________________
જિનભક્તિદ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૩૧
૧૩૭ બે શ્લોકોનો અર્થ ગ્રંથકારશ્રીએ પૂર્વમાં કર્યો એ રીતે સ્વીકારવો જોઈએ-પૂર્વમાં ગ્રંથકારશ્રીએ કહ્યું કે આદ્ય શ્લોક સર્વવિરતિરૂપ દશાારને આશ્રયીને છે, અને દ્વિતીય શ્લોક દર્શનપ્રભાવના હેતુથી વણિકકલાના નિષેધપર છે, એ રીતે સ્વીકારવું જોઈએ; કેમ કે સંકાશ શ્રાવકાદિની ઉપેત્ય પણ વિષયવિશેષતા પક્ષપાતનું ગર્ભપણું હોવાથી અર્થાત્ ભગવાનની ભક્તિરૂપ વિષયવિશેષતા પક્ષપાતથી યુક્તપણું હોવાથી, પાપના ક્ષયને કરનારી અર્થાત્ સંયમની પ્રાપ્તિમાં પ્રતિબંધક એવા પાપના ક્ષય કરનારી વાણિયાદિ ક્રિયાને અંગીકાર કરીને પણ, સંકાશાદિની શ્રેયમાં=ધર્મકાર્યમાં પ્રવૃત્તિ છે; હિં=જે કારણથી, પ્રમાદથી ભક્ષિત ચેત્યદ્રવ્યવાળા, તિબદ્ધ લાભાન્તરાયાદિ ક્લિકર્મવાળા, લાંબા સમય સુધી ખરાબ અંતવાળી સંસારરૂપી અટવીમાં ભટકેલા, અનંતકાળ પછી પ્રાપ્ત થયેલા મનુષ્યભવવાળા, દરિદ્ર નરોમાં શેખર અતિદરિદ્રતાવાળા, સર્વજ્ઞની સમીપ પ્રાપ્ત કર્યો છે=જાણ્યો છે, પોતાનો પૂર્વભવનો વૃત્તાન્ત જેણે એવા સંકાશ શ્રાવક, સર્વજ્ઞના ઉપદેશથી દરિદ્રતાના કારણભૂત એવા કર્મને ખપાવવા માટે “હું જે દ્રવ્યનું ઉપાર્જન કરીશ તે સર્વ દ્રવ્યને ભોજન અને આચ્છાદનને છોડીને જિનાયતનાદિમાં નિયોજન કરીશ.” એ પ્રકારનો અભિગ્રહ ગ્રહણ કર્યો અને કાળથી નિર્વાણને પામ્યા. “નિશબ્દ સંકાશ શ્રાવકના દાંતની સમાપ્તિમાં છે.
કથ'થી શંકા કરે છે - સંકાશ શ્રાવકને આ=આ પ્રકારનો અભિગ્રહ ગ્રહણ કરવો એ યુક્ત છે; કેમ કે તે પ્રકારે જ=પૂર્વમાં દેવદ્રવ્યનું ભક્ષણ કરેલ હોવાથી દેવદ્રવ્યભક્ષણના પાપના તિવર્તન અર્થે જિતાયતનાદિમાં તેવું ઋણ ચુકવાય તે પ્રકારે જ, તેના=સંકાશ શ્રાવકના, કર્મક્ષયતી ઉપપત્તિ છે, વળી અન્યને નહિ=અન્યને ધર્મ માટે ધન કમાવું યુક્ત નથી. તેને ગ્રંથકારશ્રી કહે છે, એ પ્રમાણે નથી જે પ્રમાણે પૂર્વપક્ષી કહે છે કે “સંકાશ શ્રાવકની જેમ અન્યને ભગવાનની ભક્તિ અર્થે ધન કમાવું યુક્ત નથી, એ પ્રમાણે નથી; કેમ કે સર્વથા જ અશુભ સ્વરૂપવાળા વ્યાપારનો વિશિષ્ટ નિર્જરાના કારણપણાનો અયોગ છે અર્થાત્ સર્વથા જ અશુભ વ્યાપાર હોત તો સંકાશશ્રાવકને વિશિષ્ટ નિર્જરા ન થાત.
તિ શબ્દ “'થી કરેલી શંકાના નિવારણની સમાપ્તિમાં છે. ૩૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
