Book Title: Kalyan 1964 02 Ank 12
Author(s): Kirchand J Sheth
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

View full book text
Previous | Next

Page 48
________________ USüda seisi To Indr:SGળતુનબળાઇIGY6ZGGGGGGળળળળળળળળળળ છાવરી પ્ર. ૯૪ : ક્ષયોપશમભાવ કેટલા કર્મને ત્યારે ઉપશમ ભાવને તે ગુણ પ્રગટ થાય છે અને હેય છે ? - જ્યારે તે તે ગુણના પ્રતિપક્ષી કર્મોને પ્રદેશોદય ઉ૦ : ક્ષયોપશમભાવ ચાર ઘાતી કર્મોના જ વત્ત તે હોય અથવા સર્વાશે ગુણનો નાશ ન કરી હેય છે અને તેમાં પણ કેવલજ્ઞાનાવરણ અને શકે તેવા અલ્પરસવાળા (દેશઘાતી સ્પર્ધકો) પ્રતિકેવલદર્શનાવરણનો ક્ષયપશમભાવ હેતે નથી. પક્ષી કમીને ઉદય હોય ત્યારે તે ગુણ ક્ષયો પશભ એ માટે જુઓ પંચસંગ્રહ ભાગ ૧ લો કાર ભાવે પ્રગટ થાય છે. ' ૩ જું ગા. ૨૫. “મોક્ષેત્ર સવસો રવોવનનો એક ઉદાહરણથી આ વાત આપણે જોઈએ. aggg grvi ' તેમજ તેની ટીકામાં કેવલજ્ઞાના- જેમકે સમ્યકત્વ એ આભાનો ગુણ છે. એના પ્રતિવરણ તથા કેવલદર્શનાવરણના ક્ષયોપશમનો અભાવ પક્ષી કમે છે મિથ્યાત્વમોહનીય અને અનંતાનબનાવ્યો છે. જુઓ તે ટીકા– બધી ચતુષ્ક. એટલે મિથ્યાત્વ અને અનંતાનુતથા વાઢિાવિષ્ટસ્ટ બંગાદ્ધ ક્ષા. બધી ચતુષ્કના વિપાક ઉદયવાળા જીવને સમ્યકત્વ પ્રગટ હોતું નથી. अनुदयावलिकाप्रविष्टस्य उपशमेन विपाकोदयनिरोधलक्षणेन निवृत्तः क्षायोपशमिक, स च - જ્યારે મિથ્યાત્વ, તથા અર્ધવિશુદ્ધ અને વિશુદ્ધ થયેલું મિથ્યાત્વ જે મિશ્રમેહનીય અને चतुर्णामेव घातिकर्मणां ज्ञानावरण-दर्शनावरण સમ્યકતવમોહનીયરૂપે ઓળખાય છે તે ત્રણ અને મોહનીયાન્તરપાળ મવત્તિ, ન એપાર્મળાં, અનતાનુબધિ કષાય ચતુને સર્વથા ક્ષય થયે સાયિકભાવનું સમ્યકતવ પ્રગટ થાય છે. તેમજ रहितानां, तयोपिाकोदयविष्कम्भाभावतः જ્યારે દર્શનમોહનીયત્રિકનો પ્રદેશેાદય અને વિપાકો દયનો અમુક કાળ સુધી અભાવ થાય છે ત્યારે ક્ષોશમાસમવાર ' ઉપશમભાવનુ સમ્યકત્વ પ્રગટ થાય છે. અને તે પ્ર૦ ૯૫ : ક્ષાવિકભાવ, ઉપશમભાવ અને ઉપશમ સમ્યકત્વ મિથ્યાત્વ, સાસ્વાદન અને ક્ષપશમભાવ આ ત્રણે દ્વારા ઉત્પન થતા ગુણમાં મિશ્ર એ ત્રણ ગુણસ્થાનક તથા ક્ષયોપશમસમ્યકત્વ તફાવત શું ? પ્રાપ્ત ન કરે ત્યાં સુધી રહે છે અને મિથ્યાત્વ ઉ૦ : આમામાં સમ્યકતવ અને ચારિત્ર તથા મિશ્રમોહનીયના વિપાકેદયનો અભાવ અને આદિ ગુણ સ્વ-સ્વરૂપે રહેલા છે. સંસારી અને પ્રદેશદય ચાલુ હોય અને દેશઘાતિરૂપ જે સમ્યકત્વસ્થામાં તે તે ગુણો તેના પ્રતિપક્ષી કર્મોથી આવરા- મોહનીય પ્રકૃતિ છે તે વિપાકેદયરૂપે પ્રવર્તતી હોય યેલા હોય છે. તે પ્રતિપક્ષી કર્મોનું બળ જેમ જેમ ત્યારે ક્ષાયે પશમિક સમ્યકત્વ પ્રગટ થાય છે, વળી ક્ષણ થાય છે, તેમ તેમ તે તે ગુણો પ્રગટ થાય ક્ષાપશમિક સમ્યકત્વ જ્યારે હોય ત્યારે અનન્તાનુછે. આમાં વિવક્ષિત ગુણના પ્રતિપક્ષી કને બધિના પુરાલે, ચાલું ઉદયનિષેકમાં ક્રમ પ્રાપ્ત સર્વથા ક્ષય થાય ત્યારે ક્ષાયિક ભાવનો તે ગુણ આવેલા હોય તે વિપાકોદયવાળા અપ્રત્યાખ્યાના પ્રગટ થાય છે. જયારે તે પ્રતિપક્ષી કમે સત્તામાં વરણાદિમાં સંક્રમીને ભગવાઈ જાય છે. તથા પડયા હોય પણ અમુક કાળ સુધી તેને વિપાક મિથ્યાત્વમોહનીય અને મિશ્રમેહનીયના પગલા અને પ્રદેશ બને રીતને ઉદય અટકી જાય છે સમ્યકત્વમેહનીયમાં સંક્રમીને ભગવાઈ જાય છે. -

Loading...

Page Navigation
1 ... 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58