________________
જૈન ધમને અન્ય ધર્મોમાં ઉલલેખ.
३२७ તમે મોક્ષમાર્ગ જઈ ઝાલો, નથી પ્રભુ વિના ઠામ ઠાલ; સત સમજીને સર્વે પાળે
સમજી લો-૬ તમે રાતે કરે ના વાળુ, આપ ઓછું ને કરે કાળું;
હું બોલી કાઢે દેવાળું. ... ... ... .સમજી લે-૭ એ પ્રપંચ સર્વે દૂર કરી, રહે સતગુરૂ શરણે શીશ ધરી; સુરજરામ નામે નિરખે હરિ ••
••• .સમજી લોટીપ –આ પદમાં સેવડા શબ્દ વાપર્યો છે તેનો અર્થ શ્વેતાંબર-શ્લેટપટા–થાય છે. ગુજરાતમાં મુખ્યત્વે તાંબરામ્નાયનું પ્રબલ હોવાથી અને તાંબરો માટે ભકતોની ભાષામાં સેવડા શબ્દને પ્રચાર હોવાથી આ પદમાં સેવડા શબ્દ વપરાય છે, પાકમણું એટલે પડિકમણું અર્થાત પ્રતિક્રમણ. ઉપરના પદમાં તે સમયની વણિક દક્ષતા અને વણિક ચાતુર્યને ટકોરા મારવામાં આવ્યા છે તે સમયમાં એક તરફથી પ્રતિક્રમણ કરતા અને બીજી તરફથી ઓછું તોળતા તથા દીવાળું કાઢતા એટલે કે કહેણું અને રહેણમાં પરસ્પર વિરોધાત્મકતાવાળા ઘણું જેનો મજકુર ભકતરાજના જોવામાં આવેલ હશે તે પરથી તેમણે આ પદની યોજના કરી જણાય છે, જેનાના પાંત્રીસ ભાનુસારીના ગુણમાં ન્યાયપાર્જિત ધનવાળો ગુણ પ્રથમ હેજ જોઇએ. હાલમાં પણ જેન નામ ધરાવનારા કેટલાક જન શેઠીઆએમાં વ્યાપાર્જિત ધનની ખામી જોવામાં આવે છે. - શ્રી શંકર દિગ્વિજય -આ સંસ્કૃત ગ્રંથ શ્રી માધવાચાર્યજીએ શાલિવાહનના તેરમા શતકમાં રચેલ છે. શ્રી માધવાચાર્યજી જૈન માટે ઉલ્લેખ કરતાં આ ગ્રંથના ૧૫ મા સર્ગમાં ૧૪૨ મા શ્લોકથી ૧૫૬ શ્લોક સુધીમાં નીચે પ્રમાણે લખે છે.
प्रतिपद्यतु बाहिकान्महर्षे विनयिभ्यः प्रविवृण्वति स्वभाष्यम् ॥ अवदन्नसहिष्णवः प्रवीणाः समये केचिदथाहताभिधाने ॥ १४२ ॥
(માળવાથી) વિહાર કરીને શ્રી શંકરાચાર્યજી બાલ્હીક દેશમાં પધાર્યા અને પિતાના શિષ્યોને ભાષ્યનું વ્યાખ્યાન સંભળાવતા હતા, આ વખતમાં કેટલાક આઉત-જૈન મતાવલંબીઓ આવ્યા અને અસહનતાથી તેમણે શ્રી શંકરાચાર્યજીને કહ્યું કે
ननुजीवमजीवमास्त्रवं च श्रितवत्संवरनिर्जरौ च बंधः ॥ अपि मोक्ष मुपैषि सप्त संख्यानपदार्थान्कथमेव सप्तभंग्या । १४३ ॥
સમભંગી ન્યાયની પદ્ધતિ પ્રમાણે જીવ, અજીવ, આમ્રવ, સંવર, નિર્જર, બંધ અને મેક્ષ એ સાત પદાર્થોને કેમ માનતા નથી.
कथयाहत जीवमस्तिकायं स्फुटमेवंविध इत्युवाच मौनी ॥ - अवदत्सच देहतुल्यमानो दृढ कर्माष्टकवेष्टितश्रविद्वान् ॥ १४४ ॥
મુખ્ય જૈનને શ્રી શંકરાચાર્યજીએ પૂછ્યું કે હે જેનામતાવલંબી તું તારા મતમાં જે પ્રકારે જીવનું સ્વરૂપ કહેલ છે તેનું સ્પષ્ટ વર્ણન કર. ત્યારે જૈન બોલ્યો કે હે વિદ્વાન જેવડ દેહ છે તેવડોજ જીવ છે અને તે જીવ આઠ પ્રકારનાં દૃઢ કર્મોથી વીંટાએલો છે.
