________________
જાન્યુઆરી ૨૦૧૬
પ્રબુદ્ધ જીવન શ્રીકૃષ્ણ જાણતા હતા કે આ નિયતિના મુજબ નથી. તેથી શ્રીકૃષ્ણ મારવા દવા તો લેવી જ પડે. મલેરિયાના જંતુ મારવા હિંસા છે? અર્જુનને કહ્યું કે તારે આસક્તિ અને રાગદ્વેષ તજીને પરમતત્ત્વ સાથે આરોગ્ય મહત્ત્વનું છે. સમાજમાં શાંતિ અને સદાચાર જાળવી રાખવા સંલગ્ન થવાનું છે. નિયતિએ આપેલું કર્મ કરવાનું છે. ગીતાના બીજા અનિષ્ટ તત્ત્વોની હિંસા જરૂરી છે. શ્રીકૃષ્ણ કહે છે કે સર્વ આરામનો અધ્યાયના ૩૭મા શ્લોકમાં કહેવાયું છે કે અનાસક્તભાવે કરેલું કર્મએ પરિત્યાગ કરે તે ભક્ત મને પ્રિય છે. શ્રીકૃષ્ણ ફળની આશા વિના બંધન નથી. પ્રવૃત્તિ નહીં વૃત્તિ કર્મ બંધનનું કારણ છે. ક્રિયા નહીં કર્મ કે પુરુષાર્થ કરવાનો ઉપદેશ આપ્યો છે. જૈન ધર્મ કહે છે કે, કોઈ પણ ક્રિયામાં રહેલા મોહને છોડવો જોઈએ. જૈન સૂત્રમાં ઐર્યાપથીકી કાર્યની ફળશ્રુતિ માટે પાંચ કારણ કાળ, સ્વભાવ, નિયતિ, પુરુષાર્થ (મોહ વગરની ક્રિયા) અને સાંપ્રયીક (મોહ સાથેની ક્રિયા)ની વાત અને ભાગ્યની જરૂર પડે છે. અનાસક્તપણે નિરંતર કર્મ કરવાના છે. એર્યાપથીકી ક્રિયા કરવાથી કર્મબંધન થતું નથી. ભગવાન શ્રીકૃષ્ણના ઉપદેશ અંગે જૈન સૂત્રો કહે છે કે જયણાપૂર્વક મહાવીરના સમયમાં યજ્ઞમાં પશુબલિનો રિવાજ હતો. તેથી તેમણે (અનાસકતપૂર્વક) ચાલે છે, બોલે છે, સૂએ છે અને ખાય છે તે પાપકર્મ અહિંસાનો ઉપદેશ આપ્યો. શ્રીકૃષ્ણ અર્જુનને દુર્જનોનો નાશ કરવાનો બાંધતો નથી. કૃષ્ણમૂર્તિ તેને “ચોઇસલેસ અવેરનેસ'થી કર્મ કરવાનું ઉપદેશ અર્જુનને આપ્યો હતો. મહાવીર ‘ફિઝીશયન’ હતા. શ્રીકૃષ્ણ કહે છે. જૈન ધર્મ કહે છે કે સમતાથી સમણ થવાય છે. પરમતત્ત્વમાં સમયે ‘ગાંઠ મોટી હતી તેથી તેઓ ‘સર્જન’ બન્યા હતા. જૈન ધર્મમાં રમણ થવાથી બ્રાહ્મણ થવાય છે. આત્મજ્ઞાનથી મુનિ થવાય છે અને મહાન કાલિકાચાર્ય ૧૫૦૦ વર્ષ પહેલાં ઉજ્જૈનમાં થયા હતા. તેમના તપથી તાપસ થવાય છે. ગીતાના શ્લોકમાં કહેવાયું છે કે આત્મા સાધ્વીબહેન રૂપવતી હોવાથી રાજાએ તેમનું અપહરણ કર્યું હતું. શસ્ત્ર વડે છેદી શકાતો નથી, અગ્નિ બાળી શકતો નથી, પાણી ભીંજવી ત્યારે કલિકાચાર્યએ શકોની મદદ લઈ રાજા સાથે યુદ્ધ કરી બહેનને શકતો નથી અને હવા સૂકવી શકતી નથી. જે જન્મે છે તેનું મૃત્યુ મુક્ત કરાવી હતી. ત્યાર પછી તેમણે ફરી સાધુવેશ ધારણ કર્યો નક્કી છે. મૃત્યુ પામે છે તેનો જન્મ નક્કી છે. જન્મ પહેલાં અપ્રગટ હતો. અહિંસા ક્ષમ્ય છે. અહિંસાએ ધર્મનું પાસું છે પણ ધર્મ નથી. હોવ છો. જન્મ પછી પ્રગટ થાવ છો. મૃત્યુ પછી અપ્રગટ થાવ છો, ધર્મ બચે તો અહિંસા બચશે. બીમાર પડીએ ત્યારે મલેરિયાના જંતુ તેમાં શોક કરવો નહીં. તેનું કારણ આ ટાળી શકાય એમ નથી.
'છઠ્ઠો દિવસ : તા. ૧૫-૯-૨૦૧૫ : વ્યાખ્યાન - ઓગયારમું • વિષય : મહાત્મા ગાંધી અને શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર • વક્તા : સોનલ પરીખ ૦.
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર અને ગાંધીજીના જ્ઞાન અને વ્યક્તિત્વનો પાર પામવો મુશ્કેલ [ મહાત્મા ગાંધીજીના વંશજ સોનલ પરીખે ગુજરાતીના વિષય સાથે એમ.એ.ની ડિગ્રી મેળવી છે. એમ.એ.માં તેમને સુવર્ણચંદ્રક મળ્યો હતો. “નવનીત-સમર્પણ' સામયિકમાં થોડો સમય કામ કર્યા પછી હાલ તેઓ ‘જન્મભૂમિ' દૈનિકમાં કામ કરે છે. તેમણે ૩૫૦ જેટલા પુસ્તકોનું વિવેચન કર્યું છે. ] શ્રીમતી સોનલ પરીખનું વક્તવ્ય આ અંકમાં પ્રકાશિત કરેલ છે. જિજ્ઞાસુને વાંચવા વિનંતી છે.
' છઠ્ઠો દિવસ: તા. ૧૫-૯-૨૦૧૫ : વ્યાખ્યાન - બીર, • વિષયઃ માત અને સાધક : વક્તા : પૂ. યોગીશ્રી અમરનાથજી ૦.
પરમાત્મા અને આપણી વચ્ચે અજ્ઞાત અને અહમના બે પડદો છે [ આર્કીટેક્ટ અને ઇન્ટિરિયર ડિઝાઇનરનો ધીકતો ધંધો છોડીને તેમણે વર્ષ ૨૦૦૯માં યોગી અમરનાથજી નામ ધારણ કર્યું છે. તેઓ ધર્મ કે સંપ્રદાયમાં માનતા નથી. તપોવન, ઋષિકેશ અને ઉત્તરાખંડમાં તપસાધના માટે જાય છે. ભૌતિકતા છોડીને તેઓ પરમસુખ, પરમઆનંદ અને આત્માની શોધમાં નીકળી પડ્યા છે. ]
યોગીશ્રી અમરનાથજીએ “મન અને સાધક' વિષે વ્યાખ્યાન ૬૦૦ કરોડ જાતના મન છે. વિશ્વમાંના ધર્મના પુસ્તકો વાંચવામાં આપતાં જણાવ્યું હતું કે મન આપણને ભ્રમિત કરે છે. મન એક પછી ૨૧ જન્મ પૂરા થઈ જશે તો પણ વાંચવાનું પૂરું નહીં થાય. મનને એક આશા દેખાડશે. મૃત્યુ સમયે કહેશે મારી પાસે આપવા જેવું કંઈ જાણવા તેના ગુણ અવગુણ જાણો. આપણું મન છે તે આપણો સ્વભાવ જ નથી. આપણે શાસ્ત્ર, ધર્મ, ડિગ્રી, ધંધો અને પ્રતિષ્ઠાને જાણીએ છે. મૃત્યુ સમયે જે વિચાર હશે એવું મન આવતા ભવમાં મળશે. છીએ પરંતુ મનને ઓળખતા નથી. ચંચળતા, ચાલાકી અને ચતુરાઈ મનમાંથી ક્રોધ અને વિકારને કાઢવા મુશ્કેલ છે. તેના માટે આમૂલાગ્ર એ મનના ગુણો છે. વિશ્વમાં ૬૦૦ કરોડ લોકો છે. તે રીતે વિશ્વમાં પરિવર્તન લાવવું પડે. મન ઉપર ધર્મના સંસ્કાર પાડો. આધ્યાત્મના
