________________
;
પોતાના ગળામાં સફેદ વસ્ત્ર ખાંધીને એક એવા માનવીને નામે ઉત્સવ ઉજવે કે જેણે જીવજંતુઓનુ માંસ ખાવા કરતાં મૃત્યુને વધુ સારૂં માન્યું હતું.’
મુ ંબઈમાં હમણાં જ મળી ગયેલાં ભારતીય શાકાહાર-વનસ્પત્યાહાર સ ંમેલન પ્રસંગે અમને શ્રી. શાના આ ઉદ્ગારનું સ્મરણ થાય છે. મુખ્યત્વે માંસાહારી એવી પ્રજામાં શ્રી. શેા જેવા શાકાહારને આગ્રહ રાખનારા અને જીવનને ભાગે પણ માંસાહાર ન કરવાના મક્કમ નિરધાર પાળનારા માનવીઓની સંખ્યા વધતી જ જાય છે. માંસાહારી કહેવાતી પ્રજાના પરદેશના મેાટી સંખ્યાના પ્રતિનિધિઓ સ ંમેલનમાં હાજરી આપવા આવ્યા હતા. વળી વિશ્વભરમાં શાકાહારના પ્રચાર કરવાની પ્રવૃત્તિ પણ સારા પ્રમાણમાં ચાલી રહેલી છે. આવા સંજોગામાં મુખ્યત્વે શાકાહારની સાત્વિકતામાં માનનારી ભારતની પ્રજામાં, ખાસ કરીને શહેરામાં, માંસાહારના શેખ વધતા જાય છે એ શેાચનીય જ કહેવાય. જે પ્રજા લાંખા સમયથી શાકાહારી છે અને જે પ્રજાની સ ંસ્કૃ
આ
વિશ્વના તમામ દેશોમાં આધ્યાત્મિક દેશ તરીકે માખરે રહેતા ભારતમાં શાકાહારની પ્રથા પ્રણાલિકાગત છે ? રૂઢીગત છે? કે પછી શાકાહારના વિચારની પાછળ રહેલી અહિ ંસાની ફીક્સુફીની સભાનતા પણ રહેલી છે? એ પ્રશ્ન આજે જ્યારે સર્વત્ર પૂછાઈ રહ્યો છે ત્યારે યૂરોપની માંસાહારી પ્રજામાં શાકાહારની ઝુ ંબેશ આધ્યાત્મિક ધારણે પાંગરી રહી છે.
કલ્યાણુ : ફેબ્રુઆરી, ૧૯૬૪ : ૧૦૦૫
તિ જ શાકાહારને પ્રાત્સાહન આપનારી છે, તે પ્રજામાં માંસાહારને પ્રચાર ન જ થવા જોઇએ અને તેથી જ એવા આંદોલનના પ્રતિકાર રૂપે શાકાહારના પ્રચાર વિશેષ જોરથી થવા ઘટે. મુંબઈના સ ંમેલનમાં મહારાષ્ટ્રના માજી રાજ્યપાલ શ્રી. શ્રીપ્રકાશજી, જાણીતા અગ્રણી ડો. સી. પી. રામસ્વામી ઐયર, શ્રીમતી રૂકિમણી અરૂડેલ વગેરેએ શાકાહારની જરૂરિયાત દર્શોવતા વ્યકત કરેલા વિચારા સૌની દાદ માંગે છે, અને માંસાહાર તરફ વળેલી પ્રજાને સમજાવટથી શાકાહાર તરફ જોળવાની પ્રવૃત્તિ થવી ઘટે છે. આ દિશામાં સમેલને પસાર કરેલા બધા ઠરાવા, પ્રચાર અને સમજદારી ફેલાવનારા છે. તેની નોંધ લઇ એ. શાકાહાર સાત્વિક હાવા ઉપરાંત પૌષ્ટિક પણ છે, અને આર્થિક રીતે પણ સાંધા છે. આમ દરેક રીતે શાકાહારવનસ્પત્યાહાર ઉત્તેજનને જ પાત્ર છે. શાકાહાર સ ંમેલનની પ્રવૃત્તિ એ દ્રષ્ટિએ ખાસ આવકારપાત્ર લેખાવી જોઇએ.
નિરામિષ આહારથી કેન્સર જેવા રાગ મટાડી શકાય છે.
યુરોપના દેશ કે જ્યાં ઘેાડા વર્ષો પહેલાં શાકાહારી માનવીનું અસ્તિત્વ સુધ્ધાં આશ્ચ જનક મનાતું, ત્યાં આજે શાકાહારવાદ આકાર લઈ રહ્યો છે, વિસ્તરી રહ્યો છે, પાંગરી રહ્યો છે. અમદાવાદની ત્રણ દિવસની મુલાકાતે
તા. ૧૪–૧–૬૪
(મુંબઇ સમાચાર અગ્રલેખ)
જીવલેણ
આવી ગયેલા પશ્ચિમી દેશેાના શાકાહારી પ્રતિનિધિઓનાં નેતા કુમારી મીરા બ્રાન્ડટે ગુજરાત સમાચાર'ને આપેલી એક ખાસ મુલાકાતમાં જણાવ્યું હતું કે ‘શાકાહારવાદના ફેલાવા માટે યૂરોપના દેશમાં અનેક સસ્થાઓ કામ કરી રહી છે, ખાળામાં શાકાહાર પ્રત્યેની રૂચિ કેળવવા કેમ્પ ચાજાય છે, શાકભાજીમાંથી વધુને વધુ પૌષ્ટિક તત્ત્વા કઈ રીતે મેળવી શકાય તે વિષે સશોધન થઈ રહ્યાં છે. અને શાકાહાર તરફ લાકોને આકવા સામાયિક પ્રગટ કરાય છે, પ્રદેશના પશુ ચાજાય છે.’
