________________
તેજોલેશ્યાવાળા સમ્યગદૃષ્ટિ જીવોને ત્રણ જ્ઞાન અને અવધિદર્શન હોય છે. તથા તેજોવેશ્યાવાળા પ્રમત્ત-અપ્રમત્તસંયમીને મન:પર્યવજ્ઞાન હોય છે અને તે સર્વેને ચક્ષુ-અચક્ષુદર્શન હોય છે. તેથી તેજોલેશ્યામાર્ગણામાં મતિઅજ્ઞાનાદિ ૧૦ ઉપયોગ હોય છે. છેલ્લા બે ઉપયોગ ન હોય. કારણકે તેજોલેશ્યાવાળા જીવને કેવલજ્ઞાન પ્રગટ થતું નથી. તેથી તેજોલેશ્યામાર્ગણામાં કેવલજ્ઞાનોપયોગ અને કેવલદર્શનોપયોગ ન હોય.
એ જ પ્રમાણે, પઘલેશ્યામાર્ગણામાં ૧૦ જ ઉપયોગ હોય છે.
ક્રોધકષાયમાર્ગણામાં ક્રોધીમિથ્યાષ્ટિજીવોથી માંડીને ક્રોધી અનિવૃત્તિબાદરસપરાયવાળા જીવોનો સમાવેશ થાય છે. તેમાંથી સમ્યકત્વ વિનાના ક્રોધી જીવોને ત્રણ અજ્ઞાન અને ક્રોધવાળા સમ્યગૃષ્ટિજીવોને ત્રણજ્ઞાન તથા અવધિદર્શન હોય છે અને ક્રોધવાળા પ્રમત્તાદિ સંયમીને મન:પર્યવજ્ઞાન હોય છે અને તે સર્વેને ચક્ષુ-અચક્ષુદર્શન હોય છે. તેથી ક્રોધમાર્ગણામાં મતિ-અજ્ઞાનાદિ ૧૦ ઉપયોગ હોય છે. છેલ્લા બે ઉપયોગ ન હોય. કારણકે ક્રોધકષાયવાળા જીવોને કેવળજ્ઞાન પ્રગટ થતું નથી. તેથી ક્રોધમાર્ગણામાં કેવલજ્ઞાનોપયોગ અને કેવલદર્શનોપયોગ ન હોય.
- એ જ પ્રમાણે, (૨) માન (૩) માયા અને (૪) લોભકષાયમાર્ગણામાં ૧૦ જ ઉપયોગ હોય છે. છેલ્લા બે ઉપયોગ ન હોય. ચઉરિન્દ્રિયાદિમાર્ગણામાં ઉપયોગ - चउरिदिअसन्नि दुअन्नाण दुदंस इगबिति थावरि अचक्खु । तिअन्नाण दंसणदुर्ग, अन्नाणतिगि अभवि मिच्छदुगे ॥३२॥ चतुरिन्द्रियासंज्ञिनि द्वयज्ञानद्विदर्शनमेकद्वित्रिस्थावरेऽचक्षुः । त्र्यज्ञानं दर्शनद्विकमज्ञानत्रिकाभव्ये मिथ्यात्वद्विके ॥३२ ।।
