Book Title: Siddha Hemchandrashabdanu Shasanam Part 2
Author(s): Hemchandracharya, Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious
View full book text
________________
३३१ બને છે.
વાર જો અનુબંધ હોય તો જૂને જૂ નો અનુક્રમે # ને | આદેશ થાય છે. જેમકે- દુ૬િ (ક) પાવે એ ધાતુથી ભાવમાં વન્ પ્રત્યય (વધુપ) કરવાથી પવન પવિ: શબ્દ બને છે. તેમાં ઘણું પ્રત્યય ત્િ હોવાથી ધાતુના 7 નો ૬ આદેશ થયો છે. તથા “ની (યન) સેવપૂજાતિજને વન (યનુષ્પગુ) ચા ઉક્ત બન્ને પ્રયોગોમાં અહીં “ડનિટનો. તે રિતિ' એ સૂત્રથી જૂનો અને નો | થયેલ છે. આપણા
કશા આત્મને પદ માટે તેમ જ ગુણનો નિષેધ કરવા માટે છે. યાને કાર અનુબંધથી આત્મપદી પ્રત્યયો આવે છે અને ગુણનો નિષેધ થાય છે. જેમકે –“પાંફ (f) ની આ ધાતુ કિત હોવાથી “કિત:૦” એ સૂત્રથી આત્મપદ પ્રત્યય થવાથી તે ઈત્યાદિ રૂપો સિદ્ધ થાય છે. તથા “જુતિ (ત) પીસી એ ધાતુથી અઘતનીમાં (પુત્m) ત્િ એવો
પ્રત્યય થાય છે, અને “નાનો મુગોડતિએ સૂત્રમાં કિસ્ વર્જિત હોવાથી ગુણ થતો નથી, અને તેથી કશુત એવું રૂપ બને છે.
હા જો અનુબંધ હોય તો વિવાલિયા થાય છે, યાને જે ઘાતુને ૨ અનુબંધ હોય તે વિવાાિન નો ઘાતુ જાણવો. જેમકે- “જીવવું ) જૂતિના આ ધાતુમાં ૬ અનુબંધ હોવાથી વિવાદ થયો, અને તેથી દિવાલે” એ સૂત્રથી પ્રત્યય થઈને યુતિ રૂપ બને છે.
બજાર વૃદ્ધિ કરે છે અને ગાઈ થી ઉપલલિત ગિ જો હોય તો ધાતુથી વર્તમાન અર્થમાં જે પ્રત્યય થાય છે. જેમકે– સત્તાવાનું અનુw++ગિ=ાવમવિ . આ પ્રયોગમાં “તિ” એ સૂત્રથી વૃદ્ધિ થયેલ છે. તથા “ગિલ્લા ૬િ) અવ્ય શત્રે આ ધાતુમાં
