________________
શું સત્પુરૂષને ખેલતા ન આવડે ? આવડે ! પણ તે કોઈના દોષ જૂવે એટલે વિચારે કે ‘ખિચાર અહી સુધી ( માનવજન્મ પામીને ) આવને હારી જાય છે તેને દયા આવે. આવા દયાળુ ખીજે વાત કરે ?
તમારામાં કોઈ દોષ છે ? કદીહોઠે આવે છે ? ભૂલેચૂકે ઉધમાં પણ પેાતાના દોષ ન ખેલાઈ જવાય તેની કાળજી છે. તમારામાં દોષ પ્રચાવવાની શક્તિ નથી તેમ નથી, પણ – તમારી શક્તિ ખાટા માર્ગે જઇ રહી છે.
પેાતાના ઢાષા ચાગ્ય સ્થાને કહ્યા વગર ડાહ્યો માસ ન રહી શકે.
તમે તે। બીજાના દોષો નાના હોય તે માટા કરીને, ન જોયેલું, ન સાંભળેલ ખેલા છે, કદાચ દોષ ન દેખાય તો ચાંદુ પાડીને પણ ઢાષ જીવા તેવા છે.
પેાતાના સેા દેષ પચે, અને બીજાના એક દોષ ન પચે ? પારકાના દોષ ગાવાથી આ લાકમાં દરિદ્રતા, મસ્જીરપણુ, અને પલાકમાં નરક મળે છે, અને તમારૂં સારૂં કામ લેાકની આંખે ન ચડે તેવું થઈ જાય, માટે કાઈના પણુ દેષ ન જૂવા.
પેાતે વિચારવુ જોઇએ કે ધન્ય છે કે જે સત્પુરૂષ! પારકાના દોષ જોવા છતાં ખેલતા નથી.’
તમારી આંખના ઉપયોગ સારૂં જોવા માટે કા, ખરાબ જોવા મળે તે આંખ બંધ કરા તમે તમારી આંખમાં ધુળ પડવા દે ખરા ? પેપચુ મીચાઈ જાયને? તેમ ખરામ જોવામાં આંખ બંધ કરી.
(૨) કોઇના નાના પશુ ગુરુ મેલ્યા વિના રહેવુ નહિ–સત્પુરૂષમાં જો પહેલે ગુણુ હાય તા, ખીજો ગુણુ આવ્યા વિના ન રહે, જે કોઇના દોષ ન જીવે તે ગુણીની પ્રશ'સા કર્યાં વિના ન રહે. તે વિચારે છે કે દોષ તે સ્થાને સ્થાને, વ્યક્તિએ વ્યક્તિએ જોવા મળે, પણ
કલ્યાણુ : જુલાઈ ૧૯૬૧ : ૩૩૯
ગુણુ તે કવચિત જોવા મલે માટે ગુણીની પ્રશ ંસા કર્યા વિના રહે નહિ.
કૌરવા તથા પાંડવા શસ્રશિક્ષા શીખવા માટે પાઠક પાસે જતાં. કૌરવામાં મુખ્ય દુર્ગંધન અને પાંડવામાં યુધિષ્ઠિર હતા. પાઠકે તે બન્નેને કહ્યું કે, ગામમાં જઇ ગુણી પુરૂષોની શોધ કરી આવેા.’
દુર્યોધનના સ્વભાવ ખરાબ હતા. તેને
ગામમાં જઈ તપાસ કરી પાઠકને કહ્યું કે ગામમાં કાઈ ગુણી જણાયા નહિ.’
અગાઉ પાકા આવા અજ્ઞાનીને જ્ઞાન ન્હાતા આપતા, અગાઉ પાઠક જુદા હતા. આજે પાઠક કરતાં વિધાર્થીની કિંમત વધી છે.
યુધિષ્ઠિર પણ ગામમાં ગુણીની તપાસ માટે ગયા અને આવીને પાઠકને કહ્યું કે ગામમાં
ગુણી માણસે ઘણા છે.' ખરામ વતન કરનારા પણ ‘ખાટુ' કરે છે’ તેમ કહેતા નથી! યુધિષ્ઠિર આવા ગુણવાન છે. તમે સામાના નાના ગુણને શ્વેતા શીખાતા તેના બીજા ઢાષા સુધારવા શકય બને.
નાનુ માળક અજ્ઞાન છે ને ? તે ધણી ભૂલે કરવા છતાંય, તેને એળખી-જાણી સુધારી શકાય ને?
પાડકે દુર્યોધનને કહ્યું કે ‘તારી આંખમાં દોષ સિવાય કાંઈ છે ?
એક વખત કૃષ્ણ મહારાજની સ્વારી નીકળે છે, માગ ઉપર મરેલું સડેલું કાળું કુતરૂ પડેલું. છે. તેની દુર્વાસ ઘણી આવે છે, બધા લેકા - નાકે ડુચા મારી આગળ ચાલે છે. કૃષ્ણજી નીચે ઉતરે છે, અને કુતરા પાસે જાય છે અને કુતરાના દાંત જોઇ કહે છે કે ‘કુતરાની બત્રીસી (દાંતની પ ́કતી.) કેટલી સફેદ-સ્વચ્છ છે!” આ, મધુ દેવે પરીક્ષા માટે કરેલું હતું. દેવે પ્રત્યક્ષ થઈને કહ્યું કે ઇંદ્ર તમારા જેવા વખાણુ કરેલા, તેવા
જ તમે છે.’
તમે આલે કે ‘મારી આંખ કોઈનું સારૂં
