________________
હવે નાસ્તા પછી, શાન્તસુધા૨સનો સ્વાધ્યાય કરો. અર્થાનુપ્રેક્ષા પૂર્વક. ‘માવય રે ! વપુરિવતિમલિનમ્...' તમે ત્યાં અટકશો. અશુચિ ભાવનાને પ્રગાઢ બનાવશો. થોડી ક્ષણો માટે, અલપ-ઝલપ, પેલું દેહભાવનું વસ્ત્ર અળગું થશે.
વારંવાર દોહરાવો આ પ્રક્રિયાને.
સ્વાધ્યાય-અનુપ્રેક્ષા-ભાવન-દેહાધ્યાસમુક્તિ એ એક માર્ગ છે. ભક્તિ-
દેહાધ્યાસમુક્તિ એ બીજો માર્ગ છે.
બીજા માર્ગમાં પ્રાર્થનાને જ સઘન બનાવ્યા કરવાની હોય છે. પ્રભુ ! તું મને આત્મરતિ બનાવી દે ! મારે કાયતિ તરીકે નથી જ રહેવું.
દેહના પાંજરામાં રહેલ સાધક દેહને સાચવી લે; પણ એ ધર્મ આરાધના માટે. દેહના પોષણ માટે તો નહિ જ.
મુનિરાજ ગોચરી આલોચતી વખતે જે ગાથા બોલે છે તે આ ભાવની ઘોતક છે : અહો નિગેËિ અસાવધ્ના, વિત્તી સાદુળ ટેસિ। મુવલ્રસાદળહેડમ્સ, સાદુ વેહસ્સ ધારા II અહો ! પ્રભુએ કેવી તો નિર્દોષ ભિક્ષાવૃત્તિ સાધકને બતાવી છે ! મોક્ષના સાધનરૂપ સાધુના દેહનું ધારણ તે વડે થાય, પરંતુ પાપ ન લાગે.
દેહાધ્યાસમુક્તિ માટેના બે માર્ગોની ચર્ચા આપણે કરતા હતા : સ્વાધ્યાય, અનુપ્રેક્ષા, ભાવન, દેહાધ્યાસમુક્તિ એ એક માર્ગ. ભક્તિ, દેહાધ્યાસમુક્તિ એ બીજો માર્ગ.
સમાધિ શતક
૭૩