Book Title: Jain Shasan 2001 2002 Book 14 Ank 19 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
ચેત ચેત,ચેતન! તું ચેત!
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક) વર્ષ:૧૪
અંક: ૪૮
તા. ૧૭-૯-૨૦૦૨
ચેત, ચુત, ચેતન ! તું ચેત !
–‘પ્રારાજ | આજ સુધી આપણો આત્મા સંસારમાં કેમ | બગડી ગઈ. આપણા દર્શનનું માધ્યમ મન છે તે મનને ભમ? આપણે જાણકારીનો ડોળ કર્યો પણ સમજદારી જ્ઞાનીની આજ્ઞામાં રાખવાનું છે. કેવલજ્ઞાનીના દર્શનનું કેળ નહિ અને જીવનમાં અમલમાં મૂકીનહિ. જાણકારી માધ્યમ આત્મા છે. દષ્ટા અને જ્ઞાતાનો અર્થ ણ આ છે.
અને સમજદારીનો ભેદ વિચારવા જેવો છે. Know- પદાર્થો જોવાઈ ગયા પણ તેમાં રાગ-દ્વેષ કરો નહિ કે 1 inત જાણકારી સચક છે અને Understanding તે | મઝાંવ નહિ!
સમજદારી બતાવે છે. જે જ્ઞાન તેમાહિતી માત્ર બુદ્ધિને સંસારના સુખોની લાલચે આતાને કેવો અડે અને વાણીનો માત્રવિલાસ કરાવે તે જાણકારીજે બનાવ્યો! દુ:ખો દૂર થયા? ગણિત ઊંધું હતું. સુખ જ્ઞાન હૃદયને અડે અને જીવનમાં અમલી બનાવે તે મેળવવા બીજા પાસે લાચારીન બતાવો પણ સાત્ત્વિકતા જ સમજદારી જાણકારી જીવન પરિવર્તનનું કા
કેળવો અને દુ:ખથી બચવા દીનતા ન બનાવો પણ સમજદારી જીવનમાં સુધારો જરૂર કરાવે જ. ગધેડો ખુમારીથી સહન કરતાં શીખો. પછી જીવન ગણિતનો જ સામનો બોજ ઉપાડે પણ સુખી ન થાય કે તેની મીઠાશ સરવાળો સાચો પડશે. નમુભવે. તેમ આપણું જ્ઞાન માત્રબોજલ છે!વાતોડિયું જીવનમાં ધર્મ પામ્યાની નિશાની એ છે કે. લાભના જ છે કે આચરણવાળું છે ! તું જ વિચાર કરી લે. પ્રસંગમાં મન લોભાતું નથી, નુકશાનીમાં અકળાતું નથી. | Jવાનરની જાત હોય, દારૂનું પાન કરે અને માખીએ હર્ષમાં ઉતેજિત થતું નથી, ખેદમાં ભાંગી પડતું નથી. જો ચટી ભર્યો અને વીંછી ડંખ મારે પછી શું હાલત થાય? આપણી હાલત આવી ન હોય તો ફરીથી વિચારવાની તેવી જ સંસારી જીવોની હાલત છે. મનરૂપી મર્કટ જે જરૂર છે અને હું ક્યાં ભૂલ્યો છું તે જો સમજાય તો સફળતા પરિણામે ચંચળ છે, સત્વહીન છે અને બડાશ હાંકવામાં - સિદ્ધિ સહજ છે. ‘એ જીતે તેવું છે. તેને મોહરૂપી મદિરાનું આકંઠ | મનને સ્ફટિક જેવું નિર્મલ બનાવો તે જ પારમેશ્વરી પાન કર્યું અને કષાય રૂપી મધમાખીએ ચટકો ભર્યો અને | આજ્ઞા છે. આપણું મન કેવું છે તે વિચારતાં ખ્યાલ આવી વિષ વાસનારૂપી વીંછીએ એવો ડંખ માર્યો છે - પછીની જશે. . વાત સંસારરસિકોમાં નજરે જોવાય છે. તેમાંથી આપણી પોતે માનેલા ઈચ્છિત સુખોની પાછળ પાગલ જાત મચાવવી છે. મન રૂપી મર્કટને જ્ઞાનરૂપી દોરડે બાંધી | બની, જેટલું મળે તે ઓછું જ લાગે. તેવી સંતોષની કાબુ માં રાખીશું તો જ જાતને બચાવી શકીશું. બાકી શું !. આગ જેના હૈયામાં સળગી ઉઠી છે તેને સારા સ્થાનમાં થશે જ્ઞાની જાણે! અનંતા ભવોમાં એકનો વધારો થશે | બેસાડો તો પણ તેનું મન સંકિલિષ્ટ હોય, વચન તો વાતે પણ એવો ખોડો નીકળી જશે કે બચવાની બારી તો દૂર | વાતે કઠોરનીકળે, કાયાથી એવાં કાળાં કામ કરે કે લેખની રહી પણ કદાચ બચાવનાર પણ નહિ મળે...!
પણ લજાય. દુનિયામાં પાગલને કોઇની શરમ ન નડે, | Jઆત્મા એ દર્પણ જેવો છે. સામે જે પદાર્થ આવે તેમ લોભી-માની-કામી બનેલાને ગમે તેવી નાગાઇમાં તેનું કેવું પ્રતિબિંબ પડે. પદાર્થ ખસી જાય તો આત્મા શરમ ન આવે! આવી હાલતથી બચવા જેવું છે.
પાછો હતો તેવો નિર્મલ થઈજાય. જ્યારે મન તે કેમેરાની ત્રણ પ્રકારના જીવોમાં મારો નંબર શેમ આવે છે. જ પ્રી જેવું છે જે પ્રતિબિંબને પકડી રાખે છે. સ્મૃતિરૂપે | તે રોજ વિચારો, WhatI have ? મારી પાસે શું જ
પદોને યાદ રાખે છે. તેમાં જો ગફલત થઈ તો બાજી| છે! 'What| Do?' હું શું કરું છું? 'Wha: Tam ?' 4
