________________
| જૈન પરંપરાના પુનરુધ્ધારકો-૯ પંજાબ કેસરી વલ્લભસૂરિજી મહારાજઃ ક્રાંતિની મહાન મિશાલ
- આચાર્યશ્રી વાત્સલ્યદીપસૂરીશ્વરજી ભારતના એક છેડાથી બીજા છેડા સુધી વિહાર કરતા જૈન અને સળગતી સિગારેટ હતા. ફોરેનની બ્રાન્ડની છાપ એ પાકીટ મુનિને જોઈ અજાણ્યા માનવીને પણ હાથ જોડવાનું મન થાય છે પર વંચાતી હતી. કેમકે જૈન મુનિના તપ, ત્યાગ કેવા વિરલ હોય છે!
વલ્લભસૂરિજીએ મોતીલાલ નહેરુને વાતવાતમાં ટકોર કરી : આકરું તપ, કઠિન ત્યાગ, મુશ્કેલીભર્યો વિહાર હસતાં હસતાં “તમે આઝાદીની વાત કરો છો અને હાથમાં ફોરેન બ્રાન્ડની કરી રહેલા જૈન મુનિ આત્મ કલ્યાણ માટે સંસારનો ત્યાગ કરીને સિગારેટ લઈને ફરો છો આ બંને વાતનો મેળ ખાય છે?' નીકળી પડે છે.
મોતીલાલ કહે : “સિગારેટની ટેવ પડી ગઈ છે.” ક્રાંતિકારી જૈન મુનિ આચાર્યશ્રી વલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજે “જો આપણે છોડવા માંગીએ તો ગમે તેવી ટેવ છોડી શકાય. શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય જેવી માતબર અને પ્રતિષ્ઠીત અનેક તમે લોકોને સમજાવો કે લોકોએ અંગ્રેજોએ બનાવેલી વસ્તુ ન સંસ્થા સ્થાપી હતી. તેઓ પંજાબથી વિહાર કરીને ગુજરાત આવી વાપરવી અને તમે વાપરો એ બરાબર નથી. અને તમે પોતે વ્યસન રહ્યા હતા. ઈ.સ. ૧૯૬૪નું એ વર્ષ. એ સમયે પંજાબથી આચાર્યશ્રી ન છોડો તે પણ બરાબર નથી.” કમલસુરીજી મહારાજે તારથી સંદેશો મોકલ્યો કે પંજાબ જલદી મોતીલાલ નહેરુ શરમાઈ ગયા. એમણે તે જ પળે સિગારેટના પાછા આવો. વલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજે માણસ મોકલીને કારણે બોક્સનો બારીમાંથી ઘા કરી દીધો. પૂછાવ્યું તો કમલસૂરીજી મહારાજે જણાવ્યું કે અહીંના કેટલાક
એ પછી જ્યારે પણ મોતીલાલ નહેરુ શ્રી વલ્લભસૂરિજી ધર્મષી લોકો એમ કહે છે કે, પૂજ્ય આત્મારામજી મહારાજ લિખિત મહારાજન મળતું
જ અપાશન લિખિત મહારાજને મળતા ત્યારે કહેતા કે તમારા આશીર્વાદથી જ મારું જૈનતત્ત્વદર્શ” અને “અજ્ઞાનતિમિરભાસ્કર' બંને ગ્રંથો અમને માન્ય વ્યસન થયુ નથી, એની ચર્ચા થવી ઘટે.
કોઈએ અંગ્રેજ સરકારને કાન ભંભેર્યા કે આ દેશમાં વલ્લભસૂરીજી મહારાજ સમજ્યા કે આ બંને ગ્રંથોને ઉડાડી
0 ક્રાંતિકારીઓ સંતોના વેશમાં ફરે છે, વલ્લભસૂરિજી પણ તેમાંના
જ એક છે! દેવાનો મતલબ એ થાય કે જૈન તત્ત્વની વાતો ખોટી છે.
જૈન અગ્રણી લક્ષ્મીચંદ ઢઢઢાએ આ જાણ્યું ત્યારે તેમણે ભર ઉનાળામાં એમણે પંજાબ તરફ વિહાર શરૂ કર્યો. રોજ
અંગ્રેજોને કહ્યું કે આ તો પવિત્ર જૈન મુનિ છે. તેમના માટે આવું સવાર અને સાંજ થઈને ૩૦ માઈલનો વિહાર ખુલ્લા પગ, તપસ્વી
| વિચારવું તે પણ પાપ છે. આ છતાં પણ અંગ્રેજોએ તપાસ કરવા શરીર, પગમાંથી લોહી નીકળે અને શરીરમાં તાવ ભરાયેલો એ
માટે ગુપ્તચરો રોક્યા. જ્યારે ગુપ્તચરોએ જોયું કે આ જૈન સાધુ સંજોગોમાં શ્રી વલ્લભસૂરિજી જેવા ગુજરાનવાલા પહોંચ્યા કે તરત
પોતાની જીવનચર્યામાં એક કીડીને પણ પોતાના વ્યવહારથી મરવા જ જેઓ ચર્ચા કરવા માંગતા હતા તે નાસી ગયા.
દેતા નથી, ઉકાળેલું પાણી પીવે છે, તપ અને ત્યાગથી ભરપૂર શ્રી વલ્લભસૂરિજીએ ઘોષણા કરી કે જેમણે શાસ્ત્રાર્થ કરવો
જીવન જીવે છે ત્યારે ગુપ્તચરો પણ તેમના ભક્તો બની ગયા. હોય તે બેધડક આગળ આવે. પણ કોઈ ના આવ્યું. શ્રી
શ્રી વલ્લભસૂરિજી મહારાજ સરસ વક્તા, કવિ અને લેખક વલ્લભસૂરિજીએ કહ્યું, “જૈન દર્શન એ ભારતીય ધર્મદર્શનોમાં
પણ હતા. તેમની ગુરૂભક્તિ અજોડ હતી. શ્રી આત્મારામજી મુકુટમણિ છે. એ સામાન્ય માણસો ચર્ચા કરે અને મહાન ઠરાવે એ
મહારાજે કહ્યું કે, “વલ્લભ પંજાબ સંભાલેગા!” એ આશા તેમણે. મને જ માન્ય નથી. પહેલાં તમારી મહાનતા પુરવાર કરો પછી
શિરોધાર્ય ગણી અને પંજાબને ધાર્મિક બનાવ્યું. શુદ્ધ બ્રહ્મચર્ય વ્રતનું આગળ આવો.'
પાલન, તપ અને જિનભક્તિ દ્વારા તેમણે જીવન શ્રેષ્ઠ બનાવ્યું. શ્રી વલ્લભસૂરિજીની પંજાબમાં ધાક બેસી ગઈ.
તો લોકોપયોગી ધર્મકાર્યો કરાવીને તેમણે સાધુત્વનો ગરવો આદર્શ સમગ્ર દેશમાં ક્રાંતિની હવા ફેલાઈ હતી. આઝાદીની ચળવળ ખડો કર્યો. એ સમયે જ એવો હતો કે કોઈપણ બૌધિક વ્યક્તિત્વ ચાલતી હતી. ગાંધીજી ઠેર ઠેર પ્રજાને અંગ્રેજોની વિરૂદ્ધ આઝાદીનું ક્રાંતિના પંથે ન ચડે તો જ નવાઈ! મહત્વ સમજાવતા હતા. તે દિવસોમાં મોતીલાલ નહેરુ શ્રી પંજાબકેસરીના હુલામણા નામથી જાણીતા શ્રી વલ્લભસૂરિજી વલ્લભસૂરિજીને મળવા માટે દિલ્હીના ઉપાશ્રયમાં પહોંચ્યા. મહારાજ ક્રાંતિકારી જૈન સાધુ જરૂર હતા પણ ભગવાન મહાવીરની
શ્રી વલ્લભસૂરિજીએ ઉપાશ્રયની બારીમાંથી મોતીલાલ નહેરુને પરંપરાના મહાન ઉપાસક હતા. એ ઉપાસનાની જ્યોત એવી પ્રગટી ગાડીમાંથી ઉતરતા જોયેલા. એમના હાથમાં સિગારેટનું પાકીટ જે ક્યારેય બુઝાવાની નથી.
નવેમ્બર - ૨૦૧૭
પદ્ધજીવન
૪૩
