Siddhanta Lakshan Tattvaloka

Author(s): Dharmadattasuri
Publisher: Vidya Vilas Yantralaya

Page 169

सिद्धान्तलक्षणतत्वालोकः ।
इत्यपिवदन्तीति, धम्मिभदधर्मात्यन्ताभावयोरकतयाभेदबुद्धौरवात्यन्ताभावबुद्धरपिविरोधित्वमानुभविकमिति गोत्वत्वावच्छिन्नाभावनिश्चयदशायां तादृशानुमित्यसम्भवएवास्वरसोऽपिनासूचितइति । कचिस्पुस्तकेप्रतियोगिताधर्मिमकोभयाभावघटितलक्ष. णाभिप्रायेण गोत्वस्वाद्यग्रहदशायामित्यादिग्रन्थव्याख्यानमस्ति त. स्यायमाशयः अनुव्यवसायानुरोधेनोल्लेखमानस्यापिजातनिरूपि. तत्वादिसम्बन्धेनस्वरूपतोभाने प्रकारित्वइवावच्छेद्यत्वेपिनिरूपित. त्वसम्बन्धेनस्वरूपतोभानस्वीक्रियत इतिगोत्वत्वाद्यनुपस्थितावपि गो. विधेयकानुमित्युपयोगिव्याप्तिग्रहस्यसम्भवइति नचैवं केवलान्धयिनन्थस्वरूपतोशानत्वादिप्रकारकानुमित्यनुपपत्तापकताज्ञानकारणत्वपक्षउद्भावितायाअसङ्गतिरितिवाच्य मवच्छेद्यत्वेनिरूपितत्वसं. बन्धेनस्वरूपतोभानानभ्युपगमेनतदुक्तेस्सङ्गतत्वसम्भवादिति । . वस्त्वन्तरइति, विभुरूपइत्यर्थः । विभुदयसंयोगस्यानङ्गीकारा. दितिभावः । गगनासंयुक्तपृथिव्युत्पत्तौ पृथिवीत्वादीत्यत्रगगनसंयु. कमात्रवृत्तिधम्मोपग्रहायादीत्युक्तमिति ।।
दीधितौकिमपिव्यापकन्नस्यादिति,। अथात्रमहाकालत्वसमाना. धिकरणप्रतियोगिव्यधिकरणाभावप्रतियोगितानवच्छेदकत्वरूपव्या. पकतावच्छेदकत्वाभाव: कालिकसम्बन्धावच्छिन्नाव्याप्यवृत्तिताघच्छेदकापाद्यते । आपादकञ्च महाकालवृत्तिभेदप्रतियोगितावच्छे. दकाधिकरणतानिरूपकतानवच्छेदककालिकसम्बन्धावच्छिन्नाव्या. प्यवृत्तावच्छेदकत्वम्महाकालवृत्तिभेदीयप्रतियोगितानिरूपितपरम्परा. वच्छेदकतावत्प्रतियोगितानवच्छेदकसम्बन्धावच्छिन्नाव्याप्यवृत्तितावच्छेदकत्वम्चा सचनसम्भवति आपाधाप्रसिद्धः। नचस्वसमा. नाधिकरणप्रतियोगिव्यधिकरणाभावप्रतियोगितानवच्छेदकत्वसम्ब. न्धावच्छिन्नप्रतियोगिताकमहाकालत्वाभावापाद्यः उक्तसम्बन्ध. स्यतक्रियावादे प्रसिद्धत्वेनतेनमहाकालत्वाभावोनाप्रसिद्ध इतिवाच्य मिष्टापत्तेः । नचप्रतियोगिवैयधिकरण्यपदार्थत्वेनप्रबेशेनेष्टापत्तिरितिवाच्यं तथापीदानीम्प्रतियोगिवैयधिकरण्यान्तरस्याशायमानतया पाद्यष्यतिरेकनिष्ठस्यासम्भवेना पत्तिकारणस्याभावादिति चेन्न व्यापकत्वशब्दार्थताम्पक्षीकृत्य साध्यतावच्छेदकसम्बन्धावच्छिस्वप्रतियोगिताबच्छेदकावच्छिन्नाधिकरणत्वादिरूपप्रतियोगिवैया
"Aho Shrutgyanam"