Book Title: Sanskrit Prakrit Hindi Evam English Shabdakosh Part 03
Author(s): Udaychandra Jain
Publisher: New Bharatiya Book Corporation
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1138
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
City.
मनद्रव्य से प्रकाशित अर्थ । परिःसर्वतो भावे, अवनं अवः, अवनं गमनं वेदनमिति पर्याया। • परिस्फुटमयपरिच्छेदन, मन की पर्याय का ज्ञान। • पर के मनोगत अर्थ का होना मन है, मन की पर्याय विशेष का ज्ञान, knowledge of
mind, • चित्तभ्रमण, 'मनःपर्ययं मनसो विभ्रमणमाप्तवान्', • मनः पर्ययज्ञान विशेष। ज्ञान के पांच भेदों में मनः पर्यय चतुर्थ ज्ञान है,
man paryay gayan. मनःपर्ययज्ञानं, मणोपज्जवणाणं, नपुं० ज्ञानं के पांच
भेदों के चतुर्थ ज्ञान, दूसरे के मन में होने वाली बात का नाम मन है और उसको सिर्फ आत्मा से जान लेना मनः पर्यय ज्ञान है, (त०सू०म०पृ०
-17), a kind of knowledge. मनःपर्यवः, मण-पज्जवो, पुं० मनोगत भाव को जानना,
मन-पर्यव ज्ञान, having of mindful na
ture. मनःपर्याप्तिः, मण-पज्जति, स्त्री० मन के आलम्बन
रूप शक्ति,apower of mind, मनन शक्ति, power of knowing,• मनो वर्गणा से उत्पन्न
शक्ति। मनः पर्यायः, मण-पज्जाओ, पुं० मन की पर्याय का
बोध,मनः पर्यायज्ञान,know of mind turn. मन:प्रणिधानं, मणपणिहाणं, नपुं० मन की प्रवृत्ति,
mind steady. मनःप्रवृत्तिः, मणपउति, स्त्री० मन की क्रिया, op
eration of mind. मनःस्थलं, मणत्थलं, नपुं० चित्तक्षेत्र, mind place. मनसिक, मणसिग, नपुं० सोचना, ध्यान करना,
knowing, • संकल्प करना, निर्धारण करना,
disposition. मनसिज, मणसिजो, पुं० कामदेव, cupid. मनस्कारः, मणक्कारो, पुं० मन:प्रिय मन के योग्य,
capable of mind. मनस्कमः, मणक्कमो, पुं० चित्ताग, full percep-
tion, • पूर्ण चेतना, perfect conscious
ness. मनस्क्षेपः, मणक्खेवो, पुं० मानसिक अव्यवस्था,
unlying mind.
मनस्त, मणत्थ, अव्य० [मनस् + तस्] मन से, हृदय
से, with mind. मनस्विन्, मणस्सि, वि० [मनस्+विनि],• प्रज्ञावन्त,
भिज्ञा, पूज्य, good knowing, • दृढ़ात्मन्,
of steady mind. मनस्विना, मणस्सिणा, स्त्री० विवेकिना, of con
trolled mind. मनस्विनी, मणस्सिणी, स्त्री० विचारशीला स्त्री, दृढ़
प्रतिज्ञानारी, उदारमना स्त्री, self respecting
of good cheer. मनाक्, मणाग, अव्य० [मन् + आक्] जरा सा, थोड़ा
सा, किञ्चिदपि, a little, • जातुचिदपि, with mind, . स्वल्पार्थ, 'मनाङ न चित्तेऽस्यपुनर्विकारः', slightly, shortly,.
शनैः शनैः विलम्ब से, briefly. मनाका, मणागा, स्त्री० [मन् + आक् + याप्], हाथिनी,
a female elephant. मनाग्निलम्बनं, भंणाग-बिलंवणं, नपुं० कुछ बिलम्ब,
कुछ देरी, sometime delaying. मनिन्, मणि, वि० [मन् + कीकन्], सुर्मा, अंजन,
___eye ointment. मनीषा, मणीसा, स्त्री० प्रज्ञा, बुद्धि, मति, धी,
thought, reflection, wisdom, • चाह, इच्छा, धारणा, desire wish, • शोध, समझ,
विचार, prayer, think.. मनीषिका, मणीसिगा, स्त्री० [मनीषा + कन् + टाप्],
• प्रज्ञा, बुद्धि, समझ, wisdom. मनीषित, मणीसिअ, वि० [मनीषा + इतच्], . मनषित, म
अभिलषित, वाञ्छित, intelligence, desired, • प्यारा, अभीष्ट, इष्ट, प्रिय, lovely,.
कामना, इच्छा, चाह, wish. मनीषिन्, मणीसि, वि० बुद्धिमंत, विज्ञवर, intelli
gent, wise, • बुद्धिमान्, विद्वान्, विद्ववर,
thinkers. मनीषिन, मणीसि, पुं० पंडित, विचारक व्यक्ति,
thinker. मनुः, मणु, पुं० [मन् + उन] मनु नामक पौराणिक
पुरुष, father of the human race, . कुलप्रवर्तक, kulkar, • महापुरुष, repre
For Private and Personal Use Only