________________
૩૮
સહજાનંદ સ્વામી
ઉપદેશ આપે છે. વિચક્ષણ વૈધ રોગીના રોગની ચિકિત્સા કર્યા પછી યોગ્ય દવા આપે છે. તેવો પ્રકાર જ્ઞાનદાનમાં જોવામાં આવે છે.
સહજાનંદ સ્વામીએ સંભાળપૂર્વક મુમુક્ષુઓની પાત્રતાનો વિચાર કરી જ્ઞાનદાન કરેલું છે, પાત્રતા વિનાનું જ્ઞાન હંમેશાં વિરુદ્ધ અસર કરે છે. તેઓ જણાવે છે કે ભગવાનના ઘણા અવતારો થયા છે, તે પણ નમસ્કાર કરવા યોગ્ય અને પૂજવા યોગ્ય છે. એમણે વેદ, પંચાયતનદેવ અને અવતારો એ સર્વનું ગૌરવ વધાર્યું છે. તેઓ જણાવે છે કે દેવતા, તીર્થ, બ્રાહ્મણ, પતિવ્રતા, સાધુ અને વેદ એમની નિંદા ક્યારે પણ ન કરવી, અને ન સાંભળવી. માર્ગમાંથી પસાર થતાં દેવમંદિર આવે તો તેને જોઈને નમસ્કાર કરવા અને દેવનું દર્શન કરવું. વિષ્ણુ, શિવ, પાર્વતી, ગણપતિ અને સૂર્ય એ પાંચ દેવોને પૂજ્ય માનવા
――――
એમણે એમના ઉપદેશોમાં ‘મત-સહિષ્ણુતા' તથા ‘ધર્મ સહિષ્ણુતા'નું દર્શન કરાવ્યું છે. એકાદશી, જન્માષ્ટમી, તથા શિવરાત્રિનું વ્રત આદરપૂર્વક કરવું. શ્રાવણ માસમાં શ્રી મહાદેવનું પૂજન બિલ્વપત્રથી કરવું. તીર્થયાત્રા શક્તિ પ્રમાણે કરવી. ચાર વેદ, વ્યાસસૂત્ર, શ્રીમદ્ભાગવત, વિષ્ણુસહસ્રનામ, ભગવદ્ગીતા, વિદુરનીતિ, વાસુદેવમાહાત્મ્ય અને યાજ્ઞવલ્ક્યસ્મૃતિ, એ આઠ શાસ્ત્રોનો યથાવિધિ અભ્યાસ કરવો.
૨. પંચવર્તમાન
પરમાત્માને પોતાના ભક્તના મનોરથ પૂરા કરવા એ જ પ્રયોજનકાર્ય હોય છે. અધર્મનો નાશ કરી ધર્મનું સ્થાપન કરી
