________________
૧૧૬
પૈસાને વ્યવહાર
દોષ કે એ ખાનારને દોષ ? જેને આ લાલચ છે તેને દોષ છે કે મચ્છીમારને જે પકડાય એને દેષ ! આ આ પણ માણસો બધા પકડાય જ છે ને, આ બધા ગુરુઓથી
લોકેને પૂજાવું છે, એટલા માટે વાડા ઉભા કરી દીધા. આમાં આ ઘકાકેને બધેય દેષ નથી બિચારાને. આ દલાલને દોષ છે. આ દલાલનું પેટ ભરાતું જ નથી, ને જગતનું ભરવા દેતા નથી. એટલે હું આ ઉઘાડું કરવા માગું છું. આ તે દલાલીએમાં જ લહેરપાણીને મોજ કર્યા કરે છે, ને પોતપોતાની સેફસાઈડ જ ખોળી છે પણ એમને કહેવું નહીં કે તમારા દેષ છે. કહેવામાં શું ફાયદે ભાઈ ? સામાને દુ:ખ ઊભું થાય. આપણે દુઃખ ઊભું કરવા – કરાવવા આવ્યા નથી. આપણે તે સમજવાની જરૂર છે કે ખામી કયાં છે?! હવે દલાલે કેમ ઊભા રહ્યા છે ? કારણ કે ઘરાકી મજબુત છે. એટલે ઘરાકી જે ના હોય તે દલાલ
ક્યાં જાય ? જતા રહે. પણ ઘરાકીને દોષ છે ને, મૂળ તે ! એટલે મૂળ દેષ તે આપણે જ છે ! દલાલ કયાં સુધી ઊભા રહે? ઘરાકી હોય ત્યાં સુધી. હમણે આ મકાનોના દલાલે કયાં સુધી હડ હ ડ કરશે ? મકાનેના ઘરાક હેય ત્યાં સુધી. નહીં તે બંધ, ચૂપ !
કળિયુગ, તારી રીત ઉંઘી બાકી અત્યારે આ સંતે વેપારી થઈ ગયા છે જયાં પૈસાનો વ્યાપાર ચાલે એ સંત જ ના કહેવાય. અને આપણું લેકેને એની સમજણે ય નથી. સાચે હોય તે એની ય કિંમત અને ખોટો હે તે ય એની કિંમત. ખોટાની વધારે કિંમત, ખોટો એ મીઠું બોલેને કે, આ ચંદુભાઈ, આ ચંદુભાઈ” એ કડવું ના બેલે ને ?! એટલે ખેટાની વધારે કિંમત ને તે આ કાળમાં જ, બીજા કાળમાં આવું નહતું. બીન કાળમાં તે ખાટાની કિંમત જ ના હોય ને !
સંતપુરુષ, તે પૈસા લે નહીં. દુખિયે છે તેથી તે એ તમારી પાસે આવ્યું, ને પાછા ઉપરથી સે પડાવી લીધા ! તે આ હિન્દુસ્તાનને ખલાલ કરી નાખ્યું હોય તે આવા સંતે એ ખલાસ કરી નાખ્યું છે. તે સંત તે એનું નામ કહેવાય કે જે પિતાનું સુખ બીજાને આપતા હોય, સુખ લેવા આવ્યા ના હોય.
