________________
સંત પુનિત મહારાજ
૧૫
મૃત પુત્રને ઢાંકવા કફન ન હતું
બાલકૃષ્ણને ત્યાં પુત્ર(પ્રદ્યુમ્ન)નો જન્મ થયો. ભારોભાર ગરીબાઈને કારણે પુત્રજન્મનો આનંદ કાંથી હોય ?
બાલકૃષ્ણે તો ફરીથી પાછી પરચૂરણ મજૂરી કરવા માંડી હતી. નવ મહિનાના પ્રદ્યુમ્નની તબિયત વધારે બગડતી જતી હતી. બાલકૃષ્ણને પણ હવે ખાંસી થઈ હતી, શરીર નબળું પડતું હતું. અડધા દિવસની મજૂરીના આઠ આના લઈને લોટ વગેરે ખરીદીને ઘેર જવા નીકળ્યો. રસ્તામાં અમૃતલાલ મળી ગયા. કેસ જીતી ગયાના સમાચાર આપ્યા. પરંતુ પ્રેસ ઘણા સમયથી બંધ રહેવાને કારણે માલની માટી થઈ ગઈ હતી, તેથી જીત હાર જેવી જ હતી.
બાલકૃષ્ણ મિત્ર પાસેથી છૂટો પડી પ્રદ્યુમ્નની દવા લેવા ગયો. દવાના ચાર આના વૈઘે રોકડા માગ્યા, પરંતુ પાસે બે આના હતા. એક સંબંધી પાસેથી ઉછીના લઈને દવા લીધી. તે ઘેર આવ્યો. પુત્રનું અવસાન થયાનું જાણ્યાથી વધારે આઘાત લાગ્યો. ઉછીના પૈસા લઈને લાવેલી દવા નિરર્થક નીવડી. જમીન પર સૂતેલા મૃત બાળકને ઢાંકવા માટે કફન ન હતું. લલિતાબાએ કફન લઈ આવવા તેને કહ્યું. કેટલી કરુણ સ્થિતિ ! ક્ષયરોગનો ભોગ
છૂટક મજૂરીમાંથી પેટપૂરતું ખર્ચ માંડ માંડ નીકળતું. ખોરાકમાં દૂધ, ઘીનાં તો દર્શન પણ થતાં નહીં. મજૂરીને લીધે શરીર ઘસાવા લાગ્યું. ચા અને બીડીને લીધે ક્ષયરોગ છેલ્લી કક્ષાએ પહોંચી ગયો. ડૉક્ટરે દવા લખી આપી. દવા મોંઘી હતી. દવા ઉપરાંત ઘી, દૂધ, ફળ વગેરે લેવાની સૂચના હતી.
