Book Title: Jaisalmer Panchtirthino Itihas
Author(s): Prakashvijay
Publisher: Jaisalmer Lodravpur Parshwanath Jain Shwetambar Trust
View full book text
________________
પીળા પથ્થરની બે કાયોત્સર્ગ મુદ્રાની મૂર્તિઓ અત્યંત સુંદર અને મને હર છે. આરસપહાણની બે ઉત્કૃષ્ટ શિપ આકૃતિઓ નર્તકીઓની મૂર્તિઓ પર મંદિરના નિર્માણ અંગેના લેખે મળે છે." આ નૃત્ય કરી રહેલ મૂર્તિએ તે સમયની શિલ્પરચના તેમજ કલાનાં ઉત્કૃષ્ટ ઉદાહરણ જણાઈ છે.
આ મંદિરના નિર્માતા શેઠ ખેતા તથા તેમની પત્ની સરસ્વતી બન્નેની ધાતુની મૂર્તિ ઓ રંગમંડપની નીચે પીળા પથ્થરના હાથી ઉપર બેસાડેલ છે. શેઠ ખેતાની મૂર્તિ પર નીચેને લેખ લખાયેલ મળી આવે છે. •
संवत १५९० वर्षे पोष सुदी ३ दिने श्री आदिनाथ प्रतिमा સેવા | - આ મૂર્તિઓની સ્થાપના તથા આ મંદિરનું નિર્માણ કાર્ય શેઠના પુત્ર સંઘવી વીદાએ ખૂબ તન, મન, ધનથી કર્યું. તેને ઉલ્લેખ તેમની પ્રશસ્તિ (લેખ)માં મળે છે. મંદિરની ભમતીમાં શત્રુંજય અવતાર તથા. ગિરનાર અવતારના બે સુંદર પટ પણ છે. મંદિરના મંડોવરનું શિલ્પ કાર્ય અત્યંત ઉત્કૃષ્ટ છે અને તેમાં તીર્થકરે તથા મુનિઓનાં સ્વરૂપની સુંદર મૂર્તિઓ પણ છે, જેનું કાર્ય શિલ્પકલાની દષ્ટિએ અત્યંત બારીક તથા સુંદર છે.
નીચેના ભાગમાં અષ્ટાપદજીનું મંદિર છે. મુખ્ય ગભારામાં મૂળનાયક શ્રી કુંથુનાથ પ્રભુની પ્રતિમા બિરાજમાન છે. તેમની ચારે બાજુ ૭-૫-૭–પના ક્રમથી કુલ ૨૪ પ્રતિમાઓ છે. મુખ્ય ગભારાની ભમતીમાં વિ. સં. ૧૫ર૬ના લેખવાળી પીળા પથ્થરની ગ્રેવીસી અને એ વર્ષના કોઈ બીજા શેઠ મારફત બનાવવામાં આવેલ બાવન જિનેશ્વરનો પટ પણ છે. અન્ય મૂર્તિઓ ઉપરાંત ૭૨ જિનેશ્વરને પટ તેમજ વિ. સં. ૧૫૩૬માં ચોવીસીને પટ પણ ૧. જૈન લેખ સંગ્રહ-ખંડ ૩, લેખાંક ૨૧૫૫.
