Book Title: Sadguru Sange Vishwa ne Panthe
Author(s): Manorama B Khanderiya, Balwantrai N Khanderiya
Publisher: Vishwavatsalya and Santbal Award Foundation Ahmedabad
View full book text
________________
૧૧૦
કુટુંબમાં સમાજ જેટલા વિશાળ પાયા પર અને જુદી જુદી વ્યક્તિના સંપર્કમાં આવવાનું બનતું નથી એટલે સાધના એટલી અધૂરી ને સંકીર્ણ ક્ષેત્ર પૂરતી મર્યાદિત રહે છે. હવે તો ધર્મે જ રાજકારણ અને જીવનના તમામ ક્ષેત્રોમાં પ્રભુત્વ રાખવું જોઈશે અને તે માટે ભાલ નળકાંઠા પ્રાયોગિક સંઘ કામ કરી રહેલ છે
ત્યારબાદ ગુરુદેવ બોલ્યા :
આજ સુધી આપણે ત્યાં બે સંસ્થા સ્થાપિત થઈ છે. શ્રી રામ, શ્રીકૃષ્ણ બે રાજકીય સંસ્થાના સભ્યો ગણાય અને ભગવાન બુદ્ધ અને ભગવાન મહાવીર ધાર્મિક સંસ્થાના સભ્યો ગણાય. આ બે મહાન સંસ્થાઓએ આજ સુધીમાં આપણને આવા મહાપુરુષો આપ્યા. પણ હવે આજના વિજ્ઞાનયુગમાં આ જાતની આવી સંસ્થાઓ નહિ ચાલી શકે. હવે તો ધર્મ જ રાજકારણ સહિતનાં સર્વક્ષેત્રોમાં પૂરો પ્રવેશ કરવો પડશે. કહો કે ધર્મના અંકુશ તળે બીજી બધી સંસ્થાઓને મૂકવી પડશેરાખવી પડશે. અને ગાંધીજીએ પોતાના જીવનથી, આ સુંદર પ્રયોગ કરી દાખલો બતાવ્યો જગતને. એટલે ચીલો તો પડી ચૂક્યો છે, એમાં વધુ ખેડાણ અને પ્રગતિ કરવાની જરૂર છે. જે આપણે ભાલ નળકાંઠા પ્રાયોગિક સંઘ આજે વર્ષોથી કામ કરી રહ્યો છે.
તા. 28-5-76 પ્રજા-ઘડતર, પ્રજા-સેવક-ઘડતર, સંત-ઘડતર અને રાજકીય ક્ષેત્ર
- આ ચારેયનું સંકલન કરવાનું જરૂરી છે
આજનો યુગ સમાજગત યુગ સાધનાનો યુગ છે. એમ એકવાર મનમાં નિશ્ચિત થાય તો સંસ્થાકીય તત્ત્વની આવશ્યકતા અને મહત્તા સમજાશે. આ દૃષ્ટિએ જ મેં ભારતીય ગામડાનું ધર્મને તાણાવાણાની જેમ વણાયેલું જીવન અને ભારતીય પ્રજાની વિશેષતાની વાત કરેલી.
મહાવીર સ્વામીના જીવનવિકાસની પરાકાષ્ઠા આ ત્રણ પ્રસંગોએ ઘણો જ મહત્ત્વનો ભાગ ભજવ્યો છે. પણ રામયુગે એક ખામી રહી ગઈ હતી, તે આમ પ્રજાનાં ઘડતરની. એ મહાવીર બુદ્ધ યુગે પુરાઈ પણ પ્રજાઘડતર, પ્રજાસેવક ઘડતર અને સંતઘડતર આ ત્રણ કાંઈકે ઠીક થયાં ત્યાં રાજકીય ક્ષેત્રે એ છોડવાથી, તેમાં સડો પેસવો શરૂ થયો અને ઠેઠ પરરાજ્ય સત્તા ભારત જેવા ધર્મપ્રધાન દેશમાં જામી પડી. સદ્ભાગ્યે સંતોએ પોતાનાં ક્ષેત્રોમાં
શ્રી સદ્ગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે
