________________
૯૭
પણ દૂષણ કે દુર્ગુણ તેને કાંટાની માફક દુ:ખ આપતુ હતું તેના આ હંંમેશના પ્રયાસથી તેનું હૈયું સદાના માટે નિળ અન્યું અને નિર્મળ હૈયાએ કરી પેાતાના આત્મા સ`પૂર્ણ શુદ્ધ અની શકયો. આજના માનવીની પણ આજ દશા છે તે પેાતાનું હૈયું ન તપાસતાં બીજાના હૈયા જ નીહાળી રહ્યો છે, પેાતાના દુર્ગુણાને ન જોતાં બીજાના દુર્ગુણાને જોઈ નિંદા કરી રહ્યો છે. આથી પેાતાના હૈયાને નિર્માળ કે હળવું ન અનાવતાં ભારે અને અપવિત્ર મનાવી રહ્યો છે અને સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહીએ તે પાતાના હૈયાને ગુમાવી રહ્યો છે.
શરીરના તમામ અંગા કરતાં મનની મહાન કિંમત છે. કોઈપણ એક અંગ કે એ અંગ કદાચ શક્તિહીન થઈ ગયા હશે તે ચાલશે. નાક કે આંખ વગર પણ માનવી જીવન વિતાવી શકે છે. પણ મન ઉપરના કાણુ ગુમાવેલા માનવી સુખપૂર્વક જીવન જીવી શકશે નહી.
મન પરના કાબુ ગુમાવી બેઠેલેા માનવી ગાંડામાં ખપશે અને તે ડાહ્યા શાણા-સમજી અને વિચારક વગ માં કદી પણ રહી શકશે નહિ તેને માટે કયાં સ્થાન છે તે તમા જાણેા છે ને ? ગાંડાનું દવાખાનું, જ્યાં બધા ગાંડાઆનું જુથ એકઠુ થયેલું છેત્યાં મધાએ જ પેાતાના મનને કાબુ ગુમાવી દીધેલા હાય છે.
આ ગાંડા માનવીની હૃદયવ્યથા જ્યારે નજરે જોઈએ છીએ, જાણીએ છીએ, ત્યારે આપણને દુ.ખના પાર રહેતા નથી.
૭
