Jain Dharm Prakash 1965 Pustak 081 Ank 03 04

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

શ્રી જૈન ધમ પ્રકાશ
( ૩૦ )
ઉપરના વિવેચન ઉપરથી આપણે ક્યાં છીએ, અને આપણી વૃત્તિ કેવી છે. એને વિચાર કરીએ ત્યારે જોવા મળે છે કે, આપણે જાણે અમર જ રહેવાના છીએ, આપણને મૃત્યુનો ભય રાખવાનું કાંઇ કારણ છે. જ નહીં, આપણી માલ મિલકત, આપણું ધન, આપણા બગલા ને વાડી સલામત જ ' છે. આપણી આવક અને પ્રાપ્તિને શેના ધોકા હાય! બધુ સ્થિર અને આપણું જ રહેવાનું છે. આપણા સગા ને મિત્ર પરિવાર આપણી પાસેથી કાણું પડાવી શકે તેમ છે? ત્યારે આપણું એ આકર્ષણ એટલુ બધુ વધી ગએવુ છે કે, મૃત્યુને આપણે એળખવાની કાંઈપણ જરૂર જણાતી નથી. આપણે બધાએલા
છીએ, મેહમાં સામેલા છીએ, આપણે ભાળવા ગએલા છીએ, આપણી ઉપર કાઇએ જાદુ ચલાવી છે, અને આપણને કષ્ટએ ભૂલાવામાં નાખી દીધેલા છે એની આપણે કલ્પના પણ કરી શકતા નથી. ધર્મક્રિયાઓ પણ આપણે શૂન્ય હૃદયથી જ કરતા રહીએ છીએ, આપણને એમાં રસ નથી. એમાં આપણુને આત્માનું દર્શન તે શુ પણ જરા જેવી ઝાંખી પણુ થતી નથી! એ ઉપરથી આ સ`સાર એ બંધન હોય એ આપણે જાણતા નથી અર્થાત્ તેથી છુટા થવાના પ્રશ્ન આપણી સામે આન્યા જ નથી, એ સ્પષ્ટ ગુાવ છે. જેને ધન જેવું કાંઈ લાગતુ જ ન હોય તે મુક્ત થવાની કે છુટા થવાની ઈચ્છા જ શા માટે રાખે એને તે આત્મા, કસત્તા, પરલેક, બંધ અને મેક્ષ જેવી વસ્તુએની કલ્પના પણ શા માટે સૂઝે! મેાજ રાખ, ધનાકાંક્ષા, ભેગ-પરાયણતા, ઞાન પ્રમાદ, ઐહિક સુખ જેવી વસ્તુઓમાં જ્યારે બધાઇ રહેવું ગમે તેમની આગળ સૌંસારના અશ્વન કે મુક્ત થવાની. વાતો કરવી એ શા કામની? જગતમાં કારાવાસમાં જેમને મોકલવામાં આવે છે તેમને જગતથી છુટા પાડી, તેમનુ સ્વાતંત્ર્ય છીનવી શેષામાં આવે છે, અપમાન કરવામાં આવે છે, કારાવાસની અનેક જાતની વિઅના બેગવવી પડે છે. એવી સ્થિતિમાં પશુ વારવાર સજા ભાગવવા માટે કારાગૃહમાં જનારા નજરે પડે છે. વારે ઘડી
[ પોષ–મહા
તે શુ' પણ વીસ વાર જેલમાં નિવાસ કરવા માટે જનારા માનવા અમેાએ નજરે જોયા છે. તે છુટતી વેળા કહી જાય છે કે, મારી જગ્યા કાયમ રાખજો. હું. હુમણા કરી તમારામાં આવુ છું. સંસારની માહિનીના બંધનમાં બહુ થઇ રહેલા આપણે પણ એવી જ જાતના જેલમાં કાયમ રહેવા માગતા કેદી જેવા નથી શું ? આ સરખામણી આપણા માટે બુધ બેસતી નથી આવતી શું ?
આપણને સંસારમાં રહેવુ ગમી ગયુ છે, અહીંઆના ક્ષણિક સુખા સાથે આપણા એટલે બધા ગાઢ સંબંધ જોડાઇ ગયા છે કે, આપણે માની થવાનું હશે તે ભલે થાય
લીધેલુ છે કે, આગળ જે
અત્યારે એના વિચાર કરવાની શી જરૂર છે. પરભવમાં અનેક વિટ ંબણાઓ અને વેદનાએ સહન કરવી પડશે, પછ્યાપમ અને સાગરાપમ જેટલા લાંબા કાળ સુધી વેદના પરવશપણે ભોગવવી પડશે તેમા વિચારભર્યા વિચારા આપણે ચાલુ રાખીએ છીએ. વિચાર કરવાની જરૂર શું છે? આવા તુચ્છ અને અને એ રીતે અનંત દુ:ખી ભવાની સામગ્રી ભેગી કરતા રહીએ છીએ. આપણે બંધનમાં ફસાયા છીએ. એ બધત અસહ્ય છે એવુ આપણને લાગતું પણ નથી. ત્યારે એવા બંધનથી આપણે શી રીતે છુટી શકીએ ? જે વસ્તુ થાય તે સારૂ, એ થવાની જરૂર જ આપણને લાગતી ન હોય ત્યારે મુક્ત થવાની વાત જ ક્યાં રહી ?
શાસ્ત્રકારાએ આપણા ઉપર કરૂણા દાખવી આપણે શી રીતે અનુક્રમે ધીમે ધીમે પણ છુટકારાના માગે વળીએ એના માટે અનેક યુક્તિએપૂર્વક માર્ગો બતાવ્યા છે, પણ આપણને તેની અંતઃકરણપૂર્ણાંક જરૂર જણુાતી જ નથી, કેટલીએક વખતે બીજાના કહેવાથી, આપણી શાલા વધે અને આપણે જગમાં સારા દેખાઈએ તે માટે અગર ધર્માંજામાં પેાતાનું નામ નોંધાય તે માટે શૂન્યહૃદયે ક્રિયાઓને અને તે માટે ઉચ્ચારાતા શબ્દોના અર્થ અને પરમા સમજ્યા વિના ગાડરી પ્રવાહમાં તણાતા કાંઈક ક્રિયા