________________
આજે થઈ રહેલી ઘેર હિંસા તરફ ઉપેક્ષા ન સે! પૂ. પાદ આચાર્ય મહારાજ શ્રીમવિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ
અવતરણકાર : શ્રી જયંતિલાલ એશાહ અમદાવાદ.
અમદાવાદ ખાતે ગત ચાતુમાસમાં પ્રેમાભાઈ હોલ ખાતે “માનવજીવનનું ઘડતર' એ વિષય પર પૂ. આચાર્ય મહારાજશ્રીએ જે મનનીય જાહેર પ્રવચન આપેલ જેને તે સમયે હજારોની સંખ્યામાં જૈન-જૈનેતર વર્ગ લાભ લેતો હતો. તે પ્રવચની શ્રેણીમાંના એક પ્રવચનનું (અગાઉ પ્રસિદ્ધ થયેલ પ્રવચનના અનુસંધાનમાં) સારભૂત અવતરણ અહિં પ્રસિદ્ધ થાય છે. વર્તમાનમાં વ્યવસ્થિત રીતે ભારતમાં ચાલી રહેલી ધાર હિંસા તરફ ઉપેક્ષા નહિ સેવવાનું ૫. પ્રવચનકારશ્રીએ પ્રાસંગિક રીતે શિષ્ટાચારના ચાર સદાચારોનું વર્ણન કરતાં જણાવેલ છે. માનવજીવનનાં ઘડતરમાં શિષ્ટાચારના સદાચારનો પણ મહત્તવને હિસ્સો છે. એ હકીકત આ પ્રવચન વાંચતાં સહેજે સમજી શકાય છે.
અનંત ઉપકારી મહાપુરૂષોએ માનવ ને
જ્ઞાનીઓએ શિટેની-સદાચારની પ્રશંસા કરવા જન્મ જેવા કિંમતી જમને પામેલા આમાઓ, કહ્યું છે, આ ગુણથી માનવ જીવનને ખરાબીમાંથી માનવ જન્મને પામીને પણ ભયંકર અધઃપતન
ખસેડીને સન્માર્ગે લાવવાને ઉત્તમમાં ઉત્તમ જેવી સ્થિતિ પિતાની ન કરી દે. તે હેતથી ઉપાય છે. માનવ જન્મની મહત્તા જણાવે છે.
જે અન્યાયથી બચી શકતા નથી, અને તે જે લોકોને કુળ-પરંપરાના સંસ્કારથી માનવ અન્યાયથી બચવાના દિલવાળા આત્મા હોય તે જીવન ઘડાયેલું છે. તેઓને માનવ જીવન દ્વારા તેને અન્યાય કરતાં દુઃખ હોય કે આનંદ ? હેલાઈથી શ્રેય સાધી લેવાની સામગ્રી મળી છે. દુઃખ જ હોય ! પણ જેને એવા સંસ્કાર ન મલવાના લીધે માનવ જીવનમાં મળેલી ભૌતિક સામગ્રી જીવન ઘડવા માટે સૌથી પહેલે ગુણ નીતિન્યાય મુકીને જવાનું છે, અને કરેલા કર્મો પતાને જ છે. ગમે તેવી અવસ્થામાં ન્યાય દૂર ન થવો ભેગવવાનાં છે. જોઈએ. તે વાત આગળ ચર્ચાઈ ગઈ છે. શિષ્ટાચારની પ્રશંસાના ગુણવાળાનું હૃદય
(૧) ઉત્તમ છે અનીતિ-અન્યાયના સદાચાર તરફ, તેના પાલનવાળા તરફ, ઝુકે, પડછાયે જતા નથી, (૨) મધ્યમવર્ગના જીને કાયા નમે, અને વાણી પિતાની નિંદા સાથે તેઓની સંયોગવસાત અન્યાયને પ્રસંગ આવે છે, પ્રશંસાના ઉપયોગમાં આવ્યા વિના રહે જ નહિ. ત્યારે આંખ સામે પરલેક જોઈને અન્યાય નથી તમે પરલોકને માનવા છતાં, તમારો નંબર કરતાં (૩) અધમ કક્ષાના જીવેને અન્યાયના ઉત્તમ, મધ્યમ, કે અધમમાં લાગતું નથી. તેનું પ્રસંગમાં અન્યાય કરવાનો પ્રસંગ બને તે તમને દુઃખ છે? જે ખરેખર દુઃખ હોય તે ઈલેક, રાજ્યાદિકના ભયથી તે અન્યાય આ બીજો ગુણ આવી શકે. કરતા નથી.
દુનિયાના મોટા ભાગને સદાચાર પ્રત્યે આદર વર્તમાનમાં ત્રણે અવસ્થા ટપીને અન્યાય નથી, ઘણુઓ તે આ સદાચારને નબળાઈ ચાલી રહ્યો છે, તે તે દુર્દશાને સાફ કરવા માટે કહેતા થયા છે.'
૬ &િ A CAT વેરાણા)SICISTRI
