________________
જૈનધર્મ વિકાસ. '
જે રમણીયતા અને જે ભાવના તમારા મંદીરમાં દેખાય છે, તેવી રમણીયતા અને ભવ્યતા અમેરીકાનાં એક પણ મકાન કે મંદીરમાં નથી. તમારા મંદીરેનું મેં બારિકમાં બારિક નિરીક્ષણ કર્યું છે. તેનું સ્થાપત્ય અને કળા દીર્ઘકાળ સામે ટકે તેવા, નયન મનોહર, ચીતરંજન, પ્રેરણાદાયક અને ધર્મ ભાવનાને જાગૃત કરનારાં છે.
મંદીરમાંની સર્વ મૂર્તિઓ અને આકૃતિઓનાં આસને-અંગમરેડ-મુખ મુદ્રાઓ ભાવદર્શન વગેરે તમારા ધર્મનું, તમારા ધર્મના સ્થાપકનું–તેઓનાં જ્ઞાન-તપ-અને ત્યાગનું, જૈન શાસન વ્યવસ્થાનું, જેનેની જાહોજલાલી, વૈભવ કળા–અને ધર્મ પ્રભાવનાનું ભાન કરાવે છે, દેલવાડાના દર્શનથી જૈનધર્મ કે હશે તેને મને ખ્યાલ આવે છે.
પૂજ્ય મહારાજ સાહેબ, શ્રાવકે અને શ્રાવિકાઓ આપના તીર્થધામના દર્શનથી પરદેશી અને પરધમી લેકે પણ કેટલે આનંદ પામ્યા હતા, અને જૈનધર્મ તથા જૈન સંબંધે તેઓને કેટલું ઉત્તમ ભાન થયું હતું આ છે તીર્થોની મહત્તા.
શીખરજી અને આબુરાજની મેં તમને વાત કહી, તેવી જ અનેક વાત શ્રી શેત્રુંજય, શ્રી ગીરનાર, શ્રી કેશરીયાજી, આદિ તીર્થોની છે.
મહારાજ સાહેબ! આપની પ્રેરણા તથા પરિશ્રમ અને ભાવિક શ્રાવકેની સહાયતાથી થાણા નગરના પ્રાચીન તીર્થનો ઉદ્ધાર થયે છે, તે જોઈ મને ઘણો આનંદ થાય છે. અને હું ઈચ્છું છું કે આ પવિત્ર તીર્થના દર્શનથી જૈન તેમજ જેનેતર જનતાને આનંદ અને ધર્મ પ્રાપ્ત થાય.
તીર્થોના સંબંધમાં મને એકાદ દુઃખની પણ વાત કહેવી પડે છે, આપણે આપણું તીર્થની ઉપયોગિતા અને મહત્તા ભૂલી ગયા છીએ. પરિણામે તીર્થો પાછળ જેનો તરફથી ખરચાયેલ કડે રૂપીયાને લાભ આપણે લેતા નથી. વળી તીર્થો જીર્ણ થાય છે અને તીર્થોથી મલવાને આધ્યાત્મિક લાભ પણ આપણે ગુમાવીએ છીએ. ઉપરાંત તીર્થોની માલેકી, વહીવટ, ભેગવટે, અને પ્રતિષ્ઠાના સંબંધમાં પણ આપણે ઘણું ઝગડાઓ ઉભા થવા દીધા છે. આ સર્વ આપણું દર્દશા બતાવે છે. તેથી શાસનની કુસેવા થાય છે. અને આપણે ધર્મ તથા સમાજ વગોવાય છે. આપણે પોતે આ પાપના ભાગી થયા છીએ. આ સ્થિતિ લવલેશ પણ બરદાસ કરવા જેવી નથી. માટે મારી સર્વે જેનેને આગ્રહભરી વિનંતિ છે કે તીર્થોને ઉદ્ધાર કરે, તીર્થોની રક્ષા કરે. તીર્થોની ભવ્યતા અને પવિત્રતા વધારે, અને તીર્થોની મહત્તા સમજી આપણું જીવનના વિકાસ અર્થે તેને સદુપયેગ કરે.
