________________
૧૬
શ્રી પુનિત મહારાજ દવા સતત ચાલુ રાખવાની હતી, અને તે ઉપરાંત સૂકા પ્રદેશમાં-હવા ખાવાના સ્થળે જવાની સલાહ પણ હતી. કારમી ગરીબાઈમાં બાલકૃષ્ણને આ બધું ક્યાંથી પાલવે? જગતનું લેણદેણ પૂરું થઈ ગયું છે એમ બાલુભાઈએ મનથી નક્કી કરી લીધું. તે આપારાવ લાઈબ્રેરી તરફ ગયો. વાંચન-રસ તેને જીવનમાં કંઈક આનંદ આપતો હતો. બાકી તો રોગગ્રસ્ત જીવન બોજારૂપ હતું. જીવનપરિવર્તન
બાલકૃષ્ણ કામનાથ મહાદેવ પાસેથી લાઈબ્રેરી જવા પસાર થઈ રહ્યો હતો ત્યાં તેને જબરી ઉધરસ ચડી. શરીર બેવડું વળી ગયું. કફ કાઢ્યો. ત્યાં તો કામનાથ મહાદેવમાં કથા કરતા કથાકારના શબ્દો કાને પડ્યા, “રામનામ એ શ્રેષ્ઠ ઔષધ છે. તનના અને મનના રોગ પણ તેનાથી મટી શકે છે.'' બાલકૃષ્ણને કથામૃતના આ શબ્દોથી ભારે શાંતિ વળી. તે કથામાં જઈને બેઠો. બાળપણના સુસંસ્કાર ફરીથી જાગ્રત થયા. બીજે દિવસે સવારે પણ વ્યાસપીઠ પર બિરાજેલા શ્રી ઈશ્વરલાલ શાસ્ત્રીની કથા સાંભળવા ફરીથી આવ્યો. કથાકાર શરણાગતિનો મહિમા સમજાવી રહ્યા હતા : ‘‘તમામ પ્રકારની ચિંતા પ્રભુને સોંપી તેની શરણાગતિ સ્વીકારવી. પ્રભુ સૌ સારાં વાનાં કરશે.'' બાલકૃષ્ણ આ જ ક્ષણે પ્રભુશરણે જવાનો સંકલ્પ કરી લીધો. કથા પૂરી થતાં સારંગપુરના રણછોડરાયના મંદિરે ગયો. બાલકૃષ્ણ રણછોડજીના ચરણે ઢળી પ્રભુનું શરણું લઈને ચોધાર આંસુએ રડી પડ્યો. અત્યાર સુધીના વ્યર્થ જીવન માટેના પશ્ચાત્તાપમાંથી જાણે નવું જીવન પ્રાપ્ત થયું હતું.
