________________
શ્રી નવતત્ત્વ પ્રકરણ
સ્થવિરકલ્પી મુનિઓના ગચ્છમાંથી ગુરુની આજ્ઞા પામી ૯ સાધુ ગચ્છ બહાર નીકળી, કેવલિ ભગવાન પાસે જઈને, અથવા શ્રી ગણધરાદિ પાસે, અથવા પૂર્વે પરિહાર કલ્પ અંગીકાર કર્યો હોય તેવા સાધુ પાસે જઈ પરિહાર કલ્પ અંગીકાર કરે. તેમાં ચાર સાધુ પરિહાર થાય એટલે ૬ માસ તપ કરે, બીજા ચાર સાધુ તે ચાર તપસ્વીની વૈયાવચ્ચ કરનારા થાય, અને એક સાધુ વાચનાચાર્ય ગુરુ થાય, તે પરિહારક ચાર મુનિનો ૬ માસે તપ જ્યારે પૂર્ણ થાય ત્યારે વૈયાવચ્ચ કરનારા ચાર મુનિ ૬ માસ સુધી તપ કરે, પૂર્ણ થયેલી તપસ્યાવાળા ચાર મુનિ વૈયાવચ્ચ કરનારા થાય. એ પ્રમાણે બીજો ૬ માસનો તપ પૂર્ણ થયે પુનઃ વાચનાચાર્ય પોતે ૬ માસનો તપ કરે. અને જઘન્યથી ૧ તથા ઉત્કૃષ્ટથી ૭ સાધુ વૈયાવચ્ચ કરનાર થાય, અને ૧ વાચનાચાર્ય થાય. એ પ્રમાણે ૧૮ માસે પરિહાર કલ્પનો તપ પૂર્ણ થાય છે.
દ
૧૦૮
।। પરિહાર કલ્પી મુનિઓની સંજ્ઞા ॥
આ કલ્પમાં તપશ્ચર્યા કરનાર મુનિઓ તપશ્ચર્યા કરતાં સુધી ૬ માસ પર્યન્ત પરિહારી અથવા નિવિશમાન કહેવાય, અને તપશ્ચર્યા કરી રહ્યા બાદ વિષ્ટાયિન્ત કહેવાય, તથા વૈયાવચ્ચ કરનાર મુનિઓ અનુપરિહારી કહેવાય, અને ગુરુ તરીકે સ્થાપેલા મુનિ વાવનાવાર્ય કહેવાય જેથી એક મુનિને ઉત્કૃષ્ટ એ ચારેય સંજ્ઞા પણ (જુદા જુદા કાળે હોય છે.)
૪. સૂક્ષ્મ સંપરાય ચારિત્ર
સૂક્ષ્મ પટને એટલે કિટ્ટિરૂપ (ચૂર્ણ રૂપ) થયેલ જે અતિ જધન્ય સંપાય એટલે લોભ કષાય, તેના ક્ષયરૂપ જે ચારિત્ર તે સૂક્ષ્મસંપાય વાત્રિ કહેવાય. ક્રોધ, માન અને માયા એ ત્રણ કષાય ક્ષય થયા બાદ અર્થાત્ ૨૮ મોહનીયમાંથી સંજ્વલન
લોભ વિના ૨૭ મોહનીય ક્ષય થયા બાદ અને સંજ્વલન લોભમાં પણ બાદર સંજ્વલન લોભનો ઉદય વિનાશ પામ્યા બાદ જ્યારે કેવળ એક સૂક્ષ્મ લોભનો જ ઉદય વર્તે છે, ત્યારે ૧૦મા સૂક્ષ્મસં૫રાય ગુણસ્થાનમાં વર્તતા જીવને સૂક્ષ્મ સંપરાય ચારિત્ર કહેવાય છે. એ ચારિત્રના બે ભેદ છે, ત્યાં ઉપશમ શ્રેણિથી પડતા જીવને ૧૦મા ગુણસ્થાને પતિત દશાના અધ્યવસાય હોવાથી સંવિત્તરશ્યમાન સૂક્ષ્મસંપાય, અને ઉપશમ શ્રેણિએ ચઢતા તથા ક્ષપક શ્રેણિએ ચઢતા જીવને ૧૦મા ગુણસ્થાનકે વિશુદ્ધ-ચઢતી દશાના અધ્યવસાય હોવાથીવિધ્યમાન સૂક્ષ્મ સંપાયચારિત્ર હોય છે. तत्तो अ अहक्खायं खायं सव्वंमि जीवलोगंमि । નં ચરિઝા સુવિદિયા, વચ્છંતિ ઞયરામાં નળ રૂરૂા
?
૧. કિટ્ટિ કરવાનો વિધિ ગ્રન્થાતરથી જાણવો.
