________________
ત્રસ-૯ (યશ વિના), હાસ્યાદિ-૪ એ ૩૩ પ્રકૃતિ અપૂર્વકરણગુણઠાણા સુધી બંધાય છે સં૦૪ + પુવેદ = ૫ પ્રકૃતિ ૯મા ગુણઠાણા સુધી જ બંધાય છે અને જ્ઞાના૦૫, દર્શના૦૪, અંત૦૫, ઉચ્ચગોત્ર અને યશનામકર્મ એ ૧૬ પ્રકૃતિ સૂક્ષ્મસંપરાયગુણઠાણા સુધી જ બંધાય છે. એટલે મિથ્યાત્વગુણઠાણે ૬૫ પ્રકૃતિના બંધનું કારણ મિથ્યાત્વ છે. સાસ્વાદનાદિ-૩ ગુણઠાણે ૬૫ પ્રકૃતિના બંધનું કારણ અવિરતિ છે અને દેશવિરતિ વગેરે-૫ ગુણઠાણે ૬૫ પ્રકૃતિમાંથી જ્યાં સુધી જેટલી પ્રકૃતિ બંધાતી હોય ત્યાં સુધી તેટલી પ્રકૃતિના બંધનું કારણ કષાય છે. તેથી ૬૫ પ્રકૃતિના બંધનું કારણ (૧) મિથ્યાત્વ (૨) અવિરતિ અને (૩) કષાય કહ્યું છે.
સામાન્યથી ૬૫ પ્રકૃતિના બંધના કારણો મિથ્યાત્વાદિ-૪ છે. તો પણ મિથ્યાત્વગુણઠાણે ૬૫ પ્રકૃતિના બંધનું મુખ્ય કારણ મિથ્યાત્વ છે. સાસ્વાદનાદિ-૩ ગુણઠાણે ૬૫ પ્રકૃતિના બંધનું મુખ્ય કારણ અવિરતિ છે અને દેશવિરત્યાદિ-૫ ગુણઠાણે ૬૫ પ્રકૃતિમાંથી જ્યાં સુધી જેટલી પ્રકૃતિનો બંધ હોય છે. ત્યાં સુધી તેટલી પ્રકૃતિના બંધનું મુખ્ય કારણ કષાય છે. તેથી ૬૫ પ્રકૃતિના બંધના મુખ્યહેતુ (૧) મિથ્યાત્વ (૨) અવિરતિ (૩) કષાય છે અને યોગ ગૌણ હેતુ છે. તે યોગહેતુનો મિથ્યાત્વાદિહેતુમાં સમાવેશ થઇ જવાથી પ્રત્યાખ્યાનાવરણચતુષ્કાદિ - ૬૫ પ્રકૃતિના બંધના કારણો મિથ્યાત્વાદિ-૩ કહ્યાં છે.
શંકા :- ગુણસ્થાનકમાં મૂળબંધહેતુ કહેવાના પ્રસંગે દેશવિરતિગુણઠાણે અવિરતિ બંધ હેતુ કહ્યો છે. તો ૧૨૦ પ્રકૃતિના બંધહેતુ કહેવાના પ્રસંગે દેશવિરતિગુણઠાણે પ્રત્યાખ્યાનીયચતુષ્કનો બંધહેતુ અવિરતિ કેમ નથી કહ્યો ?
સમાધાન :- પૂર્વે દેશવિરતિ ગુણઠાણે અવિરતિ બંધહેતુ કહ્યો
૨૧૩
