Nanakdev Santvani 13

Author(s): Nalin Chotalal Pandya
Publisher: Navjivan Prakashan Mandir Ahmedabad

Page 48

'
'
ગુરુ નાનક
૪૧.
લિપ્સામાંથી મુક્તિ મળી શકતી નથી. સર્વ સુખ ઇચ્છું કે એ સર્વવ્યાપી આત્માને શોધવો. છે કેવળ મૌખિક સેવાથી તું સ્વર્ગ મેળવી શકીશ નહીં. સત્ય વહેવાથી જ તારી મુક્તિ થશે. હે નાનક, મિસ્યાથી કેવળ મિથ્યા તત્ત્વ જ ઉત્પન્ન થાય છે. જે શરીરને નુકસાન પહોંચાડે તથા મનમાં ખરાબ વિચારો ઉત્પન્ન કરે એ વસ્ત્રો ખરાબ છે.
શરીરને નુકસાન પહોંચાડે તથા મનમાં ખરાબ વિચારો ઉત્પન્ન કરે એવાં ભોજનનો આસ્વાદ ખરાબ છે.
ભક્તિમાં નિષ્ઠા રાખનારાઓનો માર્ગ સુગમ બની જાય છે. તે સન્માનપૂર્વક રહે છે અને સન્માનપૂર્વક જ જાય છે. તે રાજમાર્ગે સીધેસીધો ચાલ્યો જાય છે. ગલીઓમાં ભટકતો નથી. તે હંમેશાં ધર્મનિષ્ઠા રાખે છે.
મૃત્યુલોકમાં કમળની જેમ શુદ્ધ અને નિર્લેપ રહે. કીચડમાંથી તારું મસ્તક ઊંચું રાખ, અથવા હંસની જેમ રહે. તે સરોવરથી આકાશ સુધી ઊડે છે. પરંતુ પાંખોને ભીની થવા દેતો નથી. િકેવળ કહેવા માત્રથી મનુષ્ય સંત કે પાપી બની જતો નથી. તે
જ્યાં જાય છે ત્યાં તેનાં કર્મો લઈને જાય છે. જેવી કરણી તેવી ભરણી. હે નાનક, ઈશ્વરના નિર્દેશાનુસાર માનવ આવે છે અને જાય છે. આ રીતે જન્મ-મરણનું ચક્ર ચાલતું રહે છે.
વાસ્તવિક રીતે માણસે એમ સમજવું જોઈએ કે મનનું સૂતક લોભ છે. જીભનું સૂતક મિથ્યા ભાષણ છે. આંખનું સૂતક પરસ્ત્રી અને પરધન પર દષ્ટિ કરવી તે છે. અને કાન પણ નિંદાના શ્રવણથી સૂતકી બની અપવિત્ર બને છે. આ સૂતકો એવા છે કે તે