________________
ભાવ-પ્રતિભાવા
ડૉ. નરેશ વેદનો લેખ, “સુખની શોધમાં', વિચાર એક રહ્યો. સારા વંદનીય અભિનંદનીય જ હોય. અમારા મિત્રો, પરિવારના વાતાવરણની શોધમાં નીકળેલો માનવ દેહ જાતે જે સ્વનિર્મિત ખરાબ સહૃદયપૂર્વક પાઠવીએ છીએ. જ્યાં આત્મીયતા હાથવગી મળે પછી ઈતરની વાતાવરણમાં સાતો ગયો, તેમાંથી ઉગરવાની ચાવી, વેદ સાહેબે બતાવી શીઆશાભલા જય જીનેન્દ્રજી. છે. ફિલ્મ 'સીમા' યાદ આવી ગઈ, બહેકના હૈ મુશ્કિલ, ભટકનેકા ડર
દામોદરનાગર, જગનું, ઊમરેઠ ૩૮૮૨૨૦ હે! કહા જા રહા હૈ તું, યે જાને વાલે, આજનો માનવી આંધળુકિયામાં
૯૭૨૩૪૪૯૦૯૨ અટવાઈ ગયો છે. પોતાનું માન, સ્થાન વિવેક અને મર્યાદા યુવાથી શી રીતે સુખ મળે? મટીરિયાલિઝમ - જેમની બોલબાલા છે. જે વસ્તુ છે, સાદર પ્રણામ અને સપ્રેમ વંદન. હું દરવખતનું પ્રબુદ્ધ જીવન પૂરેપુરું તેને અવગણીને નવીનવી ચીજવસ્તુઓનીલાલચની હતા પણ સરો ઉભી વાંચી મનન કરું છું. આપ તો સંપાદન કલા-વિશારદ તો છો જ, પરંતુ કરી રહ્યાં છે. તેઓ ગ્રાહકમાં મનની ઘોર ખોદી રહ્યાં છે. પરિણામે, મારા મતે સંપાદન-રન પણ છો. ભાવ, ભાષા અને રૌલીએ બધી દષ્ટિએ મનની શાંતી અને એકાગ્રતા જોખમાઈ ગયાં છે. સાદાઈ, સરળતા, પ્રબુદ્ધ જીવન એક પરિપૂર્ણ સામયિક છે. તેમાં આપનું તપ, સાધના, યજ્ઞ, નિખાલસતા અને પ્રેમની ભાવનાના વિકાસ વિના, સાચું સુખ મેળવવું અધ્યાપન અને સંશોધન સોળે કળાએ ખીલ્યાં છે. આપ કપડવંજ જઈ અસંભવ બની રહે.
આવ્યા તેથી આનંદ થયો. મુંબઈમાં હું રાજેન્દ્રભાઈ શાહના પ્રેસમાં બધું જ આ સંદર્ભે, ભારતીય સંસ્કૃતિ, પશ્ચિમની ભોગવાદી સંસ્કૃતિથી અલગ છપાવતો હતો. અમો અવાર-નવાર પ્રેસમાં મળતા હતા. આપનું સાહિત્ય હતી, જે રહેવા પામી નથી. વસ્તુવાદ માઝા મુકી રહ્યો છે કાંડે કાંઠે વાંચવાનો મને અનેરો લહાવો મળ્યો છે. હમણાં પરિલાલ નભુભાઈ ઘડિયાળો તો બંધાય. પણ જીવનમાં નિયમિતતા કેટલી આવી? કયું કામ દ્વિવેદીના પ્રપૌત્ર હરીશભાઈ મારા ઘરે મને મળવા આવેલા. સમયસરથયું, સભા-સમારંભો આપશો કેટલો સમય બગાડે છે! મોંઘી વિષ્ણુસહસ્ત્રનામનો ગ્રંથ મને ભેટ આપવા પધારેલા. પૂ. સ્વામી વિવેકાનંદજી ઘડિયાળ પહેરનાર, સસ્તી ઘડિયાળ બાંધનાર કરતા નિયમિત રહી શકતો નડીયાદમાં તેમના ઘરે ચર્ચા માટે ગયેલા. મે ‘આર્થિક વિકાસ' સામાયિનું ના હોય તો તે સંપત્તિ- સમૃદ્ધિનો બગાડ થયો ગણાય.
કામ ૪૨ વર્ષ સુધી કરેલ છે. હરજીવનશાનકી, પોરબંદર
બી.એમ.પટેલ, અમદાવાદ
ડૉ. કલા બહેનના અવલોકનાર્થે પ્રબુદ્ધજીવનને સારી સંખ્યામાં પુસ્તકો માતૃભાષા માટે આપનો “પ્રબુદ્ધ જીવનનો અગ્રલેખ વાંચ્યો. મળે છે. જેમાંના ઘણાં ખૂબજ મૂલ્યવાન હોવા છતાં કિંમત તરીકે રૂપિયાને માતૃભાષાનું મહત્વ અને તેની જરૂરિયાત બાબતમાં આપનાં લખાણની બદલે ‘સદુપયોગ’ જણાવી રસ ધરાવતી વ્યક્તિઓને તે વિનામૂલ્ય આપવામાં સાથે હું સહમત છું. જન્મ દેતી વખતે મા તેના બાળકની સાથે તેની આવે છે, જે મારા નમ્ર મત મુજબ જૈન ધર્મ સિવાય ભાગ્યે જ ક્યાંય થતું માતૃભાષામાં વાતચીત કરે છે અને તેનો રણકો અને સ્મૃતિ બાળકનાં હશે.
સુષુપ્ત મનમાં કાયમ રહે છે. અન્ય ભાષાઓ જાણવી તથા શીખવી તે આમ છતાં જે પુસ્તકોનું મુલ્ય જણાવાય છે તેમાં રવાનગીના અંગે ગુનો નથી. આપણા સમાજમાં અંગ્રેજી ભાષાનું ઘણું મહત્વ છે તે પણ જણાવવાનું ન હોવાથી કેટલી રકમ મોકલવી તે સમજાતું નથી. વળી અમુક કારણોસર યોગ્ય છે, પરંતુ તે ગુજરાતી ભાષાનાં ભોગે થવું ન ક્વરમાં રોકડ રકમ મોકલવા ઉપર પ્રતિબંધ હોય છે અને ચેક મોકલીએ જોઈએ. બે ગુજરાતીઓ મળે અને બંને જણા ગુજરાતી ભાષા સારી રીતે તો તે પણ બહ સલામત નથી. તેથી એ પત્ર ક્યારે પહોંચશે તે નિશ્ચિત ન જાણતા હોપ છતાં ફેશન ખાતર અંગ્રેજીમાં ઠોકે રાખે તે હું સહન કરી હોવાથી પુસ્તકો મંગાવવાનું ટાળી દેવું પડે છે.
શકતો નથી. આપની જાણ ખાતર ૧૯૫૦ માં એલિસ્ટિન કોલેજમાંથી તો આ અંગે પ્રબુદ્ધ જીવનનાં વાચકો જો કોઈ રસ્તો સુચવી શકે તો ઈંગ્લિશ લિટરેચરનાં વિષય સાથે સ્નાતક થયો. છતાં મારી માતૃભાષા તે ખૂબજ આવકાઢ્ઢાયકાથરો.
ગુજરાતી માટે મને માન અને મોહ બંને હોવાને કારણે ગુજરાતી મોહન શાહ, અમદાવાદ- ૩૮૦ ૦૫. સાહિત્યનો પણ અભ્યાસ કર્યો. આપણી સંસ્કૃતિ અને સંસ્કાર આપણી પ્રબુદ્ધ જીવન અંક નિયમિત રીતે મળે જ છે.
માતૃભાષા મારફત જ આપણને મળે તેઊં મારો મત છે. તમારા આ લખાણ. ઓગસ્ટ ૨૦૧૭ નો પર્યુષણ પર્વ વિશેષાંક ગરપરંપરાને નજરઅંદાજ માટે હાર્દિક અભિનંદન. તમારું આ લખાશ તમારી પોતાની અનુભૂતિને કરીને, પ્રથમ પાને છાયામાં ગર–-
શિષ્યોને વશનીચે વિરલ દય, ગમે. આધારે વ્યક્ત થયેલી હૃદયસ્પર્શી શૈલીથી લખાયેલ છે, તે દેખાઈ આવે છે, ગુરુમહિમાના પદ, તેમજજુના અંકો અતીતનીબારીએથી આજ, ફેબ્રુઆરી
નટવરભાઈ દેસાઈ, તારદેવ રોડ, ૧૯૪૪માર્ચ માસનાં જેવી, ૧૩૬ પાનામાં પિરસાયેલું સાહિત્ય ગુજરાતી
મુંબઈ-૪૦૦ ૦૩૪. અને અંગ્રેજીમાં પણ આડત્રીસ વિભાગો-અંગ્રેજીમાં પણ વિશિષ્ટતા સાચેજ ફોનઃ (૦૨૨) ૨૩૧૨૪૬૪ મો. ૯૭૨૫૪૨૧૧૯૨ નખર -
પણુaછqન
