Jiv Vichar Vivechan

Author(s): Darshanyashvijay
Publisher: Unpublished

Page 182

[
જીવોના પ૬૩ ભેદ સંબંધી પાંચ દ્વાર
प्रथम द्वारा शरीर-मयागाहुना हार
|
E]
જીવના પ૬૩ ભેદ ઈન્દ્રિય પ્રમાણ: એકેન્દ્રિયના ૨૨ (પૃથ્વીવાયઅપકાયમ તેઉકાય +વાઉકાય વનસ્પતિકાય) વિકલૈંદ્રિયના = ૬ (બેઈન્દ્રિય + તૈઈન્દ્રિય + ચઉરિદ્રિય) પંચેદ્રિયના ૫૩૫ (નારક + દેવા+મનુષ્ય + તિર્થય પંચેન્દ્રિય
- પ૬૩ ભેદ ગત પ્રમાણે ઃ નરે ૬ ગતિ ૧૪ ( નરકની પર્યાપ્તા + અપર્યાપ્તા) દેવ ગતિ : 16 (Yપ્રદારના ૯૯ દેવના પથપ્ત + અપર્યાતા) | મનુષ્ય ગતિ : ૩૦૩ (૧૦૧ ક્ષેત્રના ૫. ગર્લજ + અપ. ગર્લજ+સંયુટ્ઝિમ) તિર્થય ગતિ : ૮ (Bન્દ્રિયના ૨૨ + વિધેન્દ્રિયના ૬+ તિર્થાપંચે.
પ૬૩ ભેદ
? ? ? ? ? ?\? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 1
કાર
| મુક્ત (૧૫ ભેદ)
તિથિી મનુષ્ય દેવો
દર શું
તેત્રિય પરિનિય
સંભૂમિ
શરીર અવગણના = જીવોનાં શારીરનું પ્રમાણ માપ ઊંચાઈ
અહીં શરીરને અનુલક્ષીને તેની ઊંચાઈ કહેવાની છે, એટલે'શરીર સંબંધી કેટલીક સ્પષ્ટતા કરીએ :
શરીર' એ જીવને ક્રિયા કરવાનું સાધન છે. તે કાથા, કલેવર , તળુ, ચય , ઉપચય , સંઘાત , ‘હું એ બધાં તેનાં
પર્યાય શબ્દ છે. | સંસારી જાવો અનંતા છે, પરંતુ તેમના શારીરી અસંખ્યાત છે.--- | તના જુદી-જુદી અપેક્ષાએ અનેક પ્રકારો પાડી શકાય છે, પણ,
ન શાસ્ત્રકારોએ કાર્યકરોની સમાનતાને અનુલક્ષીને તેના ૫ પ્રકાર પાડેધ્યા છે : (Dીદારેક , (ક્રિય 3) આહારક , તેજસ , પગ ફાર્મણ, (૧) દારિક શરીર : સારીર ઉદાર- ઉત્કૃષ્ટ પુદગલોનું બનેલું હોય, તે
“ઔદારિક શરીર' કહેવાય . અથવા જે શરીર અન્ય શરીરૌની અપેક્ષાએ ઉચ્ચ સ્વરૂપવાનું હોય તે ‘ઓei૨૬” કહેવાય છે અથવા જેનું ઉદન, ઔદન, ગ્રહણ, દહન વીરે થઈ શકે તે ‘ઔદારિક' કહેવાય. | વૈદિય શરીર જે કારીર વિવિધ વિક્રિયાને પામે. ઔટલે કે, નાનામાંથી મોટું, મોટામાંથી નાનું , જાડામાંથી પાતળું, પાતળામાંથી જાડું, એમાંથી અનૈફ, અનેકમાંથી ઍક - એમ વિવિધ પ્રકારનું બની શકે તે‘વૈક્રિય શરીર, 5 આહાર૬ શરીર સૂક્ષ્મ અર્થના સંદેહનો નિવારણ કરવા માટે,ચતુર્દશ પૂર્વધારી મુનિ, દેવળી ભગવંત પાસે જવા માટે , વિશુદ્ધ પગલોનું
બનાવેલું નૈ આવ્યાધાતી શરીર ધારણ કરે , તે “અહાર૬ શરીર' કહેવાય. ઈ તૈજસ શારીર: જે શરીર તેજથી બનેલું હોય એટલે કે તૈમય
હોય , તે ‘તૈજસ શરીર' કહેવાય . (પ) ફાર્મહા શરીર : આત્મપ્રદેશ સાથે એકતા પામેલો એવો કર્મનો---
સમુહ , તે “ફાર્મા શરીર' કહેવાય. , દારિક કરતાં વૈક્રિય, વૈક્રિય કરતાં આહારક , આહાર કરતાં
તૈસસ, અને તૈજસ કરતાં કાર્મણ શરીર વધારે સૂક્ષ્મ હોય છે. - મનુષ્ય, પશુ- પટ્ટી , વનસ્પતિ વગેરેનાં શરીરો દારિક હોય છે.-- { નાક અને દેવોને સ્વભાવથી જ વૈક્રિય શરીર હોય છે. -
| Twift h
|
v
જીવોના મુખ્ય દૌનો કોઠ
બેઈન્દ્રિય
વનસ્પતિwય ભ મપાસા .
થાય
તે િકાય 1 TS TS. માદર ચૂખ ભાર સંભ થવા મૂબ જાદર
અંકાય પૂર્વ કાગ
બર્મજ સંકો... ગક સંપૂબ ચતુર ઉપસિર્ષ ગુજરમાં ગર્ભ સંસ્કૃમિ
ગર્ભજ સંમ્બિ ગર્વક સમૃષિ
hv hvhtk Thah) whes folkit
૨ ઢાનિક ૩૦ અકર્મભૂમિ પર અવહીપજ
કોલમ કાયમીત
પર્વતિષી પર અંતડીપજ ૧૫ કર્મભૂમિ
વતર ૧૦ ભવનપતિ કર્મભૂમિ ૩૦ અકર્મભૂમિ
?? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
ક
Thalte
?