________________
જગતના સર્વ જીવોના આત્મકલ્યાણને તીવ્રપણે ઝંખતા તીર્થંકર આત્માનું માતાના ઉદરમાં ચ્યવન થાય છે ત્યારે નરક-નિગોદ સહિત તમામ સંસારી જીવો ક્ષણ વા૨ માટે સુખનો અનુભવ કરે છે એ તીર્થંકરના પરમ પુણ્યનો પ્રભાવ છે. તીર્થંકરનાં માતા ૧૪ તેજસ્વી સ્વપ્નો (હાથી, ઋષભ, સિંહ, લક્ષ્મી, ફૂલની માળા, ચંદ્ર, સૂર્ય, કળશ, પદ્મસરોવર, સાગર, દેવવિમાન, રત્નરાશિ, ધુમાડા વગરનો અગ્નિ)ને પોતાના મુખમાં પ્રવેશતાં જુએ છે!
મતિ, શ્રુત અને અવધિ એ ત્રણેય જ્ઞાનને ચ્યવનથી જ ધારણ કરનાર તીર્થંકરની આ કલ્યાણક ભૂમિની સ્પર્શના ‘અજ્ઞાન’ દૂર કરવામાં પરમ નિમિત્ત બની રહો ! ચ્યવનકલ્યાણકની આરાધના ૐ હ્રી વર્ણ સાથે પ્રભુનું નામ જોડી ‘પરમેષ્ઠિને નમઃ' એ રીતે મંત્રજાપ દ્વારા કરવામાં આવે છે.
જન્મકલ્યાણક : જન્મ એટલે ગર્ભાવાસમાંથી મુક્તિ
જગતના તમામ જીવોનું આત્મકલ્યાણ તીવ્રપણે ઝંખતા એવા તીર્થંકર પ્રભુનો જન્મ થતાં જ ચૌદ રાજલોકમાં ક્ષણ વાર માટે પ્રકાશ પથરાઈ જાય છે. પ૬ દિકુમારિકાઓ અને ૬૪ ઇન્દ્રો સહિત અસંખ્ય દેવતાઓ પ્રભુના જન્મની વિશિષ્ટ રીતે ઉજવણી કરે છે! પ્રભુનો જન્મ મધ્ય રાત્રિએ થતો હોય છે. સિંહાસન કંપાયમાન થવાથી સૌધર્મેન્દ્રને પણ પ્રભુના જન્મની જાણ થાય છે. તેથી પ્રભુને મેરુગિરિ પર લઈ જઈ દેવો લાખો કળશ વડે પ્રભુનો અભિષેક કરે છે. તીર્થંકરનાં માતા-પિતા બાર દિવસ રાજ્યમાં મહોત્સવ મનાવે છે. જન્મકલ્યાણક ભૂમિની વિધિ અને જયણાપૂર્વકની સ્પર્શના ‘મિથ્યાત્વ’ દૂર કરવામાં પરમ નિમિત્ત બની રહો! જન્મકલ્યાણકની આરાધના ૐૐ હ્રી વર્ણ સાથે પ્રભુનું નામ જોડી ‘અર્હતે નમઃ' એ રીતે મંત્રજાપ દ્વારા કરવામાં આવેછે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
૨૩
www.jainelibrary.org