________________
૪૦૦
ત્યાગ જ કરવું જોઈએ. આ કલેકમાં કેટલું નુકશાન બતાવ્યું છે? “ ઉડું પા” કેધ પ્રીતિ પ્રેમને નાશ કરે છે. ક્રોધ કોઈના પણ ઘરમાં જઈને ઊભું રહે છે. પછી તે સાધુ-સંત, ગુરૂ-શિષ્યની વચ્ચે હોય અથવા બાપ-બેટા, મા–બેટી, સાસુ-વહુ અથવા પતિ-પત્નિ કેઈની પણ વચમાં આવીને ઊભું રહે છે તે સમજી લેવું કે ત્યાં પ્રીતિપ્રેમના સંબંધને પહેલા તેડે છે કેધ હંમેશ માટે કાતરનું કામ કરે છે. એકનું બે કરવા ઘર તેડવું સંબંધ તેઓ વગેરે તેના કાર્યો છે. ક્રાધે કેઈપણ સમયે સાયની જેમ સંઘીનું કામ નથી કર્યું. આ તેને સૌથી મોટો દેષ છે. એક દિવસ એ હતું જ્યારે બે સગા ભાઈઓ એક જ થાળીમાં સાથે બેસીને ભોજન કરતા હતા તો પછી શા માટે એક દિવસ જુદા થઈને જ રહે છે? એવા પણ દિવસે આવે છે જ્યારે બન્ને એકબીજાનું મુખ પણ જોવાનું પસંદ નથી કરતા કયારેય તે જંદગીભર એકબીજાની સાથે નથી બેસતા. આવું શા માટે થાય છે ? સામાન્ય ધના કારણે બનેની વચ્ચે કાંઈ બોલાચાલીથી એવી બાજી બગડી કે એકબીજાના શબ્દ કઈ વખત વર્ષો સુધી મગજમાં ઘૂમે છે. ક્રાધ ભયંકર અનેિ પેદા કરે છે. કહે છે.
उत्पद्यमान ः प्रथमं यहत्येव स्वमाश्रयम् ।
क्रोध : कृशानुवत् पश्चादन्यं यहति वा न वा. ॥ કયારે કઈ પણ નાનું મોટું નિમિત્ત મળતાં જ ક્રોધ ઉત્પન થઈને સૌ પ્રથમ તે પિતાના જ આશ્રય સ્થાનને કે જેમાં તે રહે છે તેને બાળે છે ક્રોધ આશ્રય સ્થાનરૂપ શરીરમાં રહે છે અને શરીરને જ સૌ પ્રથમ બાળે છે. શરીર બળવા લાગે છે અથવા પોતાનું ઘર મળવા લાગે છે. પછીથી અગ્નિની જેમ બીજાને બાળે અથવા ન પણ બાળે, પરંતુ તે પિતાના આત્માને તે જરૂર બાળે છે. જે સામેની વ્યક્તિ ક્ષમાશીલ, સમતાને સાધક હોય તો તેને નહીં પણ બાળે પરંતુ પોતે પિતાને તે અવશ્ય બાળશે જ, પરંતુ ભીના વૃક્ષને તો દાવાનળ પણ બાળી શકતો નથી. ક્રોધની પ્રચંડ તાકાતને પરિચય તે ત્યારે થાય છે કે જ્યારે ૮ વર્ષ જૂના પૂર્વ કોડ વર્ષના દીર્ધ ચારિત્ર પર્યાય યુક્ત સાધકની સાધના પણ રૂમાં લપેટેલી આગની જેમ ક્ષણવારમાં ભસ્મીભૂત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
