________________
અધિષ્ઠિત નથી, તે વસ્તુ જ જગતમાં નથી, અને એટલા માટે જ કહ્યું છે કે જિનવાણી સ્યાદવાદરૂપ અનેકાન્તાત્મક છે. “અનંત વિશ્વ જેનું છે તે એક પરમાત્મા નિંદ્રદેવ મારું શરણ હો. અનંત ભાવ ભેદથી ભરેલી ભલી અનંત અનંત નય નિક્ષેપે વ્યાખ્યાની
દ્વાત્રિશિકા-૨૧-૧૪) છે'' દરેક દ્રવ્ય સદા સ્વભાવમાં રહે છે તેથી સત્ છે. તે સ્વભાવ આમાં જગતનું મૂળભૂત તત્ત્વજ્ઞાન, તે રીતે શ્રી જિનેન્દ્રદેવોએ ઉત્પાદ -વ્યય - ધ્રૌવ્યસ્વરૂપ પરિણામ છે. દ્રવ્યનો સ્વભાવ ગુણસાદા શબ્દોથી ટૂંકમાં સમજાવી દીધું છે. આખા વિશ્વનું એકી કરણ પર્યાયરૂપ છે. તે દ્રવ્યનું અનેકાંતપણુ સિદ્ધ કરે છે. સત્ માં કર્યું છે. પૃથક્કરણ ઉત્પાદાદિ ત્રણમાં કર્યું છે. (પ્રભુદાસ
(ક્રમશ:) બેચરદાસ પારેખ -૫-૨૯ સૂત્ર વિવેચન તત્ત્વાર્થધિગમ સૂત્ર ૫.૨૮૨) ‘સત્' અનેકાંત છે.
કે.જે.સોમૈયા સેન્ટર ફોર સ્ટડીઝ ઈન જૈનિઝમ
૯૩૨૩૦૭૦૯૨૧ 'જૈન પરંપરાના પુનરુધ્ધારકો-૧૭ ક્રાન્તિની મૂળભૂત પરંપરાનાપોષક અને જૈન ધર્મના પ્રખર વિદ્વાન ધર્મપ્રેમી! મહાન પુરાતત્વાચાર્ય શ્રી જિનવિજયજી
આચાર્યશ્રી વાત્સલ્યદીપસૂરીશ્વરજી (ગતાંકથી ચાલુ)
સાંભળીને સજલ કરશો ધર્મનાં કાર્ય સારાં વાંચ્યું વાંચ્યું હૃદયગતનું જે લખ્યું પત્રમાં તે
વિશ્વાસીનું હૃદય હણતાં માણસો જે નઠારા હોશે સાચી પ્રગતિ પથમાં ભાવના ચિત્તમાં તે
માટે દેખી અનુભવ કરી ચાલશો સત્ય વાટે મિત્રો મિત્રો સકલ કથતા મિત્રતા ભેદ ઝાઝા
પક્ષાપક્ષી બહુ બની રહી ધર્મ તો જ્ઞાનિ હારે...... ૭ જાણે તેને સુજ સહુ પડે ઐક્યની હોય માઝા... ૧
સારામાં હો તવ મન સદા ધર્મનાં કાર્ય ધારો મિત્રાઈમાં હૃદયગતનો ભેદ ના હોય ક્યારે
આશી: એવી સફળ બનશો જ્ઞાનમાં હો વધારો દોષો ઢાંકે ગુણ સહુ કથે પાપથી તૂર્ણ વારે
જ્ઞાતવ્યોને પ્રતિદિન લખી ફર્જ સાચી બજાવો આચારોમાં હૃદયરસની ભાવના જે વધાવે
બુધ્યબ્ધિ સહૃદય ઘટમાં મિત્રનો હો વધાવો.... ૮ એવા મિત્રો વિરલ જગમાં મિત્રથી ઐક્ય લાવે... ૨ સન ૧૯૨૫માં જર્મનીથી પ્રો. બિંગ ગુજરાત વિદ્યાપીઠમાં જે ચિત્તે હૃદયગતની પ્રીતિનો વેગ આવે
પુરાતત્ત્વ મંદિરની મુલાકાતે આવ્યા. પ્રો. શૂબિંગ સંસ્કૃતના પ્રકાંડ પ્રેમાદ્વૈતે હૃદય રસતાં ભેદ ના લેશ આવે
પંડિત હતા. તેમણે કલ્પસૂત્ર' પર જર્મન ભાષામાં મહાનિબંધ હું તે તું એ મનવચ થકી તું જ તે હું સદાનો
લખ્યો છે. જિનવિજયજીના અતિથિ બનીને પ્રો. શૂબિંગે જ્યારે આત્માતે સકલ રચના વૃત્તિમાં તે મઝાનો..... ૩ તેમનું કાર્ય નજરોનજર જોયું ત્યારે તેઓ નાચી ઉઠ્યા. અને કહ્યું સારું ઈચ્છે મનવચ થકી યોગ્ય તે સાજ આપે
કે આવું વિવિધ ક્ષેત્રિય સંશોધનાત્મક કાર્ય જગતમાં ક્યાંય થયું. ઐક્ય રહે જે મનવચ થકી ચિત્તમાં નિત્ય વ્યાપે
નથી. તેમણે જિનવિજયજીને જર્મની પધારવા વિનંતી કરી. મૈત્રી એવી હૃદયરસની મિત્રમાં જ્યાં સુહાતી ત્યાં
શ્રી ગાંધીજીની સમ્મતિ મેળવીને જિનવિજયજી જર્મની ગયા. છે સ્વરની સકલ ઘટના આત્મશ્રદ્ધા જ થાતી..... ૪
ત્યાં દોઢ વર્ષ રોકાયા. ત્યાં જઈને તેઓ જર્મની શીખ્યા. તે સમયના નોખા થાવું હળી મળી પછી મિત્રતા એ ન સાચી
વિખ્યાત વિદ્વાનો ડૉ. યાકોબી, પ્રો. શૂબિંગ વગેરે તેમનાથી ખૂબ સ્વાર્થવૃત્તિ નિશદિન રહે મિત્રતા એ જ કાચી
પ્રભાવિત થયા. જિનવિજયજી જર્મનીના હેમ્બર્ગ, બર્લિન વગેરે કાપંકાપા હૃદય થકી ને બાહ્મથી પ્રેમચાળા
શહેરોમાં ફર્યા. ત્યાંની યુનિવર્સિટીઓમાં ભણાવ્યું. તે જાણીને આશ્ચર્ય નક્કી જાણો ચરમ વખતે મૈત્રીમાં હોય હૃાળા.... ૫
થશે કે સને ૧૯૨૯માં બર્લિનમાં તેમણે દેશવાસીઓ માટે હિન્દુસ્થાન
હાઉસ'ની સ્થાપના કરી. ભારત અને જર્મનીની મૈત્ર વધારવા ટૂંકી દ્રષ્ટિ કપટ વચને યુક્તિથી મૈત્રી દાખે
માટે ઈન્ડો-જર્મન સેન્ટરની સ્થાપના કરી. બોલે મીઠું હૃદયવણને ચિત્તમાં દાવ રાખે
જિનવિજયજી ભારત પાછા આવ્યા ત્યારે કવિ ગુરુ રવિન્દ્રનાથ દેખ્યું એવું બહુ જગ વિષે દેખશું જે થાશે
ટાગોરે તેમને શાંતિનિકેતન બોલાવી લીધા. ત્યાં તેમણે જૈન ચિત્તે આવ્યું કથન કરતાં પ્રેમવૃદ્ધિ સુહાશે........
વિદ્યાપીઠની સ્થાપના કરી. તે સમયે પ્રસિદ્ધ દાનવીર બહાદુરસિંહજી સપ્ટેમ્બર- ૨૦૧૮ પ્રબુદ્ધજીવન
(૩૩)
