાવપૂજા એકલી જ કરવાના હોય પણ આ કાળે આ ક્ષેત્રથી મોક્ષ નથી, માટે હજી બે ત્રણ અવતાર કરવાના હેવાથી દ્રવ્યપૂજા અને ભાવપૂજા બંને કરવી જોઈએ.