________________
ગુરુ નાનકદેવ કરીશ.' નાનકને ત્યાં બે પુત્રરત્નોનો જન્મ થયો. શ્રી ચંદ્ર (જેઓ ઉદાસીન સાધુ સંપ્રદાયના આદ્યપ્રવર્તક બન્યા) અને લક્ષ્મીચંદ્ર. આ બે પુત્રોએ તેમનું કુળ દીપાવ્યું.
નાનક સુલતાનપુર રહેતા હતા. નોકરી કરતા હતા. વળી પાછી લોકોએ કાનભંભેરણી કરી. નવાબે હિસાબ તપાસ્યો. બધું બરાબર હતું. પછી નાનકે આ નોકરી છોડી દીધી. નવાબે ખૂબ મનાવ્યા પણ એકના બે ન થયા. સંસારપ્રકરણ સમાપ્ત થયું. હવે જીવનનો બીજો મહત્ત્વપૂર્ણ અધ્યાય શરૂ થતો હતો.
એક દિવસની વાત છે. ગુરુજી નદીમાં સ્નાન કરવા ગયા તે ગયા, પાછા આવ્યા જ નહીં. લોકોએ માન્યું કે તેઓ ડૂબી ગયા હશે. પણ કેટલાકના મતાનુસાર તેઓ “સચખંડમાં પહોંચી ગયા હતા. ત્યાં તેમને આદેશ થયોઃ “હવે તમારું કામ શરૂ કરો.'' ત્રણ દિવસ પછી ગુરુજી આવ્યા પણ ઘેર નહીં. ગામબહાર એક આંબાવાડિયામાં, બહેન, બનેવી, પત્ની સૌ મનાવી ગયાં પણ હવે ““સંસારનો અંક પૂરો થઈ ગયો હતો.'' ગુરુજીએ પત્નીને આશ્વાસન આપતાં કહ્યું, ‘ભગવાન સહુની રક્ષા કરે છે, એ તારી પણ રક્ષા કરશે.'' વહાલસોયી બહેને કહ્યું, “વીરા, તારા વિના કેવી રીતે રહી શકીશ?'' તો તેમણે કહ્યું, “બેના... મમતામયી... હું તારાથી જુદો નથી. તું જ્યારે જ્યારે યાદ કરીશ ત્યારે ત્યારે હાજર થઈશ. વખતોવખત તને મળવા આવતો રહીશ.'' અને ગુરુજીએ આ વચન પાળ્યું હતું.
એક દિવસ બહેન નાનકી ફૂલકા રોટલી બનાવતી હતી. સરસ રોટલી જોઈ વિચાર આવ્યો, ‘‘ભાઈ હોત... તો. તેને પ્રેમથી જમાડત.'' તુલસીદાસી કહે, ‘‘ભાઈ તો ક્યાંય હશે...
