________________
ગુરુ નાનકદેવ કાલુરામને ચિંતા થતી. આ બાળક આવો કેમ ? એક વખત નાનકે આંગણે આવેલ ભિક્ષુકને ઘરમાંથી લોટો લાવી આપી દીધો ! પિતાજી પંડિતજી પાસે ગયા. પંડિતજી કહે, ‘‘ભાઈ કાલુ, તારો પુત્ર મહાન છે એમાં બેમત નથી. પણ આ બાળકના સગાંસંબંધી આ બાળકના પ્રતાપને નહીં જાણી શકે. જવલ્લે જ કોઈ તેના મહિમાને ઓળખશે. જા ભાઈ તેથી માયામાં બહુ મોહ રાખીશ નહીં. પુત્રને પરમેશ્વર જાણી તેની સાથે સાચી પ્રીત કરજે.''
નાનક છ વર્ષના થયા ત્યારે તેમને ગોપાલ પંડ્યાની ગામઠી શાળામાં મૂકવામાં આવ્યા. અહીં ભણવા ગયેલ નાનકે પંડ્યાજીને ભણાવવા માંડ્યું. નાનકે તેમને મોક્ષમાર્ગ શિખવાડ્યો. તેમણે કહ્યું: મોહને બાળી નાખો, તેને ઘસીને શાહી બનાવો. તમારી બુદ્ધિને કાગળ કલ્પો, પ્રેમની કલમ બનાવો. ગુરુદેવને પૂછીને અનંત-અપાર પરમાત્માનું નામ જયવંતું છે એમ લખો. પંડ્યાજી નાનકને શું ભણાવે ?
પંડિત બ્રિજનાથજી પાસે વેદ ભણવા મોકલ્યા, ત્યાં પણ વિવાદ થયો. પંડિતજી આવો વિચક્ષણ શિષ્ય પામી ધન્ય બની ગયા. પંડિતજીએ નાનકને વેદ-પુરાણાદિ શાસ્ત્રો શીખવ્યાં.
કાલુરામજી અને રાયબુલાર વચ્ચે ઘણા સારા મીઠા સંબંધો હતા. રાયબુલારે નાનકને ફારસી શીખવવા સૂચન કર્યું. તેમને મૌલવી કુતબુદ્દીન પાસે ફારસી ભણવા મોકલ્યા. નાનકે મૌલવીજીને અલકનો અર્થ પૂછ્યો. મૌલવી માટે આ નવાઈનો પ્રશ્ન હતો. કોઈએ હજી સુધી પૂક્યો ન હતો. તેમને ખબર પણ ન હતી. નાનકે દરેક મૂળાક્ષરનો અર્થ સમજાવતાં કહ્યું, ‘‘અલફ
