________________
ગુરુ નાનકદેવ આપણે કેવળ સગુરુના ઉપદેશોનું આચરણ કરીએ તો આપણા અંતરમાં છુપાયેલ અપાર આધ્યાત્મિક સંપત્તિ આપણને મળી જશે. થી કોઈ ચાર નહીં ચાળીસ યુગો સુધી આયુષ્ય વધારવાની ક્ષમતા રાખતો હોય, સંસારપ્રસિદ્ધ હોય, સૌ લોકો તેનું અનુસરણ કરતા હોય, અને સૌ તેનાં ગગનભેદી વખાણ કરતાં હોય, એટલું જ નહીં, તે એથી પણ વધુ હોય તો પણ જો ઈશ્વરની તેના પર કૃપાદૃષ્ટિ ન થઈ તો તેનું કોઈ મૂલ્ય જ નથી. છે જે તેના પર ભગવાનની કૃપાદષ્ટિ નહીં હોય તો ક્ષુદ્રાતિશુદ્ર કૃમિ કરતાંય ક્ષુદ્રમાં તેની ગણના થશે. પાપી પણ તેના પર દોષારોપણ કરશે.
હે નાનક, અજ્ઞાની પર પણ ભગવાન જ્ઞાનની વર્ષા કરે છે. જ્ઞાની-સગુણી હોય તેના જ્ઞાનમાં વૃદ્ધિ કરે છે. પરંતુ એ પરમેશ્વરને પ્રતિદાનમાં આપવા જેવું આ સંસારમાં કશુંય નથી.
પરમેશ્વર જ એકમાત્ર કર્તા છે. તેનાં વિના બીજો કોઈ નથી. નાનક કહે છે, ““જળ, થળ અને આકાશમાં વ્યાપ્ત ઈશ્વરને હું સર્વસ્વ અર્પણ કરું છું.' શી લાખો લોકો ભગવાનનાં ગુણગાન કરે છે; પરંતુ અંત સુધી ગુણગાન ગાવા છતાંય તે પૂર્ણ નહીં થાય. નાનક કહે છે, “ 'હે ભગવાન ! કેવળ તે જ અસંખ્ય પ્રકારની સૃષ્ટિની રચના કરી છે.''
હે અજ્ઞાની મન, તું સદૈવ ભગવાનનું સ્મરણ કર. ભગવાનની કૃપાથી તારાં બધાં કાર્યો પૂરાં થાય છે. એની કૃપાથી તને સત્યલાભ થાય છે. એ પરમેશ્વરની મૂર્તિ તું મનમાં રાખ. તેની
