________________
૧. સંત પુનિત મહારાજ
વતન, જન્મ અને સંસ્કારસિંચન
ધંધાર્થે જૂનાગઢ ગયેલા. મૂળ વતની ધંધૂકાના. વાલમ બ્રાહ્મણ. નારણદાસ વૃંદાવનદાસ ભટ્ટ સર્વેયર તરીકે નોકરી કરતા. નીતિમય જીવન ગાળતા. અનીતિનો એક પણ પૈસો ઘરમાં પ્રવેશી ન જાય તેની કાળજી રાખતા. પિતાના સંસ્કાર પુત્ર ભાઈશંકરમાં ઊતર્યા. ભાઈશંકરને નોકરી મળી ગઈ. તેમનું લગ્ન થઈ ગયું. તેમનાં ધર્મપત્નીનું નામ લલિતાબહેન હતું. ગાંધીજીની માતા પૂતળીબાઈની માફક ધર્મ પ્રત્યે અટલ શ્રદ્ધા લલિતાબહેન ધરાવતાં. જીજાબાઈએ શિવાજીને હિંદુ ધર્મગ્રંથો દ્વારા સંસ્કારસિંચન કર્યું હતું, તેવી રીતે લલિતામાતાએ બાળક બાલકૃષ્ણ(‘પુનિત મહારાજનું મૂળ નામ)ને રામાયણ અને ભાગવતની કથાઓ દ્વારા ઉચ્ચ સંસ્કાર આપ્યા હતા. બાલકૃષ્ણનો જન્મ વિ. સં. ૧૯૬૪ વૈશાખ વદ બીજ, તા. ૧૫-૫-૧૯૦૮ને રોજ થયો હતો. રોજ સવાર-સાંજ આરતી વેળાએ લલિતાબહેન બાલકૃષ્ણને મંદિરે લઈ જતાં. આ રીતે તેને નાનપણથી જ ધર્મના સંસ્કાર મળ્યા હતા. પ્રહલાદની માફક બાળપણમાં પ્રભુભક્તિમાં લીન બનેલો બાલકૃષ્ણ શ્રીરામનામની ધૂન બોલાવે ત્યારે આ બાળભક્તને નીરખીને સૌને આનંદ થતો. લલિતાબહેન પોતાને ત્યાં ભિક્ષુ નારાયણને જમાડે. બાલકૃષ્ણને આંગણે આવેલા અભ્યાગતની સેવા કરવામાં અનેરો આનંદ આવતો. લલિતાબહેનને પોતાના પતિ તરફથી આ બાબતમાં પ્રેમભર્યો સહકાર મળી રહેતો.
કલમ.-૩
