Jaisalmer Panchtirthino Itihas

Author(s): Prakashvijay
Publisher: Jaisalmer Lodravpur Parshwanath Jain Shwetambar Trust

Page 85

તેનાં પાનાં ૧૦૫ છે. પાનાં ક્રમાંક ૧૦ થી ૪૭ સુધી નથી. પાના ૧૦૫ પર મલ્લ લડતા હાથીઓનું ચિત્ર છે.
કાગળના સૌથી પ્રાચીન ગ્રંથ
ન્યાયવાર્તિક : તાત્પર્ય ટીકા શ્રી વાચસ્પતિ મિશ્ર રચિત છે. આને રચનાકાલ વિ. સં. ૧૨૭૯ છે. - ભારતીય પ્રાચીન લિપિની દૃષ્ટિએ કેટલાક એવા ગ્રંથે પણ અહીં ઉપલબ્ધ થયા છે કે જેમની સચિત્ર તથા શુદ્ધ પ્રતિલિપિ બીજે ક્યાંય ઉપલબ્ધ નથી. ખાસ કરીને શ્રી દશવૈકાલિક વગેરે ગ્રંથો તથા ભગવાન શ્રી પાર્શ્વનાથના પંચકલ્યાણનાં ૨૦ ચિત્ર-ચિત્રકલાની દૃષ્ટિએ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. મૂળ અર્ધમાગધીના બીજા ગ્રંથે તેમની નિર્યુક્તિ, ભાષ્ય તથા ટીકાઓના વિશિષ્ટ હસ્તલેખ અહીં મળે છે, જેના આધારે અંગ સાહિત્યનું સંશોધિત સંસ્કરણ પ્રકાશિત કરવામાં વિશેષ સુવિધા મળી શકશે. આચારાંગ સૂત્રકૂતાંગ, સ્થાનાંગ, સમવાયાંગ, ભગવતીસૂત્ર, ભગવતીપ્રશસ્તિ વગેરે આગમ ગ્રંથની કેટલીય પ્રતિ અહીં છે. આ જ્ઞાનભંડારની સૌથી મહાન વિશેષતા એ છે કે આમાં સાંખ્ય, મીમાંસા, વિશેષિક, ન્યાય વગેરે ભારતીય દર્શન તથા કાવ્ય, અલંકાર, છંદ, નાટક, કથા, આખ્યાયિકા, કેશ, વ્યાકરણ વગેરે કવિષયમાં પસંદ કરેલા અનેક ગ્રંથે સંગૃહીત છે.
" તાડપત્રને ગ્રંથ ૩૪ ઈંચ લાંબે છે તથા તેનાં લગભગ પાંચ હજાર પાનાંના ફટાઓ લેવાઈ ચૂકયા છે અને ૧૭૦ ગ્રંથના ફેટમાઈક્રો ફિલમ ફોટોગ્રાફી દિલ્હીમાં સ્વનામ ધન્ય મુનિ શ્રી પુણ્યવિજયજી મહારાજના પ્રયત્ન તથા ઉપદેશથી લેવાઈ ગયેલ છે. આ જ્ઞાનભંડારને સૌ પ્રથમ વીસમી સદીમાં જીર્ણોદ્ધાર કરાવવાનો યશ ખરતરગચ્છાચાર્ય સ્વર્ગસ્થ શ્રી જિનકૃપાચંદ્રસૂરિશ્વરજી મહારાજને છે.