________________
૩૮
શ્રી રમણ મહર્ષિ બાકીનું બધું વ્યર્થ જ માણસ જેમ જેમ ઊંચી પાયરીએ જતો જાય તેમ તેમ પોતે પૂર્વે હાંસલ કરેલા દરજ્જાને તો એ પાયરીએ ચઢવાનાં પગથિયાં માત્ર જ ગણે છે. એ રીતનું આ છે. જ્યારે ઉદ્દેશ પ્રાપ્ત થાય છે ત્યારે કેવળ એ જ એકલો બાકી રહે છે અને એને માટે બાકીનું બધું નકામું થઈ જાય છે. આ સ્થિતિમાં શાસ્ત્રો નકામાં છે.
૨૬. કોઈ ઝરણાને ઓવારેથી સામે કાંઠે જઈને દસ અજ્ઞાનીઓએ પોતાની ગણતરી કરી. પણ તેઓ નવ જ થયા ! અજાણ્યા દસમાને ગુમાવવાથી તેઓ ચિંતા અને શોક કરવા લાગ્યા. કોઈ અજાણ્યા વટેમાર્ગુએ તેમના શોકનું કારણ જોઈ - તપાસીને જાણી લીધું કે, ગણતરીમાં દરેક પોતાને ગણવાનું ભૂલી ગયો છે એટલે એણે દરેકને ફટકો મારીને ગણવા કહ્યું. એટલે દસ ગણાયા અને તેઓ સંતુષ્ટ થયા. દસમો નવો ન રહ્યો ! એ ત્યાં જ હતો, પણ કેવળ અજ્ઞાનને લીધે જ તેમને શોક થયો હતો. આ રીતે માણસ અને આત્માનું પણ છે. કંઈ નવું મેળવવાનું છે જ નહીં. આત્મા સદા અહીં જ અને અત્યારે જ છે. મિથ્યા મર્યાદાઓ ઊભી થઈ છે. એને ઓળંગવાની આવશ્યકતા છે. વળી, જો કંઈ નવું મેળવવાનું હોય, તો પહેલાં એની અનુપસ્થિતિ સિદ્ધ થશે. જે એક વખત અનુપસ્થિત હોય, તે ફરી પણ નષ્ટ થઈ જાય. કોઈ પણ રીતે એવી મુક્તિ શાશ્વત ન
હોય.
ર૭. “હું જાણતો નથી એમ કહેનાર કોણ છે ? શું હું” અય, અજ્ઞાત કે ભ્રાંત હોય કે ? એક વ્યક્તિમાં બે ‘' હોય ખરા? “જણાતો નથી' - એમ કહેનાર મન છે. એ મન
