________________
શરીરને તંદુરસ્ત રાખવા માટે બાહ્ય દ્રષ્ટિએ શુદ્ધ હવા -અને ખોરાકની જેટલી આવશ્યક્તા છે એથી વધુ આવશ્યકતા - આપણા આચરણને માટે તથા શરીરની અંદર રહેલા આત્માને તંદુરસ્ત રાખવા માટે મનની શુદ્ધિ તથા હૈયાની શુદ્ધિની આવશ્યકતા છે.
આજે માનવી પિતાની સાધારણ તંદુરસ્તી જોખમાતા (અનેક) કંઈક ઔષધના ઉપચાર કરવા લાગી જાય છે. ગુમાઈ ગયેલી તંદુરસ્તીને મેળવવા શુદ્ધ હવા માનના સ્થળે જેવાં કે માથેરાન કે મહાબલેશ્વર જઈ પહોંચે છે. અને ઔષધે તથા બીજા ઉપચારમાં પોતાની સારી એવી સંપત્તિને વ્યય કરે છે. છતાંય તેને સંપૂર્ણ તંદુરસ્તી પુનઃ પ્રાપ્ત થતી નથી તેનું કારણ શું છે? તે સૌ કેઈએ વિચારવું જરૂરી છે.
શરીરના ઉપચાર જેટલા કરવામાં આવે છે તેટલા માનસિક શુદ્ધિના અને મને બળના ઉપચાર થતા નથી.
શારીરિક તંદુરસ્તી જોખમાવાનું–કઈ પણ કારણ હોય તે માનસિક વ્યથા માત્ર છે. અને એ કારણે જ આપણે આજે આપણું હૈયું-મન ગુમાવી બેઠા છીએ. અને મન વિનાના કાર્યો કરી રહ્યા છીએ.
આખાય શરીરના તમામ અંગેમાં “મન” હૈયું એક મહત્વનું સ્થાન ધરાવે છે. કે, જે, મન આખાય શરીરને રાજા છે. અને તે મનના હુકમ મુજબ જ આપણું આખાય શરીરના તમામ અંગે અને અવયે કામ કરી રહ્યા છે.
જે કાંઈ દુષ્ટ આવરણે આ જીવ કરે છે તે મન
