________________
૧૨૬
કદાચ સવાલ થાય કે આવી કટીના કાળમાં છૂટ લેવામાં તે સત્વહીનતા નથી? એ કરતાં મોતને ભેટવું શું ખોટું?
એને ઉત્તર એ છે કે બધાય આત્માઓનું સત્વ સરખું હોતું નથી. એટલે તેવા અલ્પ-સત્વશાળી આત્માઓ તે એ મરણઃ કસેટીમાં પાર ન પણ ઊતરે અને કદાચ ભયંકર અસમાધિમાં પણ ચડી જઈને મોત અને પરલેક બે ય બગાડે. આટલું મોટું નુકસાન કાંઈ ક્ષન્તવ્ય નથી. એટલે તેવા આત્માઓને આવા આગા રાખીને કાર્યોત્સર્ગને લાભ આપવામાં આવે છે. નહિતર તે જે આવા આગારો વિનાને જ કાર્યોત્સર્ગ કરવાનું હોય તે અલ્પ સત્ત્વવાળા કોત્સર્ગ કરી શકે જ નહિ.
(૪) સર્પ વગેરે પશુઓને પ્રાણઘાતક દંશ લાગતાં કદાચ અસમાધિથી પણ મૃત્યુ થાય. તેના નિવારણ માટે - ખસી જવા વગેરેને આગાર આપવામાં આવ્યું છે.
પૂર્વભવના વૈર વગેરે કારણે આવું બને તે સુસંભવિત છે.
આ ૧૬ આગારોથી અન્નત્થ–એટલે કે આ ૧૬ આગા સિવાય મારે કાર્યોત્સર્ગ અલગ્ન અને અવિરાધિત • બને.
ઘડે સંપૂર્ણ પણે ફૂટી જાય ત્યારે તે ભગ્ન થયે કહેવાય. પણ જે તેને કાંઠલ વગેરે એકાદ નાને અંશ જ તૂટી જાય તે તે ઘડે ખંડિત થયો કહેવાય.
એમ કાર્યોત્સર્ગ સંપૂર્ણ ભાંગી જાય તે તે ભગ્ન થયે કહેવાય અને અંશતઃ ભાંગે તે વિરાધિત થયે કહેવાય.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
