________________
૨૩૨
શ્રી જૈન વે. કા. હેરલ્ડ,
છે જેથી એમ સમજી શકાય છે કે કાલનાં અણુમાન વાળા દિગંબરાની શાખા પણ શ્વેતાંખરા સામે મૂળથી જ ચાલી આવે છે તથા દિગંબરામાં મહાન વિદ્વાને થએલા તથા મહાન્ રાજા થએલા અને તેએ વેદાન્તમતાનુયાયીના મહાન વિદ્વાનાની સાથે શાસ્ત્રમાં ઉતરેલા. શ્રી દ્વારિકાની શંકરાચાર્યજીની પર'પરા પ્રમાણે શ્રી શંકરાચાર્યજીને થયાં આજે ૨૩૮૦-૮૧ વર્ષ થયાં છે. શ્રી આદિ શ્રી શંકરાચાર્યજી ૩૨ વર્ષ જીવ્યા એટલે ૨૩૮૧ –૩૨=૨૪૧૩ માં શ્રી શાંકરાચાજીના જન્મ. આજથી ૨૪૪૪ વર્ષે શ્રી મહાવીર સ્વામી માક્ષે પધાર્યાં. ૨૪૪૪-૨૪૧૭=૩૧. મહાવીર નિર્વાણ પછી ૩૧ મે વર્ષે શ્રી શંકરાચાર્યજી જનમ્યા અને ૬૩ મેં વર્ષે કૈલાસ પધાર્યાં. આ ઉપરથી સ્પષ્ટ સમજાય છે કે આદિશ કરા ચા અને શ્રી મહાવીર પ્રભુના પટ્ટશિષ્ય સુધર્માસ્વામી તથા જંબુસ્વામી સમકાલિન હતા. શ્રી શ'કરાચાયના મહાન ભક્ત અને હિંદમાં ચક્રવર્તિ તૂલ્ય સુધન્વા રાજા પશુ આજ સમયમાં હતા. બૌદ્ધધર્મની મુખ્ય ચાર શાખાઓ, શાક્ત, વૈશવ, કાપાલિક, પાશુપત, ચાર્વાક વગેરે પથા પણ તે સમયે હયાતી ધરાવતા હતા. શ્રી શંકરાચાર્યજીએ શ્રીકૃષ્ણ ભગવાનની મૂર્તિની પૂજા કરી હતી તે ઉપરથી સમજાય છે કે જૈનાની પેઠે તે વખતે અન્ય લેાકેામાં પણ મૂર્તિ પૂજાના પ્રચાર હતા. એટલુ તા નિર્વિવાદ છે કે આદિ શંકરાચાઈના સમયમાં જૈન કરતાં બૌદ્ધધર્મ ખાસ ભરતક્ષેત્રમાં પણ વિશેષ કાબુ ધરાવતા હતા. જો કે શ્રી શ`કરાચાર્યજીએ જૈન તથા બૌદ્ધ ધર્મને મોટા ધકા લગાવ્યા હતા પણ તેમાં ઔદ્ધધર્મીને તેા ભેાંભરજ કરી દીધા; જૈનધર્મ તદ્દન ભાંભર ન થયેા હતા જેના પિરણામે અત્યારે અને તે પહેલાં જૈનધર્મ જેવા પરમપવિત્ર ધર્મની હયાતી જોવાને ભાગ્યશાળી બની શકાયું છે. શ્રીરામાનુજાચાર્યે પણ જૈન ધર્મને મહાન્ ધકા લગાબ્યા હતા. આવા અનેક મહાન્ હુમલાઓ વચ્ચે પણ શ્રી વીતરાગના અભેદ માર્ગ અખિલ ભૂમંડલમાં પોતાના આત્મજ્ઞાનનેા પ્રચાર, સત્પુરૂષાદ્રારા કરી રહ્યા છે એ વિશેષ ખુશી થવા જેવું છે. જેમ શ્રી મહાવીર પ્રભુ અને શ્રી ખુદેવ સમકાલિન હતા તેમ શ્રી મહાવીર પ્રભુના પટ્ટધર શિષ્ય આચાર્યશ્રી સુધર્માંસ્વામી તથા જંબુસ્વામી અને શ્રી આદિશ`કરાચાર્યજી સમકાલિન હતા. વળી શ્રી આદિ શંકરાચાર્યજીના વિચારેામાં ઉંડા ઉતરનારાઓ સમજી શકે છે કે શ્રી આદિ શંકરાચાર્યજીએ પોતાના કેવલાદ્વૈતવાદ ચલાવ્યેા ત્યારે તેમાં બુદ્ધ અને મહાવીરના કેટલાક સિદ્ધાંતાને દાખલ કરવા પડયા હતા. સમભાવના સિદ્ધાંતા શ્રીમહાવીરનાં છે અને શૂન્યને બદલે અચિન્ય બ્રહ્મ એ શ્રીમુદ્ધના સિદ્ધાંતનું રૂપાંતર છે. ખરૂં જોતાં જગમાં કાંઇ નવું જ નથી; માત્ર મૂળ વસ્તુના પર્યાયા જ છે. એ પર્યાયાની દેશકાળાનુસાર યેાજના કરનાર કાવે એ સભવિત છે.
શ્રીહનુમન્નાટામ્: સંસ્કૃત નાટક શ્રીમદ્ઘનુમરિચિત છે. આ નાટક ઉપર પડિતવર શ્રીમે।હનદાસજીએ દીપિકાથ વ્યાખ્યા સંસ્કૃતમાં રચી છે. સંસ્કૃત છંદોથી સહેલી ભાષામાં આ નાટક રચાએલું હાવાથી સાધારણ સ ંસ્કૃત જ્ઞાન ધરાવનારને પણ આનંદ આપે તેવું છે. આ નાટકના પ્રથમાંકના ત્રીજા શ્લોકમાં નીચે પ્રમાણે ઉલ્લેખ છે.
यं शैवाः समुपासते शिव इति ब्रह्मेति वेदान्तिनो
बौद्धा बुद्धइति प्रमाणपटवः कर्तेति नैयायिकाः ।
